Jeszcze w tym roku przeciętne zarobki Polaków mają wzrosnąć o 4,8 proc., a w 2020 r. nawet o 5,3 proc. – tak prognozuje Ministerstwo Finansów w tegorocznej Aktualizacji Programu Konwergencji. To dokument, który stanowi wieloletni plan finansowy państwa, a jednocześnie ma przekonać Komisję Europejską, że Polska znajduje się na właściwej ścieżce obniżenia deficytu finansów państwa.
– Rynek pracy staje się rynkiem pracownika, stąd wyraźny wzrost wynagrodzeń – wyjaśniał w środę na konferencji Leszek Skiba, wiceminister finansów. – Jednocześnie nie jest to wzrost nadmierny, nie przekracza wzrostu wydajności pracy, więc nie będzie powodował presji inflacyjnej – podkreślał. Według prognoz MF coraz więcej Polaków będzie pracować, a stopa bezrobocia (według Badań Aktywności Ekonomicznej Ludności) ma sukcesywnie spadać do 4 proc. w 2020 r.
Kontynuacja poprawy na rynku pracy przekładać się ma na wzrost popytu konsumpcyjnego, co z kolei ma utrzymać tempo wzrostu PKB na dosyć wysokim poziomie (3,9 proc. w 2020 r.). Dzięki zaś przyspieszeniu w wydatkowaniu funduszy UE ruszyć ma także drugi silnik gospodarki, czyli inwestycje (realny wzrost o ok. 7 proc. w latach 2017–2020).
W tak sprzyjającym otoczeniu gospodarczym poprawić ma się także stan finansów publicznych po 2017 r. Po 2017 r., bo jeszcze w tym roku, m.in. ze względu na konieczność sfinansowania w pełnym zakresie programu 500+, deficyt ma wzrosnąć do 2,9 proc. PKB z 2,4 proc. w 2016 r. (podobnie wzrośnie dług). W 2018 r. ma już jednak zmniejszyć się do 2,5 proc., a w 2020 r. – nawet do 1,2 proc. PKB. Resort finansów podkreśla, że będzie to możliwe m.in. dzięki lepszej ściągalności podatków. Tylko w tym roku oczekiwane efekty walki z przestępczością podatkową to ok. 10 mld zł, w przyszłym roku – dodatkowe 8 mld zł, a w dwóch kolejnych latach jeszcze odpowiednio 6 i 4 mld zł. W sumie uszczelnienie podatków ma więc przynosić ok. 28 mld zł rocznie.
W obniżeniu deficytu ma także pomóc lekkie fiskalne zacieśnienie. Resort finansów planuje bowiem, że w 2018 r. fundusz płac w budżetówce zostanie ponownie zamrożony, co może przynieść ok. 1,3 mld zł oszczędności. Dopiero po 2018 r. płace mają być indeksowane o wskaźnik inflacji.
Nie jest też przewidywana obniżka stawek podatku VAT, choć – przypomnijmy – zostały one podniesione o 1 pkt proc. w 2011 r. „tylko na chwilę". Brak obniżki stawek VAT to koszt dla gospodarstw domowych rzędu 6–7 mld zł rocznie. Z wypowiedzi ministra Skiby wynika także, że nie będzie wielkich zmian w kwocie wolnej od podatku.
– Z punktu widzenia Komisji Europejskiej istotne jest, czy Polska dokonuje wystarczającego wysiłku fiskalnego na rzecz obniżenia do 1 proc. PKB tzw. deficytu strukturalnego – podkreślał też w środę minister Skiba. Jego zdaniem taki wysiłek jest wystarczający, co widać chociażby po umiarkowanym wzroście wydatków w ujęciu realnym. W ujęciu nominalnym ten wzrost jest jednak dosyć wysoki. Jak wynika z danych przedstawionych przez ministra, w 2018 r. wydatki objęte stabilizującą regułą wydatkową mają wynieść ok. 801 mld zł, czyli o 4,8 proc. więcej niż w 2017 r. (36,3 mld zł więcej). Także w kolejnych latach mają się one zwiększać o ok. 35 mld zł rocznie, tak by pokryć m.in. koszty obniżenia wieku emerytalnego (w przyszłym roku to ok. 10 mld zł).
Opinia
Łukasz Kozłowski, ekspert Pracodawców RP
Skąd się wzięły igrzyska rzymskie?
Od dawna kolejne rządy rok w rok obiecują, że już za trzy lata zbliżą się do średnioterminowego celu budżetowego. W poprzedniej Aktualizacji Programu Konwergencji, z kwietnia 2016 r., deficyt sektora finansów publicznych miał spaść do 1,3 proc. w 2019 r., teraz mowa już o 2020 r. Takie przesunięcia rodzą podejrzenie o pozorność tych planów i o to, że zapisana na papierze poprawa nigdy się nie zmaterializuje. Może to wynikać po części z braku chęci władz do prowadzenia bardziej restrykcyjnej polityki fiskalnej.
