Opłaty kartowe będą spadać

Projekt przygotowany przez bank centralny zakłada, że ograniczone zostałyby maksymalne stawki całkowitej opłaty nałożonej na akceptanta, a pobieranej przez agenta rozliczeniowego za przyjmowanie zapłaty przy użyciu karty płatniczej (jej główna częścią jest interchange). Od stycznia 2013 r. opłata nie mogłyby łącznie przekroczyć 1,8 proc. kwoty transakcji i miałyby spadać stopniowo do 1,4 proc. w 2017 roku. Obecnie wynosi 1,7–2 proc. Wyższe opłaty można byłoby pobierać tylko od nietypowych i bardziej ryzykownych transakcji, m.in. zawieranych bez fizycznego użycia kart. Może to dotyczyć branż z wyższym prawdopodobieństwem powstania np. niewypłacalności lub upadłości akceptanta i w związku z tym brakiem możliwości odzyskania kwoty ewentualnych transakcji reklamowanych przez klientów w ramach tzw. procedury chargeback.

Za nieprzestrzeganie maksymalnych stawek określonych w projekcie groziłaby kara do 5 mln zł. Projekt ustawy zakłada, że akceptant może umówić się z agentem rozliczeniowym, iż   pewnych kart płatniczych nie będzie przyjmował. Zastosowano również zasadę przejrzystości kosztów, poprzez wprowadzenie obowiązku agenta rozliczeniowego, który na żądanie akceptanta przekazuje informację dotyczącą wysokości i rodzajów opłat, z wyszczególnieniem tych, które są przekazywane na rzecz organizacji kartowej oraz na rzecz wydawcy karty.

Zgodnie z projektem wysokość kwoty transakcji nie może stanowić przyczyny odmowy przyjęcia zapłaty. Chodzi o to, żeby akceptanci po obniżce opłat, nie odmawiali przyjmowania zapłaty kartami małych kwot, co jest powszechną i uciążliwą praktyką dla klientów. Wcześniej swój projekt ustawy regulującej opłaty kartowe w Ministerstwie Finansów złożyła Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego, reprezentująca handlowców. Oprócz tego są cztery projekty poselskie – PSL, PiS, Solidarnej Polski i Ruchu Palikota. Przypomnijmy, że mimo braku porozumienia, które chciał wypracować NBP, organizacja MasterCard podjęła decyzję o obniżeniu większości stawek intrerchange od 2013 roku. Z kolei Visa zadeklarowała, że również obniży stawki od początku przyszłego roku.

Opinia dla „Rz"

Janusz Diemko | prezes First Data Polska, właściciela marki Polcard

Niepokojące byłoby uregulowanie opłat akceptanta i opłat interchange, bez jednoczesnego uregulowania pozostałych prowizji, które są ruchome i mogłyby być podwyższane lub nakładane przez organizacje płatnicze. Chodzi o szeroko rozumiane opłaty processingowe. Według porozumienia, które wcześniej proponował NBP, miały zostać ograniczone maksymalne stawki interchange i akceptanta, ale jednocześnie organizacje płatnicze miały zadeklarować, że nie będą podwyższać pozostałych opłat ani wprowadzać nowych. W momencie gdy agenci rozliczeniowi będą mieli ustawowo ograniczone ceny, a inne koszty będą ruchome, nasze marże mogą spadać do niebezpiecznego poziomu, a nawet stać się ujemne. Uregulowane opłaty akceptanta mogą nie pokryć nie tylko kosztów własnych agentów, ale przede wszystkim nie będą pokrywały opłat niezależnych od agentów, czyli interchange i opłat processingowych. Rynek agentów rozliczeniowych jest konkurencyjny, co powoduje coraz lepsze ceny dla akceptantów. Mam nadzieję, że finalny projekt, który trafi pod obrady rządu, będzie uwzględniał ten element.

Mało terminali

Pod względem infrastruktury płatniczej na tle innych państw europejskich Polska prezentuje się słabo. Liczba terminali POS w Polsce na 1 milion mieszkańców (6,6 tys.) jest prawie trzy razy mniejsza od średniej dla Unii Europejskiej (17,5 tys.). Najwięcej jest ich w Finlandii 37,5 tys. na 1 mln mieszkańców, podczas gdy jeszcze w 2006 roku ten wskaźnik wynosił tam 19,9. Pomimo powolnego nominalnego wzrostu liczby terminali POS?w Europie, średnia liczba tych urządzeń dla Unii na 1 mln mieszkańców przyrasta w ciągu ostatnich kilku lat szybciej niż w Polsce. Powoduje to, że ta i tak duża dysproporcja między średnią unijną a Polską systematycznie się pogłębia.