Akupunktura - wieki chińskiej mądrości

Pierwsze wspominki o zaletach akupunktury można znaleźć w dokumentach z okresu "złotej myśli chińskiej", czyli z ok. 400 r. p.n.e. Przyjmuje się jednak, że jej początki są znacznie wcześniejsze. Do dziś ten rodzaj tradycyjnej medycyny - ogólnie zwanej chińską - traktowany jest przez ludzi Zachodu z dużą nieufnością, a jej stosowanie nasila się falami, zależnie od aktualnie panującej mody.

Akupunktura wywodzi się ze Wschodu - głównie z obszarów obecnych Chin, Mongolii i Japonii. Jej początki, jak mówi legenda, pochodzą od doznań żołnierzy, którzy, ukłuci strzałą, odczuwali ból w zupełnie innym miejscu niż to, w którym odnieśli ranę.

Ma swoje źródła w taoizmie, który twierdzi, że wszystkie choroby i związany z nimi ból są wynikiem zaburzenia równowagi  yin i yang - przeciwnych, ale uzupełniających się sił. Są one składnikami życiowej energii Qi  i w stanie zdrowia pozostają w równowadze.

Energia Qi przebiega przez ciało człowieka kanałami energetycznymi, zwanymi meridianami. Jakiekolwiek zaburzenie w przepływie tej energii powoduje proces chorobowy. Nakłucie odpowiedniego punktu akupunkturowego powoduje udrożnienie konkretnego meridianu. Energia nagromadzona w zablokowanym kanale przepływa wtedy swobodnie  i "dokarmia" rejony dotknięte deficytem.

To niezwykle uproszczony opis tej skomplikowanej i bardzo starej techniki leczenia. Osoby zainteresowane tą formą terapii na pewno zechcą poznać jej tajniki i zgłębić wiedzę, korzystając z pomocy osób biegłych w terapii.

Jak każda metoda leczenia, również akupunktura wymaga rzetelnej wiedzy w zakresie anatomii i fizjologii. Do jej zastosowania powstała już setki lat temu mapa punktów akupunkturowych, nakłucia których mają prowadzić do osiągnięcia celu - wyleczenia.

Gdzie i po co kłuć?

Zabieg akupunktury polega na nakłuwaniu specjalnymi, cieniutkimi igłami, konkretnych punktów akupunkturowych. Igły są z litej  stali, nie mają więc wewnątrz kanału, czasem powleczone są złotem lub srebrem.

Każdy zabieg powinien być poprzedzony rzetelnym wywiadem lekarskim. Dodatkowo lekarz przeprowadza właściwe dla chińskiej medycyny  badanie, czyli ogląda uważnie język i sprawdza tętno.

Następnie stawia diagnozę - czasem zupełnie inną od diagnozy medycyny zachodniej - i wybiera odpowiednie punkty akupunkturowe. Czasem, ku zdziwieniu pacjenta, są one umiejscowione w zupełnie innym miejscu niż to, w którym odczuwamy ból lub wiemy, że to ono właśnie jest chore.

Punkty wybierane są na podstawie diagnozy postawionej według zasad medycyny chińskiej, która traktuje człowieka holistycznie - jako niepodzielną całość. Oznacza to, że stan zdrowia człowieka jest wypadkową jego stanu psychicznego, fizycznego i wpływu warunków zewnętrznych.

Wkłucie igły na ogół nie jest bolesne. Dopiero kilka chwil później pacjent odczuwa mrowienie, ciepło, wrażenie rozpychania, czasem ból, a czasem nie czuje nic.

Igły pozostają wkłute przez około 15 minut. Usunięcie ich także  nie jest bolesne.

Kiedy wolno, kiedy nie?

Współczesne wytyczne co do przydatności akupunktury mają znacznie poważniejsze podstawy niż aprobatę czy niechęć potencjalnych pacjentów. Tą starożytną metodą leczenia zajęła się   Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), i to ona właśnie oceniła jej przydatność w leczeniu rozmaitych schorzeń. Podkreśla się jednak, że stosowanie akupunktury w znakomitej większości przypadków pełni funkcję pomocniczą i nie może zastąpić konwencjonalnego leczenia, a jedynie je uzupełnić.

Stosowanie akupunktury w zależności od schorzeń dzieli się na trzy kategorie:

1. w pierwszej akupunktura jest podstawową formą leczenia (np. w przypadku zaniku nerwu wzrokowego, rozmaitych neuralgiach np. nerwu trójdzielnego)'

2. w drugiej tę formę terapii stosuje się na równi z leczeniem konwencjonalnym (najczęściej farmakoterapią). Schorzeń tych jest wiele i dlatego niezwykle ważne jest, by lekarz, który przeprowadza zabiegi akupunktury był równocześnie lekarzem medycyny konwencjonalnej;

3. w trzeciej grupie schorzeń akupunktura jest stosowana wyłącznie jako forma leczenia wspomagającego.

Wskazania i przeciwwskazania

Schorzenia, przy których wskazana jest akupunktura - wyłącznie jako zalecenie lekarskie, a jej zabiegi przeprowadza doświadczony terapeuta. Lista została opracowana przez Polskie Towarzystwo Akupunktury:

Wskazania:

Drogi oddechowe:

zapalenie zatok bocznych nosa, zapalenie nosa, zapalenie migdałków podniebiennych, choroba Meniere'a,  zapalenie oskrzeli, dychawica oskrzelowa

Choroby oczu:

zapalenie spojówek, zaćma bez powikłań, jaskra, zanik nerwu wzrokowego

choroby jamy ustnej:

zapalenie dziąseł, parodontoza, ostre i przewlekłe zapalenie gardła, bóle poekstrakcyjne zębów

Choroby układu krążenia:

choroba wieńcowa, choroba nadciśnieniowa

Choroby żołądka i jelit:

skurcze przełyku i wpustu, ostre i przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka, nadkwaśny nieżyt żołądka, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, biegunka bakteryjna, zaparcia, niedrożność porażenna jelit, stan po wirusowym zapaleniu wątroby

Choroby neurologiczne i ortopedyczne:

bóle głowy, migrena, neuralgia nerwu trójdzielnego, porażenie obwodowe nerwu twarzowego (do trzech miesięcy od początku trwania choroby), niedowłady po udarach mózgu, neuropatie obwodowe, neurologiczne zaburzenia czynności pęcherza moczowego, moczenie nocne, neuralgia międzyżebrowa, kręcz karku, łokieć tenisisty, zespół bolesnego barku, rwa kulszowa, reumatoidalne zapalenie stawów, kurcz pisarski