Ale miała pani stany depresyjne po użyciu innych narkotyków.
- To prawda. Zwalczając depresję, narkotyki tylko ją pogłębiają. Owocują intelektualną impotencją. To syndrom znany wszystkim nałogowcom: używki podbijają poczucie potencjału, łudzą możliwością spełnienia marzeń. Ale euforia mija i popadamy w totalną frustrację. Ile razy można to przeżyć? Wszystko zależy od osoby.
Żyła pani w RWPG, ale czuła się jak w zachodniej komunie hipisów?
- Hipisi to ważny, ale krótki okres w moim życiu. Na szczęście, bo w końcu mogliśmy sobie zaszkodzić. Raczej dzięki sztuce mogłam się czuć jak w komunie hipisów. W Krakowie wiązało się to z Piwnicą pod Baranami, z oglądaniem genialnego kabaretu. Mieliśmy bliski kontakt z Tadeuszem Kantorem. Obejrzałem wszystkie jego przedstawienia. Z kontaktów z Piwnicą pod Baranami wzięła się moja znajomość z Krysią Zachwatowicz.
Dziś nikogo nie dziwi, że bywa pani na takich uroczystościach, jak wręczenie nagród Nike.
- Może dlatego, że czytam książki? Nałogowo. Okres hipisowski minął, sztuka pozostała.
Jak potrafiła pani połączyć życie na scenie z bardzo wcześnie założoną rodziną?
- To było nieświadome. A później wymagało ciężkiej pracy i determinacji.
Jeździła pani na koncerty z dzieckiem przy piersi?
- No może nie aż tak, ale zdarzało się brać dzieci w trasę. Jeździliśmy wielkimi autobusami z całą dzieciarnią. Moje dzieci to niesłychanie pojętne istoty. Takie cygańskie dzieci, fajne. Nie sprawiały żadnych kłopotów. Spały byle gdzie.
Koncerty nie kolidowały ze szkołą?
- Wtedy już dzieci nie jeździły z nami.
Tęskniły?
- Nasz dom był otwarty. Raz my opiekowaliśmy się dziećmi znajomych, innym razem znajomi naszymi. Nasze rodziny tworzyły wielką wspólnotę.
Czy teraz nie mają do pani żalu o takie dzieciństwo?
- Pamiętają je jako dobry okres. Opowiadam im anegdoty z tamtych lat, one pamiętają masę innych. Wszystkie te anegdoty są tragikomiczne. Niedawno opowiadałam, jak panowie z zespołu pobili się na scenie i musiałam śpiewać a cappella. To było w Holandii. Myślałam, że organizator trasy koncertowej już nigdy nie będzie chciał z nami pracować. Wielkie było nasze zdziwienie, gdy dostaliśmy mnóstwo telefonów z zaproszeniami, zwłaszcza z klubu, gdzie doszło do zajść na scenie. Wszyscy mówili, że czegoś takiego jeszcze tam nie było i chcieli to przeżyć jeszcze raz. Przypomniałam sobie ostatnio, jak na scenie zgubił się mój syn Szymon. Zgasły światła, zaczął się koncert, nie mogliśmy go znaleźć. Okazało się, że cały koncert spał błogo przy basowej kolumnie.
Ciężko było i żyć, i pracować z Markiem Jackowskim?
- Bardzo niedobrze jest pracować z mężem. Odradzam. Jedność miejsca, czasu i akcji to fundament tragedii greckiej. Zbliżamy się do siebie przez oddalanie.
Przez tęsknotę?
- Oczywiście. Kiedy jesteśmy cały czas razem, nie czujemy wolnej przestrzeni. Zaczynamy się dusić. Jak pies w kurniku.
W pani przypadku rozstanie z mężem było chyba tym trudniejsze, że poza rozpadem rodziny, musiała pani przeżyć rozpad życia artystycznego.
- Życie osobiste już wtedy nie istniało. Chodziło o uświadomienie sobie tego faktu. Rozstanie artystyczne było bardziej bolesne, bo dotyczyło nie tylko Marka, ale i zespołu. Ale też wola decyzji była bardzo mocna. Sytuacja stała się nie do wytrzymania psychicznie. Ciągłe złe samopoczucie.
Myślała pani o tym, że będzie kiedyś znów śpiewać?
- Nie. Ale to prawda, że czas leczy rany. Współpraca z Markiem zawsze była dla mnie największym wyzwaniem. Z nim nadal bardzo dużo pracuję. Ważnych decyzji miałam w związku z Markiem wiele. Pierwsza, o małżeństwie, była nieświadoma. Później było inaczej. W końcu jest między nami jakaś chemia czysto artystycznej natury. My z Markiem niesłychanie się drażnimy. Ale paradoks, który rządzi światem i nami też, sprawia, że mimo tej niezgody, o której już nie rozmawiamy, razem pracujemy. I ta praca ma zawsze sens.
Jakie znaczenie miały pani wyprawy do Grecji?
- Wychowałam się na mitach greckich opisanych przez Parandowskiego. Kora, Persefona... Pierwszy pojechał tam Kamil Sipowicz. Dopiero potem, w 1975 roku, doszło do wyjazdu naszej hipisowskiej grupy. Spotkaliśmy ludzi z Włoch, w tym Ginevrę, potomkinię Dantego Alighieri, arystokratkę. Chodziła z kapeluszem i zbierała pieniądze. Jeździliśmy wtedy autostopem, mieszkaliśmy na plażach, w jaskiniach. Byłam w ciąży. Drugi synek miał trzy lata i piękne blond loki. Gotowałam jajka w piasku. Chodziłam, śpiewałam, Marek grał na gitarze. Było ładnie. Szkoda, że już tak nie jest.
Kiedy Kamil Sipowicz pojawił się w pani życiu jako partner?
- Tak naprawdę u schyłku lat osiemdziesiątych. Dorastałam razem z naszym krajem. Musiałam się wyciszyć, przeżyć trud bycia w samotności. Tylu mężczyzn nie okazało się mężczyznami mojego życia, choć wydawało mi się, że są. Naturalna selekcja.
Trudno jest żyć w przyjaźni po tym wszystkim?
- Marek i Kamil nie dość, że się spotykają, to jeszcze pracują ze sobą. Jeżeli nie wyciąga się spraw z przeszłości, to nie jest nawet emocjonalnie trudne. Poukładali sobie życie. Mają świadomość priorytetów. To naturalny proces - krystalizacja uczuć.
Wyszła pani cało ze wszystkich zakrętów życiowych: domu dziecka, rozpadu małżeństwa i zespołu.
- Zobaczymy...
Ale teraz...
- ... teraz tak.
Dzięki czemu?
- To wymaga porządku. Porządek musi być.
