Niech was wszystkich fotel pochłonie

Kryzys kryzysem‚ ale szefowa Szwedzkiej Rady Mody Lotta Ahlvar opowiada mi‚ że nigdy producenci mebli i designerzy nie eksponowali swoich produktów na tak dużą skalę jak w tym roku. W Sztokholmie trwają równocześnie targi i tydzień designu. Na przekór globalnej recesji skandynawskiego designu spowolnienie jeszcze nie dotknęło. Istniejący od 60 lat producent mebli Lammhults otrzymał największe jak dotąd zamówienie do hotelu w Stambule, na ponad 4 mln zł.

[srodtytul]Obciąć sofie nogi[/srodtytul]

W sali Viktoria‚ gdzie w dziale Greenhouse królują młodzi projektanci‚ uderza mnie eksplozja energii i optymizmu. – Kiedy przyjdzie kryzys‚ to można zużyć mniej stali, skracając nogi sofy – tłumaczy Karl Sandoval ze studia Imaginary Office. Sandoval razem Danielem Hednerem stworzył sofę z żółtej gąbki plecionej techniką makramé i stojącą lampę o gigantycznym kloszu. Forma lampy przypomina infantylny nieco twór ze świata muminków.

Śmiało w przyszłość patrzy też Fredrik Färg. Na razie spojrzał świeżym okiem na stare drewniane krzesła. Obciął im oparcia, a w ich miejsce zaprojektował płaszczyki z filcu w stylu haute couture i rokoko. Płaszczyk krzesła ReCover wykonał z włókna filcowego i starych butelek po napojach. – Tekstylia nas obejmują‚ gdy siadamy na krześle – komentuje „Rz”. Mamy się poczuć piękni‚ gdy stajemy się częścią mebla. Fredrik Färg chce tworzyć modę typu slow‚ z daleka od trendów i cywilizacyjnego stresu.

[srodtytul]Piękna śmierć [/srodtytul]

Interesującą filozofię pięknej śmierci produktu jako źródła nowego życia snują studenci z Wyższej Szkoły Designu i Rzemiosła w Göteborgu. „Dajemy produktowi harmonijną śmierć po pełnym sensu życiu‚ by mógł reinkarnować się w następnych pokoleniach” – głoszą w swym manifeście gloryfikującym recykling. Nie bez humoru.

Zgodnie z tą ideologią Shinwei Rhonda Yen zaprojektowała mebel ogrodowy z drzewa‚ na którym tkwią zarodki grzyba. Po pewnym czasie zaczynają rosnąć na meblu. Stolik się rozkłada‚ gdy grzyby powoli go zżerają.

Zabawę ze stylem lat 50. zaprezentowali Andreas Karlsson i Johan Malmquist (grupa ADDI). Stworzyli z włókna szklanego różową rzeźbę „Yes it is” w kształcie tulipana‚ który się rozkłada na trzy siedzenia. Designerzy zapewnili mnie‚ że obiekt pasuje do bibliotek czy do postawienia na lotniskach z racji tego, że nie zajmuje dużo miejsca. Choć nie wydaje się zbyt funkcjonalny‚ znaleźli już na rzeźbę producenta.

[srodtytul]Ewolucja zamiast rewolucji[/srodtytul]

Jednak targi mebli pokazują niewiele nowości skandynawskich gigantów meblarstwa. Zamiast eksperymentowania wielu z nich stawia na odświeżenie klasyków‚ które odniosły sukces. Tak czynią firma Lammhults czy Mats Theselius‚ który dla Källemo‚ jednego z najsłynniejszych szwedzkich przedsiębiorstw meblowo-designerskich‚ tchnął nowe życie w projekt fotela Star. Oparcie mebla pokrył błyszczącą masą perłową. Fotel nabrał blasku na nowo.

Niewiele tegorocznych mebli opowiada o nowym stylu życia. Chyba że za znak czasu uznamy pokryte filcem meblościanki i panele izolujące nas od hałasu czy ubierane w futerał telewizory i termosy. Nawet krzesła i lampy mają, zgodnie z intencjami designerów, nas objąć, a nawet wchłonąć swoją wielkością i miękkością. Czyżby projektanci chcieli w ten sposób zbudować nam syntetyczny kokon‚ który chroniłby nas przed okrutnym światem?

[srodtytul]Z butelek od szamponów[/srodtytul]

Jednak od lat najważniejszym wyznacznikiem skandynawskiego designu jest obsesyjne poszukiwanie rozwiązań ekologicznych. Dyrektor firmy designerskiej Offecct Kurt Tingdahl opowiada mi‚ że szwedzki design to przede wszystkim aktywna dbałość o środowisko, i wręcza mi sześcianik ze sprasowanej masy plastiku. – Ten plastik to stopione butelki po szamponie. – Z tego robimy nasze krzesła – wyjaśnia.

W trosce o ekologię Offecct z każdej sprzedanej serii trzech stołów Amazonas część przeznaczona jest na organizację Barnens Regnskog‚ która zbiera środki na ratowanie lasów Ameryki Południowej.

[srodtytul]Sofa w częściach[/srodtytul]

By jednak być sprawiedliwym, należy wymienić nowości, m.in. monumentalną‚ określoną jako „pozbawioną jakiejkolwiek estetyki”, skórzaną sofę Boxplay projektu Marten Claesson‚ Eero Koivisto i Ola Rune. Trójka wykonała ją dla renomowanego Swedese. Kanapę – wyraz szwedzkiego minimalizmu – można rozbudować o segmenty w różnych rozmiarach. Jest doskonała na party. Nadaje się także na łóżko. Kto jednak pozwoli sobie na kupno drogiej sofy? Jeden z szefów Swedese, Peter Söderberg, wyjaśnia‚ że konsumenci są tak kryzysem zastraszeni‚ że nie ważą się na większe inwestycje meblowe w tych czasach.

Designerom‚ którzy dekorują przestrzeń publiczną, poświęcono na targach specjalne seminaria. Jednym z wykładowców był pochodzący ze Szkocji David Taylor‚ który zajmuje się w tej chwili tworzeniem artystycznego miejsca spotkań w sztokholmskim metrze. Jego projekt nawiązuje do filara z dachem zwanego grzybem na placu Stureplan. Designer otoczył jeden filar w metrze wianuszkiem 60 stóp z aluminium, tworząc rzeźbę-ławkę w kształcie grzyba, i nazwał ją „Grzybem stóp”. – Na sofie będzie się wygodnie odpoczywało‚ ponieważ siedzenia będą podgrzewane – komentuje Taylor.