Gospodarstwa domowe czeka eldorado

Choć na dłuższą metę tak szybki wzrost wynagrodzeń będzie źródłem presji na wzrost cen, w krótkiej perspektywie inflacja będzie prawdopodobnie malała. Spora część prognoz wskazuje, że na przełomie I i II kwartału inflacja może nawet przejściowo znaleźć się w pobliżu celu NBP, czyli 2,5 proc. rocznie. W całym 2024 r., jak przeciętnie oczekują ekonomiści, ceny towarów i usług konsumpcyjnych będą rosły średnio w tempie około 5 proc. rocznie. Jeśli te prognozy okażą się celne, czeka nas eksplozja realnych dochodów gospodarstw domowych. Już w ostatnich dwóch miesiącach tempo wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw przewyższało inflację o ponad 5 pkt proc. W 2024 r. ta różnica będzie niekiedy sporo wyższa. Budżety gospodarstw domowych zasili dodatkowo waloryzacja świadczenia wychowawczego z 500 do 800 zł na dziecko miesięcznie oraz indeksacja rent i emerytur.

Chomikowanie kadr

Szybki wzrost płac na pierwszy rzut oka stoi w sprzeczności z danymi dotyczącymi przeciętnego (tzn. przeliczonego na pełne etaty) zatrudnienia. Liczba etatów w sektorze przedsiębiorstw w listopadzie zmalała o 0,2 proc. rok do roku po zniżce o 0,1 proc. w październiku. W porównaniu z poprzednim miesiącem przeciętne zatrudnienie się nie zmieniło, podczas gdy przez większą część roku malało (od stycznia łącznie o 36 tys. etatów), ale biorąc pod uwagę porę roku, to słaby wynik. Listopad zwykle przynosił znaczące zwyżki przeciętnego zatrudnienia. Inaczej było po raz ostatni w 2013 r.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

W gospodarce karnawał zaczął się już latem. Hamowanie inflacji dobiegło końca

W III kwartale wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych podskoczyły o ponad 2 proc., najbardziej od I kwartału 2022 r., a to dopiero początek odbicia popytu. Na dłuższą metę będzie to utrudniało sprowadzenie inflacji do celu NBP.

Utrzymujący się w takich warunkach szybki wzrost płac sugeruje, że stagnacja zatrudnienia odzwierciedla nie tyle słaby popyt na pracowników, ile ich ograniczoną dostępność. Wyjątkiem zdaje się być przemysł, w którym koncentrują się zwolnienia. To pokłosie restrukturyzacji tego sektora po postpandemicznym boomie. Produkcja sprzedana przemysłu schodzi z górki, na którą wspięła się w 2022 r. W listopadzie, jak podał również w środę GUS, zmalała realnie (w cenach stałych) o 0,7 proc. rok do roku po zwyżce o 1,9 proc. rok w październiku – pierwszej od stycznia. Poza tym sektorem spadku przeciętnego zatrudnienia praktycznie nie widać, a i w samym przemyśle w dużej mierze za tym zjawiskiem stoi skracanie czasu pracy części pracowników (liczba pracujących zmalała od stycznia w mniejszym stopniu niż liczba etatów). To z kolei może wskazywać na „chomikowanie” pracowników w związku z obawami pracodawców, że trudno będzie im zapełnić wakaty, gdy przyjdzie ożywienie. W całej gospodarce, jak wynika z ankietowych Badań Aktywności Ekonomicznej Ludności, liczba pracujących w 2023 r. zauważalnie wzrosła, co nie umknęło uwadze konsumentów. Według badań GUS strach przed wzrostem bezrobocia od połowy roku utrzymuje się na poziomie najniższym od wybuchu pandemii Covid-19 w marcu 2020 r.

Czytaj więcej

Rynek pracy

Zachodnie saksy wciąż nęcą, ale już nie na długo

Nieco ponad 1,5 mln Polaków przebywało w zeszłym roku czasowo za granicą – wynika z najnowszych danych GUS, które tym razem nie obejmują jednak krótszych, kilkumiesięcznych, wyjazdów.

Wystrzał popytu

Tak wyraźna poprawa sytuacji finansowej gospodarstw domowych, jakiej można oczekiwać w najbliższych kwartałach, prawdopodobnie poskutkuje skokiem popytu konsumpcyjnego. Ekonomiści przeciętnie prognozują, że wydatki gospodarstw domowych zwiększą się w 2024 r. o około 3,8 proc. rok do roku po stagnacji w 2023 r. Nie brak jednak prognoz, że popyt podskoczy nawet o ponad 5 proc. Ostrożniejsze scenariusze opierają się na ogół na założeniu, że gospodarstwa domowe wykorzystają okres szybkiego wzrostu dochodów do odbudowy oszczędności, których realna wartość została uszczuplona przez wysoką inflację.