Sekret ewolucji: czym pachnie brak prionów

Niedobór białek zwanych prionami uniemożliwia rozpoznawanie zapachów. To nieoczekiwane odkrycie amerykańskich naukowców

Publikacja: 23.12.2008 01:10

Trzy cząsteczki prionów w promieniach rentgenowskich

Trzy cząsteczki prionów w promieniach rentgenowskich

Foto: BE&W

Hodowane przez badaczy z Columbia University laboratoryjne myszy pozbawione tych białek nie były w stanie odnaleźć ukrytego jedzenia. Wnioski z badań naukowcy opisali w artykule zamieszczonym w najnowszym wydaniu magazynu „Nature Neuroscience”.

[srodtytul]Mózg jak gąbka[/srodtytul]

Priony występują powszechnie w każdym organizmie i są całkowicie niegroźne. W pewnych warunkach układ przestrzenny cząsteczek białek może jednak ulec zmianom i wtedy stają się tzw. białkiem prionowym infekcyjnym.

To właśnie takie zmodyfikowane priony są przyczyną choroby Creutzfeldta-Jakoba. Ta niebezpieczna choroba wywołuje zwyrodnienie gąbczaste tkanki nerwowej mózgu. Charakteryzują ją m.in. otępienie, niedowład i zanik mięśni, drgawki, potem śmierć.

[wyimek]Pozbawione prionów myszy nie były w stanie znaleźć ukrytego przed nimi jedzenia [/wyimek]Priony cieszą się złą sławą od czasu epidemii choroby szalonych krów w latach 90., kiedy okazało się, że chorobę bydła także powodują zmiany w strukturze tych białek. Od tego czasu wiele ośrodków naukowych na świecie podjęło starania, aby wyjaśnić, jaką rolę odgrywają priony.

W artykule w „Nature Neuroscience” dr Stuart Firestein, główny autor badań, dowodzi, że rozpoznawanie zapachów jest ściśle związane z funkcją prionów w organizmie.

Mimo że myszy sztucznie pozbawione prionów mogły nadal wyczuwać zapachy, utraciły możliwość analizy i odróżniania woni przez odpowiednie struktury mózgowe.

Naukowcy odkryli m.in. zmiany w procesie komunikacji między neuronami i zmiany w komórkach nerwowych w tzw. opuszce nerwowej, strukturze mózgu odpowiadającej za rozpoznawanie i rozróżnianie zapachów.

Wielozadaniowe białka niezbędne dla organizmuKiedy w tkance mózgu laboratoryjnych zwierząt naukowcy przywrócili odpowiednią ilość prionów, myszy znów prawidłowo rozróżniały zapachy.

Chociaż to odkrycie nie ma bezpośredniego związku z chorobami wywoływanymi przez nieprawidłowe priony, może pomóc w rozpoznawaniu przypadków, w których nie ma typowych objawów choroby Creutzfeldta-Jakoba, a funkcje mózgu są tylko lekko upośledzone i sprowadzają się na przykład jedynie do braku prawidłowego rozpoznawania zapachów.

To zresztą nie pierwsza sugestia naukowców dotycząca znaczenia prionów. W 2007 r. naukowiec z Uniwersytetu Leeds prof. Nigel Hooper dowodził, że priony (prawidłowej budowy) mogą pomóc w zwalczaniu dolegliwości wywołanych przez chorobę Alzheimera.

– To dowód, że białka te mają do odegrania wiele ról związanych z różnymi funkcjami życiowymi w organizmie – powiedział prof. Hooper poproszony przez BBC News o skomentowanie wyników najnowszych badań.

[i]Więcej na stronie uniwersytetu: [link=http://www.columbia.edu]www.columbia.edu[/link][/i]

Hodowane przez badaczy z Columbia University laboratoryjne myszy pozbawione tych białek nie były w stanie odnaleźć ukrytego jedzenia. Wnioski z badań naukowcy opisali w artykule zamieszczonym w najnowszym wydaniu magazynu „Nature Neuroscience”.

[srodtytul]Mózg jak gąbka[/srodtytul]

Pozostało 91% artykułu
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Nauka
Przełomowe ustalenia badaczy. Odkryto życie w najbardziej „niegościnnym” miejscu na Ziemi
Materiał Promocyjny
Transformacja w miastach wymaga współpracy samorządu z biznesem i nauką