Pracodawcy z dodatkowym obowiązkiem

Wdrażając pracownicze plany kapitałowe przedsiębiorcy będą musieli się zmierzyć z dodatkowymi zadaniami. Warto dobrze się do tego procesu przygotować.

Publikacja: 26.06.2019 10:00

W związku z wprowadzeniem PPK firma musi spełniać szereg nowych wymagań. Kluczowym elementem jest pr

W związku z wprowadzeniem PPK firma musi spełniać szereg nowych wymagań. Kluczowym elementem jest przygotowanie systemu kadrowo-płacowego

Foto: shutterstock

Za utworzenie pracowniczego planu kapitałowego (PPK) w firmie jest odpowiedzialny pracodawca i to głównie na niego czekają nowe obowiązki wiążące się z wprowadzeniem PPK.

Najbardziej istotne kwestie we wdrożeniu PPK z punktu widzenia przedsiębiorcy to: wybranie instytucji finansowej do zarządzania PPK, zabudżetowanie dodatkowych kosztów, zapisanie pracowników do programu oraz dostosowanie systemów kadrowo-płacowych.

Pierwsze PPK ruszą z początkiem lipca, w największych firmach, które zatrudniają co najmniej 250 osób. Jednak realny wpływ nowych przepisów na rynek pracy zacznie być odczuwalny pod koniec tego roku, gdy na konta pracowników w PPK wpłyną pierwsze wpłaty.

W kolejnych etapach do programu włączane będą coraz mniejsze firmy i ich pracownicy. Od stycznia 2021 r. obowiązek wprowadzenia PPK obejmie już niemal wszystkich pracodawców (wyłączeni będą nieliczni).

Dostosować firmowy system

Zatem od 1 lipca 2019 r. największe firmy zatrudniające co najmniej 250 osób będą musiały wdrożyć w swoich systemach pracownicze plany kapitałowe. Mniejsza firma może wcześniej przystąpić do PPK, jeżeli należy do grupy kapitałowej, w której największy podmiot spełnia wymagania kadrowe.

Firma musi spełniać szereg nowych obowiązków związanych z wprowadzenie PPK. Kluczowym elementem jest przygotowanie systemu kadrowo-płacowego.

Warto sprawdzić, czy dostawca przewidział aktualizację programu, której celem jest wdrożenie obsługi PPK, ewentualnie zmienić dostawcę oprogramowania. Aplikacje kadrowo-płacowe powinny zostać rozszerzone m.in. o nowe składniki wynagrodzeń, raporty, właściwe naliczanie i odprowadzanie składek.

Trzeba sprawdzić, czy firma posiada wszelkie niezbędne ustawowo dane osób zatrudnionych. Ustawa o PPK wymaga wskazania wśród danych identyfikujących uczestnika PPK także numeru telefonu komórkowego i adresu mailowego. Należy pamiętać, że osobami zatrudnionymi są wszystkie osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, także pracujące na np. na 1/3 etatu.

Najbardziej istotną kwestią we wdrożeniu PPK z punktu widzenia przedsiębiorcy jest tak naprawdę zabudżetowanie dodatkowych kosztów. Pracodawca po założeniu PPK będzie miał obowiązek dokonywać wpłat podstawowych w wysokości 1,5 proc. wysokości wynagrodzenia brutto pracownika. Wartość ta uwzględnia wszystkie elementy wynagrodzenia, tj. premie kwartalne, nagrody roczne itp.

Dodatkowo pracodawca będzie miał możliwość dokonywania wpłat w wysokości do 2,5 proc. wynagrodzenia – ich wysokość może być uzależniona od stażu pracy pracownika oraz innych czynników opisanych w wewnętrznym regulaminie pracodawcy.

Przeliczając to na konkretnym przykładzie, dodatkowy koszt dla pracodawcy z tytułu PPK, u którego średnie wynagrodzenie wynosi 4000 zł na pracownika, wyniesie 60 zł na osobę miesięcznie. Przy założeniu, że mamy do czynienia z przedsiębiorstwem zatrudniającym 300 osób, z których 75 proc. zdecyduje się oszczędzać w PPK, miesięczny koszt dla pracodawcy to 13,5 tys. zł, o ile nie zdecyduje się on na podwyższenie wpłaty dla swoich pracowników.

Limit, do którego może być podwyższona składka, tj. 4 proc., jest atrakcyjny i może stać się przedmiotem uzgodnień ze stroną pracowniczą.

Wybór instytucji i podpisanie umów

Wyboru dostawcy PPK dokonuje pracodawca. W całym procesie analizuje on oferty różnych dostawców i musi skonsultować tę kwestię ze związkami zawodowymi lub reprezentacją pracowników.

W przypadku braku porozumienia na 30 dni przed ostatecznym terminem podpisania umowy o zarządzanie z instytucją finansową pracodawca ma prawo wybrać daną instytucję samodzielnie.

Wśród podmiotów dopuszczonych do oferowania PPK są:

? powszechne towarzystwa emerytalne

? towarzystwa funduszy inwestycyjnych

? towarzystwa ubezpieczeń na życie

? pracownicze towarzystwa emerytalne.

Przy wyborze operatora PPK warto wziąć pod uwagę jego pozycję na rynku, doświadczenie oraz wyniki, jakie uzyskuje w inwestowaniu długoterminowym i oszczędzaniu z przeznaczeniem na przyszłą emeryturę. Oferty wszystkich firm obsługujących PPK można znaleźć na prowadzonym przez PFR portalu Mojeppk.pl, który jest jedynym oficjalnym źródłem informacji o pracowniczych planach kapitałowych.

Po wybraniu instytucji obsługującej PPK pracodawca musi zawrzeć z nią umowę. Musi to nastąpić najpóźniej na dziesięć dni roboczych przed dniem, w którym pracodawca w stosunku do pierwszej osoby zatrudnionej jest obowiązany zawrzeć taką umowę.

Dla największej grupy pracodawców termin ostateczny na zawarcie umowy o zarządzanie PPK to 25 października 2019 r. Do pracodawców, którzy nie wywiążą się w terminie z tego obowiązku, Polski Fundusz Rozwoju wystosuje wezwania do zawarcia takiej umowy z wyznaczoną instytucją finansową lub wezwanie do poinformowania o zawarciu tej umowy z wybraną instytucją. Pracodawca będzie miał obowiązek podpisania umowy w terminie 30 dni od otrzymania wezwania. Krótko mówiąc, pracodawcom trudno będzie uniknąć zawarcia umowy z instytucją finansową oferującej pracownicze plany kapitałowe.

Oprócz podpisania umowy o zarządzanie pracodawca będzie musiał także w imieniu swoich pracowników podpisać umowę o prowadzenie PPK. Jeśli pracownik nie złoży oświadczenia o rezygnacji z PPK, zostanie przypisany zgodnie z wiekiem do odpowiedniego funduszu zdefiniowanej daty. Kolejne decyzje są już przywilejem pracownika.

Obsługa programu

Obsługa PPK spoczywa na pracownikach działów personalnych i wiąże się z prawidłowym naliczaniem i odprowadzaniem wpłat do PPK oraz ścisłą współpracą z wybraną instytucją finansową. Obowiązkiem pracodawcy jest terminowe naliczanie i odprowadzanie do instytucji finansowej wpłat do PPK.

Pierwsze wpłaty do wybranej przez pracodawcę instancji zostaną naliczone po podpisaniu umowy o prowadzenie PPK. Firmy zatrudniające co najmniej 250 osób powinny do 25 października podpisać umowę o zarządzanie PPK, a do 12 listopada umowę o prowadzenie PPK.

Przekazanie wpłaty do wybranej instytucji finansowej następuje do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wpłaty te zostały obliczone i pobrane.

Comiesięczne kwoty wpłat za poszczególnych pracowników mogą się różnić, gdyż odprowadzana kwota stanowi określony procent wynagrodzenia. Pracownicy mogą samodzielnie zmieniać wysokość wpłat dodatkowych lub zrezygnować ze wszystkich wpłat w ramach PPK. To pracodawca zobowiązany jest do przekazania do instytucji finansowej decyzji zatrudnionych, np. dotyczącej rezygnacji z PPK.

Do obowiązku pracodawcy należy także przypomnienie pracownikom, którzy zrezygnowali z oszczędzania w PPK, o ponownym obowiązku dokonywania wpłat co cztery lata (pierwszy termin ponownego automatycznego wznowienia wpłat do PPK przypada 1 kwietnia 2023 r.).

Podmiot zatrudniający może zmienić instytucję finansową, która zarządza PPK. Zmiana może nastąpić bez podawania przyczyny takiej decyzji. Spowoduje to konieczność podpisania nowej umowy o zarządzanie PPK i zapisania zatrudnionych do nowej instytucji.

Ile wpłaci pracodawca

To, czy pracodawca w ogóle będzie wpłacał pieniądze pracownikowi do jego pracowniczego planu kapitałowego, zależy od decyzji pracownika, który ma prawo do rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Jeżeli jednak pracownik nie złoży deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat, to pracodawca ma obowiązek systematycznego wpłacania środków pieniężnych na rachunek pracownika w PPK.

Wpłaty na PPK nalicza się od wynagrodzenia pracownika, które jest zdefiniowane jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika PPK. Oznacza to, że wpłaty ustalane są od bardzo szerokiego zakresu przychodów uczestników PPK.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, stypendium sportowego, a także z tytułu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, a także z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych oraz przychody z tytułu pracy w spółdzielni i z tytułu wytwarzania na jej rzecz produktów rolnych.

Uogólniając – pracodawca jest zobowiązany naliczać i finansować wpłaty do PPK od każdego wynagrodzenia swojego pracownika, od którego płaci składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Wpłaty finansowane przez pracodawcę dzielą się na wpłaty podstawowe oraz dodatkowe.

Wysokość wpłaty podstawowej finansowanej przez pracodawcę została ustalona na poziomie 1,5 proc. wynagrodzenia. Przepisy wykluczają możliwość innego ustalania wpłat podstawowych niż procentowo od wynagrodzenia. Oznacza to, że wpłata podstawowa nie może być ustalana kwotowo. Pracodawca nie ma również prawa, by zmienić procentową wysokość wpłaty podstawowej.

Obok wpłaty podstawowej pracodawca może zadeklarować finansowanie wpłaty dodatkowej. Jej maksymalna wysokość została ustalona na poziomie 2,5 proc. wynagrodzenia pracownika. Ma ona charakter dobrowolny, a decyzja o jej dokonywaniu należy do pracodawcy.

Może on zdecydować o dokonywaniu wpłat dodatkowych oraz ich wysokości już na etapie tworzenia PPK w swojej firmie. Może on również zadeklarować dokonywanie wpłat dodatkowych na późniejszym etapie funkcjonowania PPK.

Jednocześnie pracodawca ma prawo rezygnacji z finansowania wpłat dodatkowych do PPK. Możliwość zmiany decyzji co do finansowania wpłaty dodatkowej jest niezbędnym elementem uelastyczniającym system PPK. Bez tego prawa bardzo niewielu pracodawców decydowałoby się na finansowanie wpłat dodatkowych ze swojej strony.

Zmiana decyzji o finansowaniu lub wysokości wpłaty dodatkowej ma formę zmiany umowy o zarządzanie PPK oraz umów o prowadzenie PPK. Obowiązuje ona dopiero od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały zmienione powyższe umowy.

Podstawową funkcją wpłaty dodatkowej finansowanej przez pracodawcę jest zwiększenie jego atrakcyjności na rynku pracy jako podmiotu zatrudniającego. W okresie szybkiego wzrostu gospodarczego, jaki ma miejsce w Polsce po zakończeniu transformacji gospodarczej, zatrudnienie i utrzymanie dobrych pracowników staje się coraz większym wyzwaniem.

PPK jako benefit

W czasach, gdy firmy mają kłopot ze znalezieniem pracowników, PPK mogą być sposobem na ich przyciągnięcie i zatrzymanie. Na oszczędności pracownika w ramach pracowniczych planów kapitałowych składać się będą trzy strony: on sam, jego pracodawca i państwo. Pracownik będzie odkładał co miesiąc od 2 do 4 proc. swojej pensji brutto. Pracodawca dołoży mu do tego od 1,5 do 4 proc. pensji. A państwo dorzuci z budżetu 250 zł opłaty powitalnej oraz dodatkowo co roku 240 zł. Pracodawca może używać PPK jako elementu motywacyjnego. Może podnieść swoją część składki, przy czym składka pracownika może pozostawać na tym samym poziomie. Dodatkowo może stosować różną składkę dla różnych pracowników lub grup pracowników, traktując to jak dodatkowy element motywacyjny wewnątrz firmy. Inaczej mówiąc, pracownik może odkładać do PPK 2 proc. swojej pensji brutto. Jednak pracodawca może mu do tego dorzucić nie 1,5, ale 3 albo 4 proc. wynagrodzenia. W ten sposób będzie szybciej gromadził kapitał na dodatkową emeryturę.

Za utworzenie pracowniczego planu kapitałowego (PPK) w firmie jest odpowiedzialny pracodawca i to głównie na niego czekają nowe obowiązki wiążące się z wprowadzeniem PPK.

Najbardziej istotne kwestie we wdrożeniu PPK z punktu widzenia przedsiębiorcy to: wybranie instytucji finansowej do zarządzania PPK, zabudżetowanie dodatkowych kosztów, zapisanie pracowników do programu oraz dostosowanie systemów kadrowo-płacowych.

Pozostało 97% artykułu

Ten artykuł przeczytasz z aktywną subskrypcją rp.pl

Zyskaj dostęp do ekskluzywnych treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Biznes
BCC For The Future już na stałe zagości w kalendarzach biznesowych w Polsce
Biznes
Podcast „Twój Biznes”: Polskie firmy kontra chińska konkurencja, miliardy na transformację energetyczną
Biznes
Spółka Srebrna z rekordowymi przychodami. Wśród wydatków tysiące na karmę dla kotów
Biznes
Prezes Totalizatora Sportowego odwołany ze stanowiska