Samorządy ostro tną dopłaty do kolei

Przewozy Regionalne, największy polski pasażerski przewoźnik kolejowy, w 2011 roku pokrył koszty swojej działalności operacyjnej. Założenia na ten rok przewidują osiągnięcie podobnego wyniki.

– Planujemy ten rok zakończyć na niewielkim plusie, choć łączna strata netto w związku z wysokimi kosztami obsługi zadłużenia wyniesie ok. 50 mln zł – mówi Małgorzata Kuczewska-Łaska, prezes Przewozów Regionalnych. Jak zapowiada, zarząd spółki przygotowuje biznesplan, który pozwoli przewoźnikowi w kolejnych latach osiągnąć lepsze wyniki.

Spółka wciąż ma ok. 400 mln zł długu z tytułu opłaty za dostęp do torów w firmie PKP Polskie Linie Kolejowe. Jednym z planów na spłatę zobowiązania był leasing taboru. Porozumienie pomiędzy spółkami w sprawie uregulowania długu wciąż nie zostało podpisane. – Jeżeli będziemy uruchamiać operację leasingu taboru, środki przeznaczymy na pozyskanie nowych pociągów lub na modernizację istniejących – mówi prezes Kuczewska-Łaska. Jak dodaje, niewykluczona jest w tym roku korekta cen biletów – mowa zarówno o podwyżkach, jak i obniżkach cen za przejazdy niektórymi trasami. Wpływy z biletów to część przychodów Przewozów. Różnicę między nimi a rzeczywistymi kosztami utrzymania połączeń mają wyrównywać samorządy, do których należy przewoźnik.

Negocjacje trwają

Tymczasem trzy województwa, podkarpackie, śląskie i zachodniopomorskie, wciąż nie wynegocjowały umowy z Przewozami Regionalnymi na ten rok. Umowy z władzami województw lubuskiego i opolskiego przewidują finansowanie połączeń kolejowych tylko do połowy roku. Na razie zarząd firmy może liczyć na 608 mln zł.

Umowa z zarządem województwa podkarpackiego może zostać podpisana w najbliższych dniach. – Rozbieżności nie dotyczyły wysokości dofinansowania, a sposobu rozliczania – czy w formie zaliczki, czy zapłaty za zrealizowana usługę. Wszystko zmierza do podpisania porozumienia – mówi Mirosław Karapyta, marszałek województwa podkarpackiego. Jak zapowiada, żadne z obecnie realizowanych połączeń nie zostaną zlikwidowane. Podkarpacie na ten rok na dofinansowanie przewozów przeznaczyło 38,9 mln zł.

Odmiennie sytuacja wygląda na Śląsku, gdzie część pociągów może zniknąć z rozkładów jazdy, i w województwie zachodniopomorskim, którego władze wciąż rozmawiają na temat wysokości dotacji. – Mamy ograniczone możliwości finansowe. W budżecie na ten rok na przewozy zarezerwowaliśmy 75 mln zł – mówi Olgierd Geblewicz, marszałek województwa zachodniopomorskiego. – W zeszłym roku podjęliśmy decyzje o likwidacji niektórych linii, tych z których korzystało najmniej pasażerów, czyli najmniej rentownych. Niewykluczone, że i w tym roku zrezygnujemy z niektórych połączeń. Obecna propozycja Przewozów Regionalnych jest dla nas nie do przyjęcia. Stawka za pociagokilometr (1 km przejechany przez pociąg – red.) wzrosła w niektórych przypadkach nawet o kilkadziesiąt proc. – wyjaśnia marszałek Geblewicz. Jak dodaje, liczy, że do końca tygodnia uzyska kolejną propozycję.

Niepewny los spółki

Tymczasem ważą się losy samej firmy – marszałkowie analizują możliwość jej podziału. Zgodnie z obowiązującym prawem niemożliwe jest ogłoszenie upadłości przewoźnika, a podział spółki wymagałby spłacenia jej zobowiązań, na co marszałkowie pieniędzy nie mają.

Zresztą wielu powołało już własnych przewoźników. Koleje Śląskie uruchomiły pierwsze połączenie z Gliwic do Częstochowy przez Katowice i z Częstochowy do Wisły Głębce z początkiem października zeszłego roku. To jedna z najbardziej dochodowych tras województwa. W tym roku spółka ma dostać z urzędu dofinansowanie w wysokości 39,5 mln zł. Koleje Wielkopolskie wjechały w czerwcu 2011 r. na trasę z Wolsztyna do Leszna. Zapowiedziały też przejmowanie innych połączeń.

Swojego przewoźnika nie zamierza powoływać Podkarpacie. – Jeżeli zdecydujemy się na taki krok, to tylko we współpracy z innym regionem. Nie wykluczamy też zaangażowania w restrukturyzację Przewozów Regionalnych – mówi marszałek Karapyta.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: a.stefanska@rp.pl

Jakub Majewski, Pracownia Polityki Transportowej Akademii im. Gieysztora

Spółka ma duży problem ze swoimi właścicielami. Marszałkowie sami nie wiedzą, czy chcą ją  mieć, czy ma być bytem przejściowym czy docelowym. Od tego zależy, czy i w jakim stopniu powinni ją dalej finansować. Można wyobrazić sobie polski rynek kolejowy bez Przewozów Regionalnych, ale musi to być spójna wizja wszystkich właścicieli.  Inaczej na rynku mogą pojawić się regionalne, drogie w utrzymaniu spółki samorządowe obsługujące wybrane trasy. A rynek i tak będzie zdominowany przez niedofinansowanego jednego przewoźnika.