Patrioty później w polskiej armii

Polska nie chce zamawiać istniejących zestawów Patriot, bo walczy o nową wersję przeciwrakietowego oręża, która w przyszłości ma szansę trafić również do US Army. Ministerstwo Obrony Narodowej rozpoczęło w Waszyngtonie desperacki bój o skonstruowany z myślą o obronie powietrznej modułowy system dowodzenia IBCS, który pozwala na integrację broni m.in. z polskimi radarami i daje naszej zbrojeniówce rzeczywistą szansę na udział w technologicznym wyścigu. Amerykański Raytheon, producent Patriotów usilnie forsuje w Polsce własne rozwiązania. Trudno się dziwić – system IBCS to dzieło konkurencyjnego koncernu Northrop Grumman.

– Problem jest poważniejszy niż rywalizacja koncernów z USA. System Patriot oferowany obecnie przez Raytheon nie spełnia oczekiwań polskiej armii co najmniej w dwóch kluczowych warunkach. Nie dysponuje radarem o pełnym, dookólnym (360 st.) zakresie obserwacji i nowoczesnym systemem dowodzenia o otwartej architekturze umożliwiającym wykorzystywanie różnych źródeł obserwacji i rozpoznania, takich jak drony czy dodatkowe, zewnętrzne sensory – mówi Michał Likowski, redaktor naczelny fachowego pisma „Raport WTO".

Zawieszone inwestycje

Gigantyczny program Wisła ma w polskiej armii priorytet, bo w tej chwili nasze siły zbrojne nie dysponują skutecznym systemem obrony powietrznej zapewniającym osłonę ośrodkom kierowania krajem, infrastrukturze krytycznej państwa czy militarnym instalacjom.

Dlatego pierwsze dwie z zamawianych ośmiu baterii rakietowych Patriot miały trafić do Polski prosto z fabryk amerykańskiego koncernu Raytheon w 2019 roku. W kolejnych latach amerykańskie technologie wykorzystywane do modernizacji przeciwrakietowej broni średniego zasięgu, którą konstruowano jeszcze w czasach zimnej wojny, miały zasilić spółki Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Już w tym roku jako negocjacyjny sukces obecnego kierownictwa MON przedstawiano ustalenie z producentami, że co najmniej 50 proc. wartości zamówień związanych z systemem Patriot ulokowanych zostanie w polskiej zbrojeniówce. Dziś wiadomo, że polska obrona przeciwlotnicza i przeciwrakietowa, a także rodzime firmy sektora obronnego, będą musiały poczekać na rakietowy oręż i obiecane inwestycje.

– Realnie oceniamy, że w wyjątkowo sprzyjających warunkach i po uzyskaniu w USA licencji eksportowej pierwsze patrioty w wymaganej konfiguracji mogą dotrzeć na polskie posterunki najwcześniej w 2021 roku – twierdzi gen. Adam Duda, szef kontraktującego uzbrojenie dla armii Inspektoratu Uzbrojenia w MON.

Wiceminister obrony narodowej Bartosz Kownacki przyznaje, że sprawa z patriotami się komplikuje. Odpowiadający za wojskowe zakupy i inwestycje Kownacki uspokaja, że nawet kilkuletnia zwłoka w dostawach rakietowego oręża, od którego będzie zależało w sytuacji kryzysowej bezpieczeństwo kraju, nie jest tak istotna jak pozyskanie najnowocześniejszej wersji broni oraz włączenie krajowego przemysłu w jej produkcję.

Kluczowy IBCS

Wojskowi przyznają, że dziś zacięty bój toczy się przede wszystkim o to, by w zestawach Patriot dla Polski znalazły się najnowsze systemy dowodzenia IBCS. – Mamy nadzieję, że wynik prezydenckich wyborów w USA nie wpłynie na technologiczne wybory i preferencje US Army, bo produkt Northrop Grummana z polskiego punktu widzenia ma wiele zalet. Można do niego podłączać dodatkowe źródła informacji, np. radary polskiej produkcji, takie jak P-18 PL czy pasywny wykrywacz źródeł emisji elektromagnetycznych PLC/PET. Na ich konstruowanie poprzez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wydaliśmy już z budżetu setki milionów złotych – mówi szef Inspektoratu Uzbrojenia. Gen. Adam Duda dodaje, że pozyskanie IBCS jest istotne, bo znacznie zwiększa możliwości oferowanych w zestawach Patriot najnowszych zaawansowanych technologicznie pocisków PAC 3 MSE produkcji Lockheeda. – Nawet odnowiony ostatnio system dowodzenia Raytheona nie daje takich efektów – mówi gen. Duda. Podkreśla, że konsekwentna walka o IBCS ma sens, bo w przyszłości, na polu walki, umożliwiłoby to bezproblemową współpracę z najpotężniejszym z naszych sojuszników.

– Technologie i rozwiązania zastosowane w IBCS mogłyby też być doskonałą platformą integracji istniejących, lecz rozproszonych dziś narodowych systemów kontroli i obrony powietrznej – dodaje Michał Likowski.

W czym więc problem? W terminach i decyzjach Waszyngtonu po wyborach. W przyszłym roku Northrop Grumman wypuści dopiero partię próbną IBCS, a po usunięciu wszelkich niedoskonałości system ma szansę na wdrożenie w USA w latach 2019–2020. Oczywiście, jeśli nowy amerykański prezydent nie zarządzi inaczej.

Zapewne też później, niż zapowiadano, system Patriot zyska nowy radar skonstruowany w przyszłościowej technologii wykorzystującej azotek galu. – Chcemy mieć ten wydajniejszy, nowy radar, a celem rządu powinno być zapewnienie udziału w tworzeniu najnowocześniejszych systemów radiolokacji firmom Polskiej Grupy Zbrojeniowej – podkreśla Michał Likowski. To jeszcze jeden warunek, kłopotliwy dla Raytheona, który może spowodować poślizg w pozyskaniu patriotów w ustalonym terminie.

Amerykański Raytheon i europejscy konkurenci

Dopiero na początku września szef MON Antoni Macierewicz potwierdził ubiegłoroczny wybór rządu Ewy Kopacz i zdecydował, że to amerykański system Patriot będzie bronił polskiego nieba.