Rok sporych zmian w OFE

Zdefiniowanie systemu wypłat emerytur z pieniędzy zgromadzonych w funduszach emerytalnych to zdaniem ekspertów najważniejsze zadanie dla rządu na ten rok. Propozycje możliwych rozwiązań przedstawił już m.in. nadzór emerytalny. Własny pomysł mają też fundusze emerytalne.

– Czekamy na decyzję regulatora. Debata rozpocznie się zapewne w I kwartale – mówi Wojciech Nagel, prezes Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych (IGTE). Decyzje powinny zapaść po wakacjach.

Jego zdaniem przyjęte rozwiązanie powinno pogodzić zarówno interes uczestników tego systemu (prawie 16 mln osób), jak i finansów państwa.

Izba przedstawiła pomysł, który zakłada dwa warianty świadczenia: w formie renty dożywotniej oraz w formie programowanej wypłaty, czyli dożywotniej emerytury z gwarantowanym okresem płatności.

– Nasze rozwiązanie sprawia, że oszczędności zgromadzone w OFE mogą pozostać na rynku kapitałowym – stwierdziła niedawno w rozmowie z nami Ewa Małyszko, prezes PKO BP Bankowy PTE. – Na pewno niedobre byłoby dla branży, gdyby zdecydowano, że wypłatą emerytury z II filaru zajmować się będą inne instytucje niż PTE – dodała.

Czy to się uda, dopiero się okaże. Zwłaszcza że minister finansów nieraz powtarzał, że zakładem emerytalnym wypłacającym świadczenia z II filara powinien być ZUS i do niego powinny trafiać pieniądze osób, które przechodzą na emeryturę.

Na tym jednak nie koniec zmian dotyczących OFE.

– Następnym punktem jest kwestia nowelizacji prawa związana z limitami inwestycji zagranicznych, która wynika z wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości – mówi Grzegorz Chłopek, prezes ING PTE. Projekt zmian w ustawie o OFE przedstawiony w lipcu 2012 r. przez resort finansów zakłada, że limit inwestycji zagranicznych OFE będzie podwyższany o 5 pkt proc. co dwa lata, a w 2021 r. fundusze będą mogły inwestować za granicą do 30 proc. aktywów.

Na ten rok zaplanowany jest też przegląd prawa dotyczącego OFE. Zostało to zapisane w prawie w 2011 r., gdy rząd zdecydował o obcięciu składki do OFE. Ma on na celu przyjrzenie się skutkom obcięcia składki do funduszy.

Przedstawiciele OFE spodziewają się przy tej okazji różnych zmian, np. w działalności inwestycyjnej. – Warto wrócić do dyskusji o limitach inwestycji w akcje czy gwarancjach obowiązujących OFE – mówi Grzegorz Chłopek.

A zdaniem szefa IGTE warto powrócić do tematu subfunduszy o różnym poziomie ryzyka.

– Po wielu latach rynek czeka także konsolidacja – mówi Wojciech Nagel.

PKO BP Bankowy PTE oczekuje już tylko na decyzję nadzoru w sprawie przejęcia zarządzania nad funduszem emerytalnym Polsat. Poza tym na sprzedaż wystawiony jest także fundusz Warta. Starają się o niego m.in. PKO BP Bankowy PTE oraz PTE Allianz. Gdy dojdzie do tych fuzji, a przejmującymi będą inni gracze z branży, na rynku pozostanie 12 z 14 obecnie działających OFE.

Od stycznia do funduszy emerytalnych będzie przekazywanych 2,8 proc. pensji brutto pracujących wobec 2,3 proc. do końca 2012 r. Według szacunków ZUS wzrost składki spowoduje, że do OFE trafi w tym roku 11,3 mld zł.

Od tego roku OFE mogą też więcej inwestować w akcje. Limit rośnie bowiem z 45 proc. do 47,5 proc. Docelowo od 2034 r. ma wynosić aż 90 proc.

Zgodnie z założeniem rządu obniżenie składki do OFE (pierwotnie wynosiła 7,3 proc.) połączone ze zwiększaniem limitu inwestycji w akcji miało spowodować, że udział akcji w łącznych aktywach gromadzonych na emeryturę (ZUS i OFE) nie spadnie. Mimo że limit inwestycji w papiery udziałowe rośnie stopniowo od 2011 r., nie powoduje jednak zwiększenia udziału akcji w portfelach funduszy. Na koniec listopada udział tych papierów wynosił zaledwie ok. 34 proc.

– Bez zmian w systemie gwarancji czy wręcz jej eliminacji nie ma szans na to, że cel w postaci zwiększonego udziału akcji w portfelach OFE zostanie zrealizowany – mówi Grzegorz Chłopek.