Po kryzysie firmy ruszyły do wydawania

Z badania, jakie wśród firm w lutym przeprowadził PKPP Lewiatan, wynika, że w tym roku 34 proc. firm zamierza zwiększyć inwestycje w porównaniu z wartością z zeszłego roku, a tylko 7 proc. zamierza je ograniczać. – Przedsiębiorstwa w tym roku bardziej ostrożnie planują inwestycje – przyznaje Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, autorka badania. Dodaje: – Im firmy większe, tym częściej myślą o zwiększeniu wartości inwestycji.

Widać to po planach dużych przedsiębiorstw. Lubelski Węgiel Bogdanka do 2014 r. za 1,5 mld zł rozbuduje kopalnię o nowe pole Stefanów, dzięki czemu podwoi roczne wydobycie węgla. Jedna trzecia pieniędzy na tę inwestycję pochodzi z oferty publicznej – w 2009 r. Bogdanka pozyskała z giełdy 528 mln zł. Z kolei spółka New World Resources wybuduje nową kopalnię na miejscu nieczynnego Dębieńska. Marek Jelinek, dyrektor finansowy NWR, szacuje, że inwestycja, która realnie ruszy w przyszłym roku, pochłonie ok. 350 mln euro (ok. 1,3 mld zł). Z kolei Jastrzębska Spółka Węglowa rozbudowuje – kosztem 2,3 mld zł – swoją kopalnię Zofiówka.

Jeśli zapadnie decyzja o eksploatacji tzw. legnickich złóż węgla brunatnego (największe w Europie), to powstanie tam nowa kopalnia odkrywkowa i jedna lub dwie elektrownie o łącznej mocy ok. 4 tys. megawatów. Wstępne szacunki mówią, że koszt wieloletniej inwestycji (gdyby ruszyła w 2011 r., potrwałaby ok. siedmiu, ośmiu lat) wyniósłby nawet 30 – 40 mld zł. Projektem zainteresowana jest PGE, jednak rząd nie podjął jeszcze ostatecznej decyzji o sposobie eksploatacji pól legnickich.

Pieniądze wykładają też firmy telekomunikacyjne. Grupa TP w tym roku chce przeznaczyć na inwestycje 16 – 18 proc. przychodów – nawet przy ich spadku może to być kwota 2,5 – 2,7 mld zł. Jeden z jej celów inwestycyjnych na lata 2010 – 2013 to budowa i modernizacja 1,2 mln łączy dostępu do Internetu za 3 mld zł.

Z inwestycji nie rezygnuje branża handlowa – nawet w kryzysowym 2009 r. Carrefour, Real, Tesco czy Auchan nie wstrzymały budów, a jeden hipermarket to inwestycja rzędu 10 – 20 mln zł. – W latach 2010 – 2012 planujemy zainwestować 900 mln euro – mówi Pedro Pereira da Silva, dyrektor generalny Jeronimo Martins Dystrybucja. Największa sieć dyskontowa już ma 1,5 tys. sklepów, a ich liczba ma wzrosnąć do 2 tys.

Ekonomiści prognozują, że siłą napędową inwestycji i wzrostu gospodarczego w tym roku, tak jak w zeszłym, wciąż będą jednak inwestycje publiczne, głównie infrastrukturalne. Te zdaniem Ministerstwa Finansów zaczną hamować w 2012 roku, a wtedy inwestycje firm wrócą do wysokiego poziomu sprzed dwóch – trzech lat.

Jednym z głównych impulsów są mistrzostwa Euro 2012. Tylko na budowę największych stadionów zostanie wydane ponad 3,3 mld zł. Największym projektem jest Stadion Narodowy w Warszawie, który konsorcjum Alpine Bau, Hydrobudowy Polska i Mostostalu Warszawa buduje kosztem 1,25 mld zł. Modernizujące się m.in. w związku z zawodami porty lotnicze do 2015 roku chcą zainwestować 4,6 mld zł. Najwięcej, bo ok. 1,3 mld zł, mają wynieść inwestycje warszawskiego Okęcia, nieco poniżej miliarda chcą wydać krakowskie Balice.

[wyimek]85 mld zł to szacowana wartość największych projektów inwestycyjnych[/wyimek]

Rząd planuje przeznaczyć na nowe drogi ekspresowe i autostrady nawet 121 mld zł do 2012 r. Czy to się uda? Na razie trwają prace nad nowym programem inwestycyjnym dotyczącym polskich dróg, który ma obowiązywać do roku 2015. Z kolei inwestycje w nowe tory mają pochłonąć do 2015 roku ponad 30 mld zł. Tylko z rządowego programu „Infrastruktura i środowisko” kolejarze mogą sięgnąć po ok. 4,8 mld zł. Większość tzw. dużych inwestycji o wartości kilkuset mln zł została już podzielona. Od początku roku PKP PLK rozdało kontrakty warte ok. 2,1 mld zł. Na ten rok planuje ogłosić kolejne, za ok. 6 mld zł. Tylko prace związane z modernizacją 57 km torów z Warszawy Zachodniej do Skierniewic są warte 1,06 mld zł.

Inwestują także miasta – do 2015 r. wydadzą ponad 6 mld zł na budowę zakładów unieszkodliwiania odpadów. Najdroższy planuje Górnośląski Związek Metropolitalny. Tworzy go 14 miast Śląska (w tym Katowice, Gliwice, Bytom, Chorzów, Sosnowiec), które na spalarnię, sortownie, kompostownie i instalację unieszkodliwiania niebezpiecznych odpadów chcą wydać prawie 1,1 mld zł. Choć według wstępnych danych NBP w 2009 r. wartość inwestycji zagranicznych spadła o 16 proc., do 8,4 mld euro, w tym roku projektów może być więcej. Fabrykę płyt meblowych w województwie podlaskim kosztem 1,3 mld zł chce zbudować spółka Swedspan z grupy Ikea. Fiat ma plany rozbudowy fabryki w Bielsku-Białej dotyczące produkcji nowego silnika. Wartość inwestycji ma wynieść 400 mln euro. Meksykański Cemex planuje także zainwestować 400 mln euro w nową linię produkcyjną w Rudnikach. Zakład ma produkować 3 – 4 mln ton cementu rocznie.

Jakub Borowski, główny ekonomista Invest Banku SA, prognozuje, że firmy znacząco zaczną zwiększać swoje inwestycje dopiero pod koniec roku. – Wiele firm wciąż ma nie w pełni wykorzystane moce produkcyjne – przekonuje Jakub Borowski. – Pierwsze ruszą inwestycje odtworzeniowe, cały czas są one potrzebne w energetyce.