Split payment. VAT pewniejszy i łatwiejszy

Materiał powstał we współpracy z bankiem Pekao SA

1 lipca tego roku wejdzie w życie ustawa, zmieniająca ustawę o podatku od towarów i usług oraz niektóre inne ustawy. To element jednego z kluczowych dla rządu programu zwalczania nadużyć podatkowych.

Ma na celu stabilizowanie wpływów z tytułu VAT, a także ograniczenie unikania płacenia tego podatku. W toku prac pojawiało się wiele koncepcji, a w ślad za nimi kolejne projekty nowej ustawy.

Zmiany dotyczyły m.in. sposobu numerowania i posługiwania się rachunkami VAT w przelewach (od założenia jawnego posługiwania się nowym numerem rachunku VAT w przelewach do – wygodniejszego dla firm – rozwiązania, gdzie nadal posługiwać się będą już znanymi numerami rachunków swoich kontrahentów) oraz zakresu produktów płatniczych, do których ma zastosowanie split payments (włączenie polecenia zapłaty od razu od momentu wejścia w życie).

Ze względu na wprowadzane zmiany, jak również w związku z koniecznością dostosowywania do nowych rozwiązań bankowych systemów informatycznych, dwukrotnie przesuwano termin wejścia ustawy w życie.

Tylko dla biznesu

Rozwiązanie to uszczelnia system podatkowy poprzez wydzielenie z przelewów przedsiębiorstw kwot VAT i lokowanie ich na specjalnych rachunkach VAT. Zmniejsza to tzw. dziurę podatkową.

Split payment będzie dotyczył wyłącznie rozliczeń między firmami. Jest to rozwiązanie dobrowolne, a przedsiębiorcy będą mogli sami decydować, z którymi odbiorcami chcą się w taki sposób rozliczać. Na przykład z nowymi kontrahentami. A rozliczenie będzie wyglądało następująco: kwota netto faktury jest przelewana na zwykłe konto rozrachunkowe, wartość zaś podatku VAT – na specjalne konto. Wydzielona kwota VAT jest wskazywana w płatności podzielonej przez przedsiębiorcę – nadawcę płatności.

Wszystkie banki do 30 czerwca muszą wprowadzić nowy rodzaj rachunku – rachunek VAT. Zostanie on automatycznie otwarty każdemu przedsiębiorcy, mającemu przynajmniej jeden rachunek rozliczeniowy w złotych. Rachunki VAT będą prowadzone wyłącznie w polskiej walucie, otwierane i prowadzone bez prowizji i opłat, i nie wymagają zawierania odrębnej umowy.

Zalety dla firm...

Czy warto skorzystać z tego rozwiązania? Jego niewątpliwą zaletą jest zabezpieczenie dla przedsiębiorców przed nieświadomym udziałem w oszukańczej działalności innych podmiotów.

Jak podkreśla firma doradcza Deloitte, na podatnika wybierającego mechanizm podzielonej płatności nie będzie nakładana sankcja VAT (do kwoty podatku naliczonego wynikającej z otrzymanej faktury zapłaconej z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności), jak również nie znajdą zastosowania przepisy dotyczące solidarnej odpowiedzialności nabywcy za zobowiązania podatkowe sprzedawcy.

Ustawa przewiduje rezygnację ze stosowania podwyższonych odsetek za zaległości w VAT powstałych za okres, za który podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę podatku naliczonego, której 95 proc. wynika z faktur, zapłaconych z zastosowaniem MPP (z wyłączeniem sytuacji, gdy zaległość podatkowa przekracza dwukrotność podatku naliczonego).

Urząd skarbowy będzie zobowiązany do dokonania zwrotu VAT korzystającemu ze split payments podatnikowi w ciągu 25 dni (bez możliwości przedłużenia terminu.

...ale również wady

Jak podkreśla Deloitte, nowy system płatności bez wątpienia wpłynie niekorzystnie na płynność finansową podatników. Środki zgromadzone na specjalnym rachunku będą bowiem mogły być wypłacone wyłącznie w celu dokonania wpłaty VAT do urzędu skarbowego, płatności podatku na rachunek VAT dostawcy lub zwrotu kwoty tego podatku (wynikającej z korekty). Do tej pory firmy mogły obracać całością kwoty faktury.

W przypadku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności, do dyspozycji pozostanie tylko kwota netto. Pocieszeniem – ale dla niektórych – będzie przyspieszenie zwrotu VAT.

To wszystko będzie miało wpływ na płynność finansową firm, co powinno zostać odpowiednio odzwierciedlone w planach finansowych. Na płynność będą miały również wpływ środki na rachunku VAT, którymi firma nie będzie mogła swobodnie dysponować – zauważa Deloitte.

Na dodatek trzeba się liczyć z zaburzeniami mechanizmu w przypadku szeregu operacji, np. faktoringu, kompensat, korekt faktur czy zajęć komorniczych. Posiadanie zaś więcej niż jednego rachunku VAT oznacza konieczność bacznego śledzenia ich stanu w celu wykorzystania ich do zapłaty podatku naliczonego.

Opinia

Piotr Pinchinat-Miernik, dyrektor Biura Kluczowych Projektów Bankowości Transakcyjnej w Banku Pekao