Koronawirus: samorządy bez ulg w VAT na inwestycje

Gminom przysługuje co do zasady prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu zakupów. Jest jednak warunek: dotyczy to tylko zakupów na cele inwestycji, które mają być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Możliwości odliczenia nie daje natomiast wykonywanie zadań własnych, np. budowa dróg.

Wiceminister przypomniał, że przepisy UE nie przewidują możliwości zwolnienia z VAT sprzedaży dokonywanej przez podmioty trzecie na rzecz samorządów. Organy UE podjęły natomiast wiele inicjatyw, by wzmocnić krajowe systemy opieki zdrowotnej i powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa, ale także złagodzić skutki społeczno-gospodarcze. W Polsce przykładem tego jest rozporządzenie ministra finansów z 25 marca 2020 r. w sprawie stosowania stawek obniżonych.

Wprowadzona została zerowa stawka VAT dla nieodpłatnych dostaw towarów związanych z ochroną zdrowia, takich jak środki dezynfekujące, leki i testy diagnostyczne, środki ochrony indywidualnej – maseczki, okulary ochronne, kombinezony, ochraniacze na buty, czepki, rękawice.

Stawkę zerową można stosować także do darowizn sprzętu komputerowego w postaci tabletów i laptopów przeznaczonego dla placówek oświatowych w związku ze zdalnym nauczaniem.

W odpowiedzi na interpelację nr 7177 ministerstwo wyjaśnia, że już na początku epidemii podjęto działania w obszarze finansów samorządowych, zawarte w ustawie z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19. Dotyczą one m.in. nadania większych uprawnień organom wykonawczym jednostek samorządu terytorialnego oraz zmiany przeznaczenia rezerwy celowej.

W specustawie z 4 czerwca przewidziano z kolei m.in. zwiększenie płynności finansowej samorządów poprzez wprowadzenie możliwości wcześniejszego przekazywania w 2020 r. subwencji ogólnej z budżetu państwa.