Taką opinię przedstawiło Ministerstwo Finansów do projektu ustawy o świadczeniu pieniężnym dla członków rodziny funkcjonariusza i żołnierza zawodowego, którego śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia.
Nowe prawo
Projektowane rozwiązania mają dotyczyć służb mundurowych, żołnierzy Wojska Polskiego oraz formacji obywatelskich (m.in. strażaków ochotników). Jeśli ich śmierć (lub zaginięcie) nastąpiła w związku ze służbą albo ratowaniem poza nią życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia, ich bliscy otrzymają z tego tytułu świadczenia.
Wysokość wypłaty będzie powiązana z przeciętnym uposażeniem funkcjonariusza danej formacji albo żołnierza zawodowego. Małżonkowi oraz sierocie zupełnej zostanie wypłacone w miesięcznej wysokości 100 proc. (a każdemu dziecku i rodzicom w wysokości 50 proc.) tej kwoty. Rząd wylicza, że w przypadku policji będzie to kwota odpowiednio 7361 zł (100 proc.) lub 3680,50 zł (50 proc.). Zatem wdowa z dwójką uprawnionych dzieci otrzymałaby miesięczne wsparcie w wysokości 14 722 zł.
Dlatego w opinii Ministerstwa Finansów, pod którą podpisał się podsekretarz stanu Piotr Patkowski, wskazano, że może dojść do sytuacji, że po śmierci funkcjonariusza łączna kwota wypłat będzie wyższa niż jego uposażenie. W takim przypadku, zdaniem wiceministra finansów, należy zastanowić się nad wprowadzeniem górnej wysokości świadczeń, jaką łącznie mogą pobierać wszyscy uprawnieni.
Czytaj więcej
Związki zawodowe wynegocjowały m.in. dodatek graniczny w wysokości 450 zł brutto oraz zwiększenie do 6 proc. dodatku terenowego dla policjantów. Ponadto fundusz nagród w przyszłym roku dla czterech służb MSWiA zostanie zwiększony o 30 mln zł.
MF ma też wątpliwości, czy do otrzymywanych świadczeń powinno mieć zastosowanie zwolnienie podatkowe, tj. ulga dla pracujących seniorów (gdy świadczeniobiorca spełni ustawowe przesłanki). Gdyby taki był zamiar, to resort rekomenduje wprowadzenie stosownych zmian poprzez dodanie właściwego odwołania do projektowanych przepisów.
Nieprecyzyjne kryteria
Uwagi ma też Rządowe Centrum Legislacji. W opinii wskazuje, że nie jest jasne, jakimi kryteriami ma kierować się organ emerytalny, ustalając, czy doszło do spełnienia niektórych przesłanek. Chodzi m.in. o weryfikację, czy śmierć funkcjonariusza nastąpiła w związku z podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia z narażeniem własnego życia lub zdrowia. Zdaniem RCL rodzi to ryzyko arbitralności i podejmowania przez różne organy emerytalne rozbieżnych rozstrzygnięć w podobnych stanach faktycznych. Ocena spełnienia tych warunków może w pewnych przypadkach nie być jednoznaczna. Jako przykład podaje przypadek, gdy funkcjonariusz pada ofiarą napadu rabunkowego i nie można ponad wszelką wątpliwość ustalić, czy znalazł się w miejscu zdarzenia przypadkiem, czy celowo, z zamiarem podjęcia interwencji i udzielenia pomocy innym ofiarom przestępstwa.
RCL zauważa, że ze względu na nieprecyzyjnie sformułowany przepis, wątpliwości organu emerytalnego mogą powstać także w sytuacjach, w których okoliczności śmierci funkcjonariusza nie budzą zastrzeżeń, ale nie jest jasne, czy mieszczą się one w pojęciu „podjęcia czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia z narażeniem własnego życia lub zdrowia”. Mogą dotyczyć np. czynności podjętych w związku z ratowaniem własnego mienia (np. podczas pożaru w domu funkcjonariusza).
– Jak się wydaje, intencją projektu nie było stworzenie świadczenia specjalnego przyznawanego uznaniowo w sytuacjach, które zostaną uznane za wyjątkowe, ale prawa podmiotowego członków rodziny do uzyskania rekompensaty za utratę osoby, na której ciążył względem nich obowiązek alimentacyjny – wskazuje Krzysztof Szczucki, prezes RCL, który podpisał się pod opinią. Jak podkreśla, wybór takiego modelu oznacza jednak konieczność sformułowania kryteriów w sposób możliwie precyzyjny.
Z projektu wynika również, że świadczenia przysługują członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła przed dniem wejścia w życie ustawy. RCL zauważa, że przepisy nie wskazują w tym zakresie żadnej daty granicznej. A zatem wypłata będzie przysługiwać także rodzinom mundurowych, którzy zginęli kilkadziesiąt lat przed wejściem w życie ustawy, jeżeli żyją ich bliscy. A to budzi wątpliwości urzędników.
Etap legislacyjny: projekt w konsultacjach
