Już trwa walka z zimowym 20 stopniem zasilania

Prezes Polskich Sieci Elektroenergetycznych – które pełnią rolę krajowego operatora systemu przesyłowego (OSP) – spotkał się ze swoimi odpowiednikami z 12 krajów. Przedstawił przyczyny sierpniowego kryzysu energetycznego w Polsce, skutkującego wprowadzeniem ograniczeń w dostawach energii. Ale przede wszystkim chodziło o wypracowanie doraźnego mechanizmu pomocy operatorskiej w naszym regionie. Na razie taka interwencyjna pomoc jest udzielana na podstawie umów bilateralnych.

Dzięki jednej z nich Ukraina udzieliła nam wsparcia 1 września, kiedy znów panowała wysoka temperatura.

Ograniczanie handlu

Ale – jak mogliśmy się przekonać – dwustronne umowy nie zawsze są wystarczające, bo każdy kraj dąży w pierwszej kolejności do zbilansowania własnego systemu. Na Ukrainę, której zimą też grozi deficyt, liczyć nie możemy.

– Wprowadzenie ograniczeń w dostawach 10 i 11 sierpnia było zdarzeniem losowym. Nie wynikało wyłącznie z ekstremalnie wysokiej temperatury i niskiego poziomu wód w rzekach chłodzących bloki energetyczne. Nałożyła się też na to awaria dużego bloku PGE w Bełchatowie – wyjaśnia w rozmowie z „Rzeczpospolitą" Henryk Majchrzak, prezes PSE.

To wyjaśnienie zostało przyjęte z dużym zrozumieniem. Operatorzy zadeklarowali konkretne działania. Ustalono, że w najbliższym czasie rozpocznie pracę zespół roboczy dyrektorów operacyjnych 13 OSP, w tym czterech z Niemiec. Mają się oni zastanowić, jak reagować w sytuacjach takich jak ta w Polsce. Wnioski mają być gotowe za dwa–trzy tygodnie.

– Wstępnie zgodziliśmy się co do tego, że w sytuacjach awaryjnych mogłaby być ograniczana międzysystemowa wymiana energii prowadzona na zasadach rynkowych, by nie blokować mocy potrzebnych do interwencyjnego importu – wskazuje Majchrzak.

O takiej konieczności zredukowania wolumenów swoich transakcji operatorzy musieliby być poinformowani z jedno–dwudniowym wyprzedzeniem.

Przygotowania do zimy

To jedno z doraźnych rozwiązań, które mają nam pomóc przetrwać zimę. Bo choć temperatura spada, to niski stan wód w rzekach chłodzących niektóre bloki się nie podnosi.

Tomasz Kowaluk, były dyrektor Departamentu Taryf w Urzędzie Regulacji Energetyki, przestrzega, że jeśli susza przeciągnie się na jesień, a po niej przyjdzie mroźna zima, to rzeki mogą zamarznąć „do dna". – A to będzie dotkliwsze niż reglamentacje – alarmuje.

Szef PSE, pytany, czy możemy się czuć bezpiecznie zimą, mówi, że właśnie dlatego podejmuje wielokierunkowe działania. Jednym z nich jest uzgadnianie pomocy międzysystemowej, a innym zalecenie dla naszych siłowni, np. w Kozienicach, by budowały zapory do spiętrzenia Wisły.

Pytaniem otwartym pozostaje na razie to, czy operatorzy innych krajów zgodzą się na proponowane rozwiązania. Bo ograniczenia przesyłanych wolumenów wiązałyby się z utratą znaczących korzyści finansowych wynikających z realizacji kontraktów handlowych między krajami. Głównie dotyczyłoby to Niemiec i Austrii, których systemy stanowią wspólny rynek. Prąd wytwarzany w niemieckich wiatrakach zlokalizowanych głównie w północnych landach – ze względu na słabo rozbudowane sieci w Bawarii – płynie przez nasz kraj na południe tego kraju i do Austrii. To destabilizuje system i zmniejsza dostępne transgraniczne moce przesyłowe.