Wiek przestępcy-azylanta badany na podstawie zębów

Zajmował się sprawą uchodźcy, który twierdził, że miał 16 lat, gdy nożem pociął twarz ofiary. SN wskazał, że jeżeli kogoś uznano za winnego przestępstwa, zanim ukończył 21. rok życia, to sąd może wydać łagodniejszy wyrok.

SN dał wiarę prokuraturze, która w tej sprawie poprosiła o ekspertyzę Narodową Radę Medycyny Sądowej. Ta wykonała zdjęcia rentgenowskie zębów uchodźcy. Pokazały one, że proces wyrzynania zębów mądrości został zakończony, co wskazywałoby na to, że przy popełnieniu czynu miał co najmniej 21 lat.

Sąd rejonowy, nie mając tej opinii, uznał, że sprawca był pełnoletni w chwili popełnienia przestępstwa. Biorąc jednak pod uwagę jego młody wiek, skazał go na pobyt w poprawczaku. Sąd apelacyjny uznał, że przekroczył 21. rok życia i skazał go na półtora roku więzienia i deportację. Wskazał przy tym, że mężczyzna poza tym zachowywał się mało wiarygodnie. W różnych okolicznościach podawał co najmniej pięć różnych tożsamości. W Niemczech dwukrotnie zanotowano, że urodził się w 1988 r. (w dniu popełnienia przestępstwa miałby 27 lat). Przy innej okazji miał 29 lat. Sprawca zaskarżył wyrok do SN, upierając się, że jego data urodzenia to 1999 r. SN mu nie uwierzył, ale złagodził nieco karę.

Kwestia wieku uchodźców, którzy przybyli do kraju samotnie, bez opiekunów, ciągnie się już od lat. Nie osiągnięto bowiem porozumienia co do metod ustalania wieku migrantów podających się za osoby młodociane.

W ubiegłym roku do Szwecji dotarło ponad 35 tys. nieletnich migrantów bez opiekunów, którzy wystąpili o azyl. W tym roku ich liczba ma być podobna. Większość azylantów nie posiada paszportów ani dokumentów potwierdzających ich wiek. Do tej pory jednak przeprowadzono niewiele testów weryfikujących ich datę urodzenia.

Według prokuratury w wyniku przypływu znacznej liczby osób o nieznanej tożsamości w procesach karnych coraz powszechniej występują sprawcy, których wiek jest niewiadomy. A nie trzeba zaznaczać, że osoba podejrzana o przestępstwo chce za wszelką cenę być traktowana jak dziecko.

Prokuratura nie prowadzi statystyki spraw, w których wiek oskarżonego nie jest pewny. Mówi jednak, że wówczas trzeba ustalić, czy ma skończone 15 lat i może być poddany karze czy nie. Policja też zauważa rosnącą liczbę takich przypadków. Wiek bowiem determinuje postępowanie wobec osoby podejrzanej o przestępstwo. Ma więc duże znaczenie, może też być powodem podważenia wyroku. Może bowiem zostać osądzone dziecko jako osoba dorosła, a dorosły jako osoba niepełnoletnia.

Kwestia daty urodzenia ma okazać się rozstrzygająca w procesie 15-letniego uchodźcy mieszkającego w ośrodku dla samotnie przybyłych do Szwecji dzieci w Mölndal pod Göteborgiem. Jest podejrzany o zabicie kobiety pracującej w domu dla niepełnoletnich azylantów w styczniu tego roku. Inny przypadek to gwałt w ośrodku dla azylantów w Alveście. Dwóch sprawców podało, że mają po 15 lat. Oceniono jednak, że mają powyżej 18 lat, dlatego wymierzono im karę pozbawienia wolności.

Wiek ma ogromną wagę także w sprawie gwałtu na 13-letniej dziewczynce w Mariestad. Sprawca został skazany na nadzór, ponieważ nie był pełnoletni. Co ciekawe, jego paszport świadczy o tym, że ma 20 lat. Mężczyzna twierdzi jednak że dokument został sfałszowany.

Kwestia określenia wieku determinuje również takie kwestie jak bezpieczeństwo. Młodociani azylanci ryzykują bowiem zamieszkanie razem z dorosłymi kryminalistami w ośrodku dla azylantów.

Dlatego w końcu minister migracji zgodził się na kontrowersyjne medyczne testy weryfikowania wieku nowych przybyszów. W najbliższym czasie ma być im poddanych ponad 18 tys. osób.