Nie brakuje możliwości, gorzej jest z wiedzą i determinacją

Fundusze inwestycyjne to wygodny sposób lokowania nadwyżek finansowych. Dają one oszczędzającemu bardzo dużo swobody. Nie musi on z góry określać okresu, przez jaki będzie odkładał pieniądze. Może dowolnie ustalić częstotliwość i wielkość wpłat. Podejmowanie środków również jest możliwe w dowolnym momencie.

[b][link=http://rzeczpospolita.pl/pieniadze/dd5.1.pdf]Zobacz co lepiej nadaje się do oszczędzania w długim terminie[/link][/b]

Fundusze nadają się zarówno do oszczędzania zaplanowanego na kilka miesięcy, jak i do długoterminowego. Właśnie wieloletnia perspektywa pozwala najlepiej wykorzystać jedną z najważniejszych zalet funduszy – działanie procentu składanego, co wyraźnie podnosi rentowność inwestycji.

Im dłuższy okres oszczędzania, tym korzyści te stają się bardziej widoczne. Przy stopie zwrotu na poziomie 5 proc. rocznie, początkowa suma inwestycji podwoi się nie po 20, ale już po niecałych 15 latach. Gdyby udało się co roku zyskiwać aż 10 proc. (w dłuższym okresie jest to bardzo trudne), do zainwestowanego 1 tys. zł dojdzie kolejne 1 tys. zł przed upływem ośmiu lat.

Co ważne, mechanizm procentu składanego jest wpisany w konstrukcję tego produktu. Lokatę bankową trzeba odnowić po zakończeniu okresu umowy. Za pieniądze z wygasających obligacji trzeba kupić papiery kolejnej serii. Natomiast w funduszach inwestor korzysta z dobrodziejstw procentu składanego bez podejmowania jakichkolwiek dodatkowych działań.

Oszczędzanie w funduszach daje dostęp do wielu strategii o różnym stopniu ryzyka. Do dyspozycji inwestorów jest pełna oferta produktów: od najbardziej ryzykownych funduszy akcyjnych po fundusze bezpieczne, w których portfelach znajdują się krótkoterminowe papiery dłużne najbardziej wiarygodnych emitentów. Ofertę uzupełniają fundusze specjalistyczne, lokujące w papiery wartościowe z określonych rynków czy w akcje spółek z wybranych branż.

[srodtytul]Dla ostrożnych i dla ryzykantów[/srodtytul]

Przy wyborze strategii inwestycyjnej należy się zastanowić, czy zależy nam przede wszystkim na bezpieczeństwie, czy na osiągnięciu ponadprzeciętnych stóp zwrotu. Oszczędzając na emeryturę nie trzeba jednak koncentrować się na jednym funduszu. Pieniądze można rozdzielić między kilka z nich w dowolnie wybranych proporcjach.

[b][link=http://rzeczpospolita.pl/pieniadze/dd5.2.pdf]Zobacz kto prowadzi Indywidualne Konta Emerytalne[/link][/b]

Specjaliści radzą, by przy inwestycji obliczonej na wiele lat nie zapominać o akcjach, bo to one zapewniają najwyższe średnioroczne stopy zwrotu. Oczywiście akcje są ryzykowne. Ich kursy w krótszych okresach mogą się mocno wahać.

Plusem oszczędzania w funduszach jest też możliwość modyfikowania strategii. W ostatnich latach przed emeryturą należy stopniowo wycofywać środki z funduszy mocno zaangażowanych w akcje i przenosić je do tych prowadzących bezpieczniejszą politykę.

Jeśli taki manewr wykonamy między różnymi subfunduszami tego samego funduszu parasolowego, odniesiemy dodatkową korzyść – TFI pobierze i odprowadzi do urzędu skarbowego podatek od zysków kapitałowych (podatek Belki) dopiero po zakończeniu całej inwestycji i definitywnym wycofaniu środków.

[srodtytul]Całkowicie bez podatku[/srodtytul]

Sięgnięcie po fundusz parasolowy pozwala opóźnić płacenie podatku. Jednak przy wieloletniej inwestycji daniny można całkiem uniknąć, jeśli zdecydujemy się oszczędzać na indywidualnym koncie emerytalnym (IKE).

Umowę o prowadzenie IKE można podpisać z bankiem, firmą ubezpieczeniową, biurem maklerskim lub towarzystwem funduszy inwestycyjnych (inwestor może mieć tylko jedno konto w jednej z tych instytucji). Jeżeli oszczędzający sięgnie po pieniądze dopiero po przejściu na emeryturę, zostanie nagrodzony za cierpliwość – od dochodów z IKE nie zapłaci podatku Belki.

Zysk z takiej ulgi podatkowej jest zaskakująco duży. Gdy inwestycja trwa wiele lat, o stanie konta emerytalnego decydują przede wszystkim wypracowane zyski, a nie zgromadzony kapitał.

Załóżmy, że inwestor na początku każdego roku kalendarzowego wpłaca na IKE 1000 zł. Jeśli fundusz zarabia 6 proc. rocznie, to po 20 latach oszczędności będą warte około 39 tys. zł. Z tego 20 tys. zł to suma wniesionych wpłat, 19 tys. zł zaś – osiągnięty zysk. Gdyby przyszło od tej sumy zapłacić podatek, wyniósłby on aż 3,6 tys. zł. Tyle właśnie zaoszczędzimy, decydując się na IKE zamiast zwykłego rejestru w funduszu.

Jeśli optymistycznie założymy, że fundusz zarobi 8 proc. rocznie, po 20 latach wartość zgromadzonych oszczędności wyniesie ponad 49 tys. zł. Dzięki zwolnieniu podatkowemu można powiększyć swój kapitał emerytalny aż o 5,6 tys. zł. Oczywiście im wyższe wpłaty na konto emerytalne, tym więcej można zyskać.

W roku kalendarzowym wpłaty na IKE nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej trzykrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w danym roku (określany jest w ustawie budżetowej). Tak wysoki limit obowiązuje od 2009 r. Wcześniej można było w tej formie zainwestować 1,5 średniej pensji w gospodarce narodowej.

Limit zmienia się co roku. Zgodnie z przepisami, w żadnym roku nie może być jednak niższy niż kwota obowiązująca w poprzednim roku kalendarzowym. W 2010 r. limit wpłat na IKE wynosi 9579 zł.

[srodtytul]Oszczędzanie z ulgą[/srodtytul]

Nie ma obowiązku wykorzystywania limitu w całości. Nie trzeba też dokonywać systematycznych wpłat. Pieniądze można przekazać na konto jednorazowo albo w stałych miesięcznych ratach lub z dowolną inną częstotliwością. Można całkowicie zawiesić wpłaty.

Jedynym ograniczeniem, o którym trzeba pamiętać, jest określona przez fundusz wysokość minimalnej pierwszej wpłaty, potrzebnej do otwarcia rejestru, i wysokość minimalnej dopłaty. Żadne z tych ograniczeń nie jest jednak zbyt kłopotliwe. Zdecydowana większość funduszy (poza niektórymi specjalistycznymi) chętnie przyjmie od inwestora nawet 100 zł.

IKE, zgodnie ze swoją nazwą, są przeznaczone do oszczędzania na emeryturę. Część środków można podjąć przed czasem. Wtedy jednak od tej części należy odprowadzić podatek Belki w zwykłej wysokości. Inwestor nie ponosi żadnej dodatkowej kary za niedotrzymanie założonego terminu.

Konto emerytalne można więc założyć z myślą o emeryturze, ale ze świadomością, że w razie potrzeby po część oszczędności można sięgnąć. Ceną będzie utrata preferencyjnych zasad opodatkowania.

[ramka][b]Polisy bardziej popularne niż fundusze[/b]

- W 2009 r. Polacy oszczędzali na emeryturę na 809 tys. indywidualnych kont emerytalnych – wynika z danych Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego.

- Największą popularnością cieszyły się konta emerytalne u ubezpieczycieli.

- W towarzystwach funduszy inwestycyjnych (TFI) założono 172,5 tys. takich rachunków. Niestety, niemal 100 tys. z nich to konta martwe, istniejące tylko formalnie. Przynajmniej jedną nową wpłatę odnotowano w tym okresie zaledwie na 74 tys. funduszowych IKE.

- Średnio w 2009 r. na jedno indywidualne konto emerytalne w TFI wpłynęło zaledwie 1,9 tys. zł. W przybliżeniu było to pięciokrotnie mniej, niż wynosi ustawowy limit.[/ramka]

[ramka][b]Brakuje podstawowej wiedzy o oszczędzaniu na emeryturę[/b]

- Trudno powiedzieć – to najczęstsza odpowiedź na pytania o to, według jakich zasad działają indywidualne konta emerytalne. Badania przeprowadził CBOS wspólnie z Izbą Zarządzających Funduszami i Aktywami.