Firmy dokładają miliony do budowy autostrad

Na większości obecnie realizowanych kontraktów firmy stracą średnio ok. 10 proc. ich wartości – ustaliła „Rz". To głównie efekt wzrostu cen materiałów budowlanych w ciągu ostatnich dwóch lat. Jak sygnalizują eksperci, praktycznie żaden z kończonych w 2012 roku kontraktów drogowych nie przyniesie zysku wykonawcy.

Kontrakt z dopłatą

W ciągu ostatnich dwóch lat cena asfaltu wzrosła o ok. 50 proc., konstrukcje stalowe podrożały o ok. 40 proc., a paliwo o ok. 40 proc. Dlatego firmy występują o wyrównanie kosztów do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Na to mają jednak niewielkie szanse. – We wszystkich warunkach kontraktowych znajduje się szczegółowa regulacja mówiąca o tym, że nie podwyższamy cen jednostkowych – mówi Urszula Nelken, rzecznik generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

– Do największych kontraktów firmy dokładają nawet po kilkaset milionów złotych – mówi Marek Michałowski, prezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa. Sami przedstawiciele firm realizujących kontrakty niechętnie mówią o szczegółach.

– To, że niektóre kontrakty zakończą się stratą, nie oznacza, że spółka zakończy rok na minusie. Na niektórych wciąż zarabiamy – mówi Dariusz Blocher, prezes Budimeksu. – W naszym portfelu niedochodowe są umowy na budowę odcinków autostrad A4 czy A2. Stracimy tam średnio po ok. 100 mln zł. Jednak w latach 2009 – 2011 zarabiałem na kontraktach – podsumowuje Blocher.

– Nie warto skupiać się na poszczególnych projektach, ale prawdą jest, że kiedy szacowaliśmy koszty prac w roku 2009, ceny niektórych materiałów były na zupełnie innym poziomie – mówi Piotr Kledzik, prezes Bilfinger Berger Budownictwo.

Konrad Jaskóła, prezes Polimeksu-Mostostalu, nie chce szacować ewentualnych strat.

– Kontrakty jeszcze nie zostały zakończone i rozliczone. Za wcześnie na szczegóły. Trudno liczyć jednak na wypracowanie zysku, trzeba się liczyć z tym, że na niektórych umowach mogą być minimalne straty – podsumowuje Jaskóła.

Czas na roszczenia

Firmy składają roszczenia do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, licząc, że uda się pokryć część strat. Ale praktycznie żaden z wniosków o zwiększenie wartości kontraktu nie dotyczy wprost wyrównania wzrostu cen, bo takie działania wykluczają klauzule w umowach. Dlatego firmy szukają innych powodów związanych np. z większym nakładem prac. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku, gdy czas realizacji kontraktu został wydłużony z przyczyn niezależnych od wykonawcy. – Wówczas roszczenia są uznawane. Jednak nie chodzi tu o zmianę cen jednostkowych, ale o np. polisę ubezpieczeniową, którą wykonawca musiał przedłużyć ze względu na przedłużenie terminu realizacji kontraktu – mówi Urszula Nelken.

– Dzisiaj wszyscy do materiałów dokładamy. Jeżeli kontrakt został wydłużony nie z mojej winy, powinny obowiązywać aktualne ceny na materiały i usługi. To nie moja wina, że np. muszę położyć masę bitumiczną trzy miesiące później, niż planowałem – uważa Piotr Kledzik. I zapowiada, że z takimi roszczeniami Bilfinger będzie do GDDKiA występował.

Przyczyny wydłużenia prac to najczęściej błędy projektowe czy przedłużające się prace archeologiczne.

– Z reguły roszczenia nie są czarno-białe, wiele zależy od interpretacji. GDDKiA deklaruje, że chce nam pomóc, mamy nadzieję, że nie są to tylko deklaracje – mówi szef Budimeksu.