Trybunał Sprawiedliwości UE zarzucił przepisom litewskim zbyt dużą swobodę w traktowaniu cudzoziemców, którzy przebywają na terytorium Litwy nielegalnie.
17 listopada 2021 r. M.A., obywatel państwa trzeciego, został zatrzymany w Polsce wraz z grupą osób z Litwy. Nie posiadał niezbędnych dokumentów podróży. 19 listopada został przekazany funkcjonariuszom VSAT na terytorium Litwy. Tego samego dnia organ ten zatrzymał M.A. na okres do 48 godzin i zwrócił się do Sądu Rejonowego w Alytusie o zarządzenie pozbawienia go wolności na okres do sześciu miesięcy.
24 stycznia 2022 roku M.A. złożył w VSAT pisemny wniosek o udzielenie azylu. Wniosek ten został jednak odrzucony jako niedopuszczalny.
Przed sądem M.A. podnosił, że nie miał informacji o losie swojego wniosku i że nie został poinformowany o sposobie jego złożenia. 1 lutego 2022 r., na kolejnej rozprawie przed tym sądem, przedstawiciel M.A. oraz przedstawiciel VSAT zwrócili się o nakazanie Departamentowi Migracji zbadania wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej.
Sąd zauważył, że w sytuacji nadzwyczajnej spowodowanej masowym napływem migrantów, wniosek o udzielenie azylu musi spełniać warunki określone w ustawie o cudzoziemcach. Ponadto w nagłej sytuacji można zatrzymać cudzoziemca, który wjechał na Litwę nielegalnie. Oznaczałoby to, że M.A. w wyniku swojego nielegalnego wjazdu na Litwę, jak również zatrzymania, nie mógłby ubiegać się o ochronę międzynarodową, a zatem nie mógłby zostać zakwalifikowany jako osoba ubiegająca się o azyl. Prawdą jednak jest, że VSAT ma margines swobody w przyznawaniu statusu osoby ubiegającej się o azyl obywatelom państw trzecich, którzy nielegalnie przekroczyli granicę litewską, biorąc pod uwagę ich trudną sytuację lub inne indywidualne okoliczności. Ponieważ jednak przesłanki korzystania z tego marginesu oceny nie są precyzyjnie uregulowane, sąd uznał, że nie może się wypowiedzieć.
