Sekret ewolucji: czym pachnie brak prionów

Niedobór białek zwanych prionami uniemożliwia rozpoznawanie zapachów. To nieoczekiwane odkrycie amerykańskich naukowców

Publikacja: 23.12.2008 01:10

Trzy cząsteczki prionów w promieniach rentgenowskich

Trzy cząsteczki prionów w promieniach rentgenowskich

Foto: BE&W

Hodowane przez badaczy z Columbia University laboratoryjne myszy pozbawione tych białek nie były w stanie odnaleźć ukrytego jedzenia. Wnioski z badań naukowcy opisali w artykule zamieszczonym w najnowszym wydaniu magazynu „Nature Neuroscience”.

[srodtytul]Mózg jak gąbka[/srodtytul]

Priony występują powszechnie w każdym organizmie i są całkowicie niegroźne. W pewnych warunkach układ przestrzenny cząsteczek białek może jednak ulec zmianom i wtedy stają się tzw. białkiem prionowym infekcyjnym.

To właśnie takie zmodyfikowane priony są przyczyną choroby Creutzfeldta-Jakoba. Ta niebezpieczna choroba wywołuje zwyrodnienie gąbczaste tkanki nerwowej mózgu. Charakteryzują ją m.in. otępienie, niedowład i zanik mięśni, drgawki, potem śmierć.

[wyimek]Pozbawione prionów myszy nie były w stanie znaleźć ukrytego przed nimi jedzenia [/wyimek]Priony cieszą się złą sławą od czasu epidemii choroby szalonych krów w latach 90., kiedy okazało się, że chorobę bydła także powodują zmiany w strukturze tych białek. Od tego czasu wiele ośrodków naukowych na świecie podjęło starania, aby wyjaśnić, jaką rolę odgrywają priony.

W artykule w „Nature Neuroscience” dr Stuart Firestein, główny autor badań, dowodzi, że rozpoznawanie zapachów jest ściśle związane z funkcją prionów w organizmie.

Mimo że myszy sztucznie pozbawione prionów mogły nadal wyczuwać zapachy, utraciły możliwość analizy i odróżniania woni przez odpowiednie struktury mózgowe.

Naukowcy odkryli m.in. zmiany w procesie komunikacji między neuronami i zmiany w komórkach nerwowych w tzw. opuszce nerwowej, strukturze mózgu odpowiadającej za rozpoznawanie i rozróżnianie zapachów.

Wielozadaniowe białka niezbędne dla organizmuKiedy w tkance mózgu laboratoryjnych zwierząt naukowcy przywrócili odpowiednią ilość prionów, myszy znów prawidłowo rozróżniały zapachy.

Chociaż to odkrycie nie ma bezpośredniego związku z chorobami wywoływanymi przez nieprawidłowe priony, może pomóc w rozpoznawaniu przypadków, w których nie ma typowych objawów choroby Creutzfeldta-Jakoba, a funkcje mózgu są tylko lekko upośledzone i sprowadzają się na przykład jedynie do braku prawidłowego rozpoznawania zapachów.

To zresztą nie pierwsza sugestia naukowców dotycząca znaczenia prionów. W 2007 r. naukowiec z Uniwersytetu Leeds prof. Nigel Hooper dowodził, że priony (prawidłowej budowy) mogą pomóc w zwalczaniu dolegliwości wywołanych przez chorobę Alzheimera.

– To dowód, że białka te mają do odegrania wiele ról związanych z różnymi funkcjami życiowymi w organizmie – powiedział prof. Hooper poproszony przez BBC News o skomentowanie wyników najnowszych badań.

[i]Więcej na stronie uniwersytetu: [link=http://www.columbia.edu]www.columbia.edu[/link][/i]

Hodowane przez badaczy z Columbia University laboratoryjne myszy pozbawione tych białek nie były w stanie odnaleźć ukrytego jedzenia. Wnioski z badań naukowcy opisali w artykule zamieszczonym w najnowszym wydaniu magazynu „Nature Neuroscience”.

[srodtytul]Mózg jak gąbka[/srodtytul]

Pozostało 91% artykułu
Nauka
Najkrótszy dzień i najdłuższa noc w 2024 roku. Kiedy wypada przesilenie zimowe?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Pełnia Księżyca w grudniu. Zimny Księżyc będzie wyjątkowy, bo trwa wielkie przesilenie księżycowe
Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku