Tzw. odwrócony VAT na wybrane usługi budowlane został wprowadzony w ramach uszczelniania systemu oraz walki z wyłudzeniami. Zajmujący się ubezpieczaniem należności Euler Hermes wskazuje, że odwrócony VAT może być dla branży większym utrapieniem niż opóźnienie w wykorzystaniu funduszy unijnych.
Błędy i kontrole
– Wiele zależy od tego, na ile urzędnicy administracji skarbowej będą pomocni i wyrozumiali dla przedsiębiorców dotkniętych zmianą. Samo wprowadzenie odwróconego VAT-u na usługi budowlane jest posunięciem korzystnym z punktu widzenia zarówno państwa (lepsza ściągalność podatku), jak i przedsiębiorców (ograniczenie nieuczciwej konkurencji) – komentuje Tomasz Starus, członek zarządu TU Euler Hermes, odpowiedzialny za obszar oceny ryzyka. – Jednak stopień niepewności towarzyszący wprowadzeniu tych przepisów, ich niejednoznaczność i duża dowolność interpretacji powodują, że wielu wykonawców będzie przynajmniej na początku popełniać błędy, a co za tym idzie, naraża się na kontrole i wstrzymywanie zwrotu VAT na dłuższy okres. Jeśli zatem mają kupować materiały z VAT, następnie fakturować bez VAT i czekać na zwrot z urzędu, dodatkowo ryzykując przeciąganie procedury z uwagi na czynności kontrolne, może się okazać, że wielu z nich nie przetrwa – dodaje Starus.
Jego zdaniem teoretycznie racjonalnie działający przedsiębiorcy powinni już teraz podnieść ceny usług budowlanych do poziomu pozwalającego im zbudować z uzyskanej marży przepływy gotówkowe pozwalające przeczekać do momentu zwrotu VAT. – Biorąc jednak pod uwagę, jak bardzo konkurencyjna jest to branża, nie wierzę w to, że ceny faktycznie pójdą mocno w górę. Wszystko to oznacza, że możemy się spodziewać wzrostu liczby upadłości małych i średnich przedsiębiorstw budowlanych – podsumowuje Starus.
Koszty i pożyczki
Mirosław Sędłak, prezes Rzetelnej Firmy, zrzeszającej ponad 50 tys. małych i średnich spółek, działającej pod patronatem Krajowego Rejestru Długów, uważa, że wprowadzenie odwróconego VAT w budownictwie może generować dodatkowe koszty dla przedsiębiorców będących podwykonawcami.
– Ucierpią na tym szczególnie mniejsze firmy. Część z nich będzie musiała zapożyczać się, aby zapłacić urzędowi skarbowemu VAT za materiały budowlane, a później czekać na zwrot podatku. W efekcie niektórzy przedsiębiorcy będą zmuszeni zaciągać w bankach krótkoterminowe kredyty. Niewykluczone też, że firmy dysponujące środkami własnymi będą musiały z powodu odwróconego VAT-u ograniczyć inwestycje – mówi Sędłak. – Brak możliwości skompensowania VAT z faktury sprzedażowej VAT-em z faktury zakupowej może negatywnie wpłynąć na płynność finansową podwykonawców i tym samym zwiększyć zatory płatnicze w budownictwie. A sytuacja w tej branży nie napawa optymizmem – pod koniec 2016 r. w bazie danych Krajowego Rejestru Długów widniało 45 tys. przedsiębiorstw budowlanych, które mają do oddania aż 1,6 mld zł – podkreśla ekspert.
