Zmiany w refundacji leków: firmy farmaceutyczne chcą wykreślenia części zapisów

Zmiany wprowadzone w ostatniej chwili przez rząd do projektu tzw. dużej nowelizacji ustawy refundacyjnej nie poprawią dostępu do leków dla pacjentów, przyczynią się za to do zmniejszenia opłacalności produkcji leków w Polsce – ostrzegają firmy farmaceutyczne.

Publikacja: 11.07.2023 17:22

Zmiany w refundacji leków: firmy farmaceutyczne chcą  wykreślenia części zapisów

Foto: Adobe Stock

W Sejmie w rozpoczyna się kolejny etap prac nad tzw. dużą nowelizacją ustawy refundacyjnej. Projekt jest już po pierwszym czytaniu przed Komisją Zdrowia. Dziś posłowie usłyszą sprawozdanie z tego posiedzenia. Nie milkną jednak głosy krytyki wobec projektu. Jednym z najbardziej kontrowersyjnych rozwiązań jest dodany przez rząd w ostatniej chwili przepis mówiący o możliwości refundacji leków bez recepty (leków OTC). – Pojawił się on niespodziewanie, bez żadnych wcześniejszych zapowiedzi i konsultacji. Co więcej, uzasadnienie projektu, w jego wszystkich dotychczasowych wersjach od 2021 r., zawierało stanowisko, że refundacja leków OTC jest niemożliwa i należy ją wyraźnie wykluczyć – zauważa konfederacja Lewiatan. 

Refundacja leków bez recepty: mała korzyć dla pacjentów, duża strata dla firm

Kacper Olejniczak, ekspert Lewiatana, tłumaczy: - Wprowadzenie możliwości refundacji leków bez recepty byłoby prawdziwą rewolucją. Taka zmiana wymaga rozwagi, analiz i szacunku kosztów – zarówno po stronie projektodawcy, jak i podmiotów, na które regulacja miałaby wpływ. Refundacja takich leków wiąże się nie tylko z dopłatami państwa do zakupów pacjentów, ale także uszczupleniem budżetu na refundację w części dotychczas przeznaczanej na leki dostępne na receptę oraz zmniejszeniem marży aptek. Uzyskanie recepty na leki OTC zwiększy też liczbę wizyt u lekarzy i ograniczy możliwości reklamy takich leków. Apelujemy o rezygnacje z tego przepisu – mówi.

Związek Przedsiębiorców i Pracodawców wskazuje z kolei, że nowe przepisy mogą przyczynić się do spadku rentowności produkcji leków OTC w Polsce. – Proponowany zapis może także przyczynić się do objęcia refundacją identycznego, ale konkurencyjnego leku pochodzenia azjatyckiego, co będzie miało bezpośredni wpływ na produkcję oraz zakup krajowych leków OTC na bazie tej samej cząsteczki – czytamy w stanowisku ZPP.

Krzysztof Kopeć, prezes organizacji Krajowi Producenci Leków zrzeszającej m.in. takie firmy jak Adamed, Polpharma czy Biofarm, podczas debaty przed Komisją Zdrowia pytał przedstawicieli rządu o przyczyny nagłego zwrotu w podejściu do refundacji leków OTC. Przypomniał, że w tej chwili istnieje długa lista leków na receptę przepisywanych przez lekarzy w różnych schorzeniach za które pacjenci płacą pełną cenę, bo nie są one objęte przez państwo refundacją. Często są to kwoty sięgające kilkudziesięciu czy kilkuset złotych. Istnieją choroby w przypadku których żaden lek nie jest refundowany.

Ustawa zniechęci firmy do wprowadzania innowacyjnych leków na polski rynek 

Zastrzeżenia do projektu mają również firmy zrzeszone w Infarmie – organizacji reprezentującej międzynarodowe koncerny sprzedające w Polsce m.in. innowacyjne leki objęte ochroną patentową czy leki stosowane w szpitalach w tzw. programach lekowych. Michał Byliniak, dyrektor Infarmy, wskazuje, że część nowych zapisów narusza stabilność decyzji refundacyjnych wydawanych przez MZ.

– Ustawa zakłada częste i trudne do przewidzenia, w tym realizowane z urzędu, zmiany kluczowych elementów decyzji refundacyjnych: grup limitowych czy opisów programów lekowych i innych elementów decyzji refundacyjnych. Projektowane są przepisy blokujące możliwość zarówno negocjacji ceny leku, jak i samej refundacji ze względów często czysto formalnych – mówi. To może utrudnić firmom np. planowanie dostaw na rynek polski. A w konsekwencji – skutecznie zniechęcić do ubiegania się o refundację ich preparatów w naszym kraju. Konsekwencje tego odczują pacjenci, którzy nie będą mieli dostępu do najnowocześniejszych leków i terapii (pod tym względem już dziś Polska jest na szarym końcu UE).

Wyroby medyczne z urzędową ceną i obowiązkowe dostawy do hurtowni

Kolejna grupą firm bardzo negatywnie oceniającą zapisy ustawy są producenci wyrobów medycznych. W odniesieniu do nich projekt przewiduje m.in. wprowadzanie ustawowych regulacji cen zbytu tych produktów.

Innym przepisem budzącym duże kontrowersje jest nakaz dostarczania leków objętych refundacją do 10 hurtowni farmaceutycznych (w zamyśle MZ ma to zapewnić dostępność leków i zapobiec ich brakom w aptekach). Tymczasem firmy farmaceutyczne wskazują, że takie odgórne narzucanie modelu dystrybucji nie tylko zmusi jej do przebudowania obecnych modeli dostaw. Nie bierze też pod uwagę tego, jak faktycznie wygląda dziś rynek dostaw leków do aptek. Tylko kilka hurtowni spośród tych działających na rynku swoim zasięgiem obejmuje cały kraj.

W Sejmie w rozpoczyna się kolejny etap prac nad tzw. dużą nowelizacją ustawy refundacyjnej. Projekt jest już po pierwszym czytaniu przed Komisją Zdrowia. Dziś posłowie usłyszą sprawozdanie z tego posiedzenia. Nie milkną jednak głosy krytyki wobec projektu. Jednym z najbardziej kontrowersyjnych rozwiązań jest dodany przez rząd w ostatniej chwili przepis mówiący o możliwości refundacji leków bez recepty (leków OTC). – Pojawił się on niespodziewanie, bez żadnych wcześniejszych zapowiedzi i konsultacji. Co więcej, uzasadnienie projektu, w jego wszystkich dotychczasowych wersjach od 2021 r., zawierało stanowisko, że refundacja leków OTC jest niemożliwa i należy ją wyraźnie wykluczyć – zauważa konfederacja Lewiatan. 

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Biznes
Krzysztof Gawkowski: Nikt nie powinien mieć TikToka na urządzeniu służbowym
Biznes
Alphabet wypłaci pierwszą w historii firmy dywidendę
Biznes
Wielkie firmy zawierają sojusz kaucyjny. Wnioski do KE i UOKiK
Biznes
KGHM zaktualizuje strategię i planowane inwestycje
Biznes
Rośnie znaczenie dobrostanu pracownika