Z zadłużeniem trzeba walczyć

Długi Europy wciąż rosną. W przypadku pięciu krajów UE ich poziom – w ocenie ekspertów – grozi bankructwem

Publikacja: 24.10.2011 02:50

Europa coraz bardziej zadłużona

Europa coraz bardziej zadłużona

Foto: Rzeczpospolita

Największe zagrożenie dotyczy krajów, w których dług w relacji do PKB przekroczył 90 proc. (badania ekonomiczne Reinharta i Rogoffa).

Spośród krajów unijnych, które – według szacunków Komisji Europejskiej – mogą przekroczyć lub już przekroczyły ten próg – znajdują się Belgia, Irlandia, Grecja, Włochy, Portugalia. Prof. Dariusz Rosati, były członek Rady Polityki Pieniężnej, zaznacza, że w przypadku krajów naszego regionu ta poprzeczka zawieszona jest dużo niżej. Dlatego Polska wcale nie znajduje się w komfortowej sytuacji z długiem na poziomie 55 proc. PKB, tym bardziej że według prognoz ekonomistów już w przyszłym roku może on przekroczyć próg 60 proc. PKB.

Gdy relacja długu do PKB jest za wysoka, zaczynają się poważne problemy. – W takiej sytuacji koszty jego obsługi z roku na rok są wyższe, coraz bardziej obciążają budżet i gospodarkę, a inwestorzy tracą zainteresowanie takim rynkiem – wylicza Marcin Mrowiec, główny ekonomista Pekao SA.

Efekt jest taki, że gospodarka spowalnia jeszcze bardziej, a długi rosną jeszcze szybciej. Pożyczanie pieniędzy staje się zaś coraz droższe, bo inwestorzy boją się kupować papiery zadłużonych krajów – jeśli już to robią, to żądają wysokich marż. – Dotyczy to zresztą także firm, które chcą inwestować, dla nich kredyty również stają się coraz droższe, co skutecznie zniechęca ich do rozpoczynania inwestycji – dodaje ekonomista Pekao SA.

A skoro PKB przestaje rosnąć, nie można liczyć na to, że samo zamrożenie wydatków obniży dług w relacji do nierosnącego PKB – trzeba coraz bardziej ciąć wydatki.

Prof. Vito Tanzi, były dyrektor Departamentu do spraw Budżetowych w MFW, zaznacza, że istnieją pozytywne przykłady krajów, które potrafiły poważnie przyciąć wydatki i doprowadzić do obniżenia relacji długu do PKB. – Dotyczy to np. Szwecji, która w pierwszej połowie lat 90. zmniejszyła wydatki o 15 proc PKB – przypomina Tanzi, który był jednym z panelistów konferencji zorganizowanej w miniony piątek przez NBP. – Także Finlandia i Kanada, redukując wydatki o ok. 10 proc. PKB, wyszły na prostą.

Prof. Dariusz Rosati  zaznacza jednak, że obecnie zarówno Grecja, jak i inne kraje PIIGS, nie wyłączając Polski, aby zredukować zadłużenie, powinny większy nacisk położyć na reformy strukturalne. – Mam na myśli te zachęcające do pracy i inwestowania, a zniechęcające do życia na koszt innych, np. w szarej strefie – mówi. – Jeśli ograniczy się działania wyłącznie do cięcia wydatków, spadnie popyt i wzrost gospodarczy jeszcze bardziej przyhamuje.

To, na co w przypadku Polski liczą w tej chwili rynki finansowe, inwestorzy, ale również agencje ratingowe, to dokończenie reformy emerytalnej oraz zmiany w administracji polegające na uproszczeniu procedur i usprawnieniu działania aparatu państwowego. Poza tym od lat mówi się też o uproszczeniu podatków, przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej, ograniczeniu liczby zezwoleń, licencji i koncesji.

– Nie mamy dużo czasu – przypomina Monika Kurtek, główny ekonomista Banku Pocztowego. – Agencje ratingowe już pogroziły Polsce palcem za brak działań zmierzających do obniżenia poziomu deficytu finansów publicznych poniżej 3 proc. PKB w przyszłym roku. Redukcja deficytu jest zaś warunkiem obniżki długu. W jej ocenie teraz będą one obserwowały sytuację, aby zobaczyć, czy w Polsce będą wdrażane jakiekolwiek reformy mające na celu poprawę finansów publicznych i czy reformy te będą przynosiły zamierzony efekt. – Jeśli agencje uznają podejmowane działania za rozczarowujące, można się spodziewać cięcia ratingu w przyszłym roku – mówi Kurtek.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki e.glapiak@rp.pl

Finanse
Polacy ciągle bardzo chętnie korzystają z gotówki
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Finanse
Najwięksi truciciele Rosji
Finanse
Finansowanie powiązane z ESG to korzyść dla klientów i banków
Debata TEP i „Rzeczpospolitej”
Czas na odważne decyzje zwiększające wiarygodność fiskalną
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Finanse
Kreml zapożycza się u Rosjan. W jeden dzień sprzedał obligacje za bilion rubli