21 lutego 2020 r. w obecności marszałka województwa małopolskiego Witolda Kozłowskiego (z ramienia PiS) nowosądecki Newag prezentował lokomotywy wyprodukowane dla PKP Intercity z grupy państwowego PKP. „Zaprezentowane lokomotywy rozpoczynają dostawy największego zamówienia w historii grupy PKP Intercity, które obejmuje zakup 30 fabrycznie nowych lokomotyw elektrycznych Griffin o wartości ponad 550 milionów złotych" – chwali się na stronie internetowej Newag. W ostatnich kilku latach „państwowych" kontraktów (nie tylko od spółek, ale również jednostek terytorialnych) szybko przybywa. Warto zauważyć, że w 2018 roku w akcjonariacie spółki ujawnił się nowy, znaczący akcjonariusz: PZU OFE z pakietem 7,3 proc. akcji.
I z rządem, i z opozycją
Tymczasem jeszcze kilka lat wcześniej, za rządów Platformy Obywatelskiej, główny akcjonariusz Newagu, Zbigniew Jakubas był na cenzurowanym wśród polityków. Sugerują to chociażby tzw. taśmy kelnerów. Na jednym z nagrań ówczesny szef resortu spraw wewnętrznych Bartłomiej Sienkiewicz sugerował nawet w rozmowie z Markiem Belką skonsolidowanie działań różnych służb do „rozgrywek z tłustymi misiami" pokroju Zbigniewa Jakubasa. Od kiedy jednak władzę przejął PiS, Newag, podobnie zresztą jak inna, kontrolowana przez Jakubasa giełdowa spółka – Mennica Polska – mają już z górki. Na razie nie przeszkadza fakt, że ich główny akcjonariusz od grudnia wspiera opozycyjnego marszałka senatu Tomasza Grodzkiego. Jakubas stoi bowiem na czele utworzonej przez niego Rady Gospodarczej.
Potwierdzają to raporty roczne za ostatnie lata, czy chociażby komunikaty prasowe, którymi chwali się sama spółka. Jeszcze w 2018 r. bezpośredni udział grupy państwowego PKP (PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście, PKP LHS, PKP Intercity, PKP Cargo i podmioty do niego należące) zapewniły nowosądeckiej spółce bezpośrednio aż 29,6 proc. przychodów ze sprzedaży. W 2019 r. było to mniej – 23 proc. Co przyniósł 2020 rok? Szczegóły poznamy 28 kwietnia, gdy zostanie opublikowany raport roczny Newagu (publikację raportu przesunięto z 16 kwietnia). Już jednak wiadomo, że wśród istotnych klientów znów było PKP Intercity, dla którego w I półroczu 2020 r. spółka zakończyła realizację podstawowego zamówienia na dostawę 20 lokomotyw elektrycznych. Ponadto kilka miesięcy temu Newag informował, iż oczekuje na ogłoszenie przetargów na elektryczne zespoły trakcyjne przez PKP SKM w Trójmieście oraz na wagony osobowe przez PKP Intercity. W tym czasie trwały także postępowania ogłoszone przez PKP Intercity na dostawę dziesięciu (z opcją na dodatkowe pięć) lokomotyw wielosystemowych. Warto zauważyć też wspomnianą już rekordową, kilkuletnią umowę Newagu z PKP Cargo o wartości 0,5 mld zł netto na dostawę kilkudziesięciu lokomotyw elektrycznych.
Państwowy leasing
Na tym nie koniec „państwowej przyjaźni". Wśród dużych odbiorców taboru szynowego Newagu pojawiły się dwie firmy leasingowe: Millenium Leasing i ING Lease (Polska). W 2019 roku ich udział w przychodach giełdowej spółki wyniósł odpowiednio 15,9 proc. i 5 proc. Okazuje się, że za tymi zamówieniami finalnie stoją też państwowe podmioty. Millenium Leasing pod koniec 2019 r. zawarło z PKP Cargo umowę o udzielenie linii leasingowej w łącznej wartości 150 mln zł netto. Środki te zostały przeznaczone m.in. na sfinansowanie zakupu sześciu lokomotyw elektrycznych sześcioosiowych dostarczanych przez konsorcjum Newagu i Newagu Lease. Poza taborem kolejowym za pozyskane pieniądze planowano nabyć maszyny i urządzenia zaplecza technicznego, pojazdy oraz inne przedmioty uzgodnione między stronami. Niemal w tym samym czasie Millenium Leasing zawarło kolejną umowę na finansowanie zakupu sześciu lokomotyw elektrycznych Newagu, tym razem z Lotosem Kolej (firma zależna Lotosu, spółki kontrolowanej przez Skarb Państwa). Wartość umowy leasingu wyniosła 88 mln zł.
– Lotos Kolej jest na etapie unowocześniania parku lokomotyw. Wymieniamy nasze najstarsze pojazdy na nowoczesny tabor – podkreślał cytowany wtedy w komunikacie prasowym Anatol Kupryciuk, prezes Lotos Kolej.
