POWER: wiedza, edukacja, rozwój

To nazwa programu operacyjnego, który w latach 2014–2020 zastąpi realizowany w okresie 2007–2013 „Kapitał ludzki". Na nowy program Unia Europejska wyłoży ponad 3 mld euro.

Publikacja: 18.11.2013 13:58

Oznacza to, że środki przeznaczone na następcę programu „Kapitał ludzki" będą ponad trzykrotnie niższe niż na ten ostatni. Nie wynika to jednak ze zmniejszenia puli na tzw. projekty miękkie, a jedynie z nowego podziału pieniędzy, które Polska otrzyma z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) po 2013 r. w ramach  unijnej polityki spójności (regionalnej). O ile w okresie 2007–2013 środki z EFS dystrybuowane są tylko poprzez program „Kapitał ludzki", o tyle w latach 2014–2020 będą one dystrybuowane dwutorowo.

Dwutorowy podział środków z EFS

Po pierwsze przez krajowy program „Wiedza, edukacja, rozwój",  na który trafi ponad 3 mld euro, (blisko 30 proc. puli z EFS) oraz poprzez regionalne programy operacyjne zarządzane przez marszałków województw. Regiony otrzymają aż ponad 8 mld euro (70 proc. puli z EFS) i wykorzystają je w ramach swych dwufunduszowych programów operacyjnych, które będą również finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Jak tłumaczą członkowie kierownictwa resortu rozwoju regionalnego, ta znacząca zmiana w zarządzaniu pieniędzmi z EFS wynika zarówno z doświadczeń z okresu 2004–2006, jak i lat 2007–2013. Większość pieniędzy z EFS będzie zarządzana i dzielona z poziomu regionów, gdyż województwa wykształciły już niewątpliwie potencjał administracyjny potrzebny do rozdziału tych środków, ale przede wszystkim to w regionach, na niższym niż centralny poziomie, lepiej widać, jakiej „miękkiej" pomocy potrzeba. Zarządzający województwami najlepiej bowiem znają potrzeby lokalnych i regionalnych rynków pracy i dlatego poprzez regionalne programy operacyjne popłynie pomoc kierowana do odbiorców indywidualnych (osób fizycznych, w tym po 50. roku życia). Inny, choć komplementarny, charakter będzie miał krajowy program „Wiedza, edukacja, rozwój" zarządzany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

30,2 mld zł to wartość wydatków z programu „Kapitał ludzki" rozliczonych do końca I półrocza 2013 r.

Kto skorzysta

Głównymi odbiorcami pieniędzy z niego mają być: szkoły wyższe (trafi do nich większość środków), instytucje publiczne, osoby fizyczne, ale tylko te w wieku 15-24 lata (pomoc ma trafić do 500 tys. młodych ludzi) oraz do samorządów. Jak wskazuje Paweł Chorąży, dyrektor Departamentu Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, w programie nie przewidziano bezpośredniego wsparcia dla firm.

Co istotne, w związku z mniejszym budżetem w porównaniu z „Kapitałem ludzkim" nastąpi uproszczenie struktury instytucjonalnej programu. Poza resortem rozwoju, który będzie nim zarządzać, pozostałe instytucje, w tym ministerstwa zdrowia, edukacji, szkolnictwa wyższego, administracji i cyfryzacji oraz Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, będą odgrywać rolę instytucji pośredniczących.

Filary programu

Z programu mają być finansowane działania związane z kreowaniem wybranych polityk publicznych, w szczególności polityki zatrudnienia,  zwalczania ubóstwa (na walkę z nim ma trafić 20 proc. ogólnej puli pieniędzy z EFS – ponad 2 mld euro), zdrowia i edukacji. Drugim filarem programu ma być wsparcie dla szkolnictwa wyższego, trzecim pomoc dla osób młodych, w tym w myśl ogólnoeuropejskiej „Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych". Czwarty obszar programu obejmie innowacje społeczne, a piąty działania związane z mobilnością ponadnarodową. Nadrzędnym celem programu pozostaje jednak, tak jak w przypadku „Kapitału ludzkiego", zwiększanie zatrudnienia.

Będą i nowości

W okresie 2014–2020 zostaną też wprowadzone zupełnie nowe rozwiązania. Będą to m.in.: rejestr usług rozwojowych (więcej w ramce obok), możliwość ogłaszania konkursów na operacje, rozwój kwalifikacji z zastosowaniem bonów edukacyjnych oraz wykorzystanie tzw. instrumentów zwrotnych. Ogłaszanie konkursów na operacje oznacza, że instytucje będą mogły wybierać dofinansowania i realizować projekty zintegrowane (tzw. operacje) powiązane ze sobą tematycznie i prowadzące do osiągnięcia wspólnego celu. Możliwe będzie zorganizowanie jednego konkursu na projekty zintegrowane, niezależnie od ich źródeł finansowania. W przypadku bonów edukacyjnych planowane są działania obejmujące wprowadzenie systemu bonów szkoleniowych dla osób planujących podniesienie własnych kwalifikacji zawodowych, a także rozwój brokeringu edukacyjnego jako narzędzia łączenia oferty szkoleniowej z potrzebami odbiorców wsparcia. Takie rozwiązania są już testowane na zasadzie pilotażu w „Kapitale ludzkim". Co do instrumentów zwrotnych (w tym pożyczek), to zastosowanie ich na preferencyjnych warunkach ma umożliwić przeciwdziałanie barierom w dostępie do kapitału, w szczególności w początkowym okresie prowadzenia działalności gospodarczej.

Paweł Orłowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego

Program „Wiedza, edukacja, rozwój" nie będzie prostą kontynuacją programu „Kapitał ludzki", w którym skupiono wszystkie środki Europejskiego Funduszu Społecznego w obecnej perspektywie. W latach 2014–2020 wsparcie konkretnych osób i grup przewidujemy w programach regionalnych. To województwa będą zarządzać ponad 70 proc. środków z EFS. Natomiast PO WER wesprze reformy systemowe w obszarach zatrudnienia, włączenia społecznego, przystosowania przedsiębiorstw i pracowników do zmian w gospodarce, edukacji, szkolnictwa wyższego, zdrowia i dobrego rządzenia. Z jego funduszy dofinansowane zostaną też innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa. To w ramach tego programu wdrażana będzie w Polsce „Inicjatywa na rzecz zatrudnienia osób młodych". Programy regionalne i PO WER będą się wzajemnie uzupełniać.

Centralny rejestr firm szkoleniowych

W celu podniesienia jakości i efektywności szkoleń dotowanych pieniędzmi europejskimi powstanie tzw. rejestr usług rozwojowych. Będzie to ogólnopolska baza podmiotów świadczących usługi szkoleniowe i edukacyjne finansowane z pieniędzy publicznych, w tym unijnych. Przedsiębiorstwa, które będą chciały prowadzić szkolenia finansowane z programu "Wiedza edukacja rozwój" będą zobligowane do wpisania się do rejestru. Firmy w nim wpisane będą też audytowane, a uczestnicy szkoleń będą oceniali ich przydatność. Zgromadzenie w jednym miejscu takich danych ułatwi wyszukiwanie ofert, zamawianie usług, a potem ocenę ich jakości. Skorzystają z niego beneficjenci szkoleń w programach regionalnych. Przy okazji dojdzie do weryfikacji, a co za tym idzie i zawężenia grona firm szkoleniowych. Rejestr i zasady jego prowadzenia przygotowuje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości m.in. we współpracy z PKPP Lewiatan.

Fundusze europejskie
Polska prezydencja przygotuje grunt pod negocjacje budżetu UE
Fundusze europejskie
Wkrótce miliardy z KPO trafią do Polski. Wiceminister finansów podał datę
Fundusze europejskie
Horizon4Poland ’24 - fundusze europejskie na polskie projekty B+R!
Fundusze europejskie
Pieniądze na amunicję i infrastrukturę obronną zamiast na regiony
Fundusze europejskie
Piotr Serafin bronił roli regionów w polityce spójności
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem