„W pokoju obok”, nowy film Almodóvara w polskich kinach. Popis Tildy Swinton i Julianne Moore. Recenzja filmu

– Jeśli kiedyś będę bardzo chory, a życie nie będzie mi miało do zaoferowania niczego prócz bólu, to chciałbym móc zadecydować o własnej śmierci. Każdy człowiek powinien mieć prawo do podjęcia takiej decyzji – mówi Pedro Almodóvar.

Scenariusz „W pokoju obok” jest luźno oparty na wydanej w 2000 roku powieści „What Are You Going Through” Sigrid Nunez. Bohaterki filmu w młodości pracowały w tej samej gazecie, przyjaźniły się. Potem ich drogi się rozeszły. Martha (Tilda Swinton) została korespondentką wojenną, Ingrid (Julianne Moore) – poczytną pisarką. Po latach, w czasie spotkania autorskiego w Nowym Jorku Ingrid dowiaduje się, że Martha jest ciężko chora na raka. Odwiedza dawną przyjaciółkę w szpitalu. Martha jeszcze walczy. Wkrótce jednak okaże się, że terapia nie przynosi skutku i dochodzi do przerzutów. To dopiero wstęp do filmu. 

„W pokoju obok”. Zwiastun filmu

Martha jest mocną kobietą. I bardzo samotną. Wiecznie zajęta, wiecznie w drodze tam, gdzie toczyły się wojny, zaniedbała własną córkę i praktycznie ją straciła. A teraz chce odejść na własnych warunkach: nie cierpieć, nie tracić coraz bardziej świadomości, nie zamieniać się w strzęp człowieka. Postanawia dokonać na sobie eutanazji, w Stanach zabronionej. Nielegalnie kupuje pastylkę, która ma ją zabić, i wynajmuje dom wśród lasów pod Nowym Jorkiem, by tam umrzeć. Chce tylko, żeby ktoś – w pokoju obok – towarzyszył jej w ostatnich dniach. I wiedział, że gdy zamknie drzwi do swojej sypialni, to będzie oznaczało koniec. Zawiadomi jej córkę, znajomych. 

Jej trzy bliskie znajome odmówiły towarzyszenia jej podczas eutanazji. Ingrid się zgodziła. Martha zabezpieczyła ją listem do policji, w którym napisała, że to była jej samodzielna decyzja, a przyjaciółka o jej zamiarach nie wiedziała. 

Czytaj więcej

Film

Dwa polskie tytuły wśród najlepszych filmów XXI wieku BBC

Na liście BBC znalazły się „Ida” i „Pianista”. A co w pierwszej dziesiątce?

Te dni spędzone z dala od zgiełku świata, na łonie natury, okazują się niezwykłe. Dla Marthy są pożegnaniem ze światem. Dla Ingrid nauką wartości życia. Zapędzona kobieta nagle dostrzega, jak pięknie zapada zmrok, słyszy świergot ptaków. 

Pedro Almodóvar pierwszy raz po angielsku

„W pokoju obok” to film dla Almodóvara szczególny. Pierwsza długometrażowa fabuła nakręcona po angielsku. 

– Moja niepewność zniknęła zaraz po czytaniu tekstu z aktorkami, po wymianie pierwszych uwag. Wiedziałem, że język nie będzie żadnym problemem. Nie dlatego, że się go usilnie uczyłem, ale dlatego, że wszyscy chcieliśmy się dobrze rozumieć – mówi.

Większą trudnością było to, że akcja filmu toczy się w Stanach z dala od hiszpańskiej kultury. I dla Almodóvara Ameryka to nie Manhattan i ruchliwe Times Square. Tak naprawdę Nowy Jork wygląda tu trochę jak miasto europejskie, a nowojorski apartament przypomina raczej mieszkanie w Madrycie.

Ostatni film Almodovara to również wielki popis aktorski Tildy Swinton i Julianne Moore. Ze  Swinton Almodovar pracował już wcześniej. I jej pierwszej zaoferował rolę.

– Pedro spytał: „Jak myślisz, kto mógłby zagrać Ingrid?” – opowiada aktorka. – Mieliśmy oboje jakiś pomysł, więc zaproponowałam, że wymienimy się kartkami, na których napiszemy, kogo widzielibyśmy w tej roli. Na obu kartkach było to samo nazwisko: Julianne Moore.

Swinton i Moore stworzyły w „W pokoju obok” świetny tandem. I ma rację reżyser, dziękując aktorkom:

– Dają prawdziwy koncert gry. Patrząc na nie podczas zdjęć, zarówno ekipa, jak i ja byliśmy na granicy łez.

Razem z hiszpańskim mistrzem Swinton i Moore opowiedziały o śmierci i odchodzeniu, o prawie do godnej śmierci, ale również o decyzjach, które mogą zaważyć na losie wielu osób. O egoizmie prowadzącym do samotności i o przyjaźni – o tym, ile można zrobić dla drugiej osoby. A przede wszystkim o wartości życia. I nie przypadkiem ten film powstał właśnie teraz. Jak mówi sam Almodóvar, zrobił go na przekór czasom, w których wojny wciąż trwają, a ludzkie tragedie zamieniają się w podawane beznamiętnie liczby ofiar.

Pedro Almodóvar: Ucieczka przed śmiercią

„W pokoju obok” to nie jest kino, do jakiego hiszpański mistrz nas przyzwyczaił. Nie ma w nim zwariowania jego pierwszych filmów, nie ma wielkich namiętności, zdrad, rozpaczy, płaczu, buntu. Nie ma subkultury pełnej kiczu, przełamywania tabu, obnażania  społecznej hipokryzji. Nie ma też tak częstego w jego historiach sprzeciwu wobec religii i Kościoła. Znacznie bliżej temu filmowi do tego, co pojawiło się w twórczości Almodóvara później, może od przełomu wieków i „Wszystko o mojej matce” – wołania o tolerancję, o prawo do inności i bycia sobą. W jego ostatnim filmie jest spokojne pogodzenie z losem, przeświadczenie, że człowiek ma prawo decydować o swoim życiu, ale też poszukiwanie wiary i nadziei, czymkolwiek by one nie były.