Bezpieczeństwo Polski dużo kosztuje. Skąd wziąć na nie pieniądze?

W 1998 r., na rok przed przystąpieniem Polski do NATO, publiczne nakłady na obronność wyniosły 2,2 proc. PKB. Wówczas było to 13,4 mld zł. W kolejnych latach ten wskaźnik do PKB kształtował się średnio na poziomie 1,6-1,7 proc. W 2022 r. było to 1,6 proc. PKB, czyli niemal 50 mld zł.

Patrząc z tego punktu widzenia, wydatki armię na poziomie 4 proc. PKB oznaczają skokowy wzrost. W kwotach nominalnych w 2024 r. może to już być ok. 150 mld zł, czyli trzy razy więcej niż jeszcze dwa lata wcześniej. A w 2027 roku — nawet 180 mld zł.

Czytaj więcej

Biznes

Wojna postawiła polską zbrojeniówkę na baczność. Oddaliśmy sprzęt za 3,5 mld euro

Agresja Rosji na Ukrainę doprowadziła do gwałtownego przemodelowania priorytetów państwa i raptow...

Wydatki na obronność są niezbędne

Ekonomiści podkreślają, że zwiększenie potencjału obronnego Polski jest koniecznością, co nie zmienia faktu, że dla finansów publicznych stanowić będą duże wyzwanie. – Inwestycje w zbrojenie to w tej chwili inwestycje o znaczeniu egzystencjonalnym, także w sensie ekonomicznym – komentuje Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego. – W przypadku scenariusza wybuchu wojny to rzecz oczywista, ale nawet bez działań wojennych, Polska potrzebuje dużego potencjału odstraszającego, by zapewnić poczucie bezpieczeństwa Polakom, jak i inwestorem, który chcieli działać na terenie naszym kraju – zaznacza Benecki.

- Ze względów geopolitycznych, tego typu wydatki są niezbędne. Niemniej, by uniknąć destabilizacji w finansach publicznych w długim terminie, trzeba już teraz zacząć myśleć o pewnych dostosowaniach – podkreśla też Piotr Bujak, główny ekonomista PKO BP.

Czytaj więcej

Biznes

Doskonałe perspektywy przed zbrojeniówką. Popyt nie tylko z Ukrainy

Ukraińska wojna, ale i konflikt na Bliskim Wschodzie oraz napięta sytuacja na Morzu Czerwonym nap...

Deficyt sektora finansów publicznych trzeba będzie redukować

- Finanse publiczne są mocno napięte, o czym świadczy chociażby fakt, że już wiosną tego roku Komisja Europejska rozpocznie wobec Polski procedurę nadmiernego deficytu – przypomina Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu. - A to oznacza konieczność wejścia na ścieżkę redukcji deficytu. Przy utrzymaniu wydatków na obronności na podwyższonym poziomie, dla rządu oznacza to prawdopodobnie brak możliwości realizacji obietnic wyborczych złożonych w kampanii wyborczej – ostrzega Jankowiak.

Warto przy tym dodać, że przy ocenie przyczyn nadmiernego deficytu Bruksela będzie brała pod uwagę właśnie fakt, czy są to wydatki militarne. Ale ewentualnie odliczyć będzie można tylko wydatki na inwestycje (a nie np. na emerytury czy wynagrodzenia), i to ponad dotychczasowy poziom. W przypadku Polski chodzić może o zmniejszenie deficytu o ok. 1 proc. PKB z łącznej wartości 5-6 proc. PKB.

Czytaj więcej:

Panel ekonomistów

Powszechna zrzutka na wojsko? Ekonomiści: to lepsze niż dług

Trwale podwyższone wydatki na zbrojen...

Pro

Pozostała część deficytu to efekt i rozrośniętych w efekcie kampanii wyborczej w minionym roku transferów społecznych, takich jak programy osłonowe dla Polaków i gospodarki w związku z kryzysem energetycznym.

Zadłużenie Polski będzie rosło 

Piotr Bujak ocenia, że w krótkim okresie, powiedzmy 1-3 lat, istnieje w finansach publicznych przestrzeń na wydatki na obronność rzędu 4 proc. PKB. Z jednej strony nasz dług publiczny wciąż kształtuje się poniżej 60 proc. PKB. Z drugiej strony, w momencie, gdy główne banki centralne luzują swoją politykę pieniężną, czyli obniżają stopy procentowe, warunki do sprzedaży polskiego długu są całkiem sprzyjające.