Spowolnienie gospodarcze uderzy w kredyty

– Spodziewamy się dalszej dominacji czynników prowadzących do osłabienia popytu na rynku kredytów mieszkaniowych. Spodziewamy się spadku sprzedaży kredytów hipotecznych do ok. 35 mld zł wobec prognozowanych 38 mld zł w 2012 r. – mówi Agnieszka Nachyła, dyrektor Departamentu Marketingu Bankowości Hipotecznej Kredyt Banku. Tłumaczy, że na takie prognozy wpływają m.in. oczekiwania nabywców dotyczące dalszego spadku cen nieruchomości.

30,2 mld zł banki pożyczyły na mieszkania w trzech kwartałach 2012 r. według danych Związku Banków Polskich

Wstrzymywaniu decyzji o kupnie mieszkania lub domu sprzyja znaczna podaż. Na koniec III kw. w ofercie deweloperów w sześciu największych miastach było 56 tys. lokali, podczas gdy w latach 2008–2010 nie więcej niż 40 tys.

– Szacuje się, że obecny zapas lokali wystarczy, by zaspokoić potrzeby mieszkaniowe Polaków przez dwa lata. Wartość nowego portfela kredytów mieszkaniowych systematycznie spada od pięciu kwartałów – dodaje Agnieszka Nachyła.

Według Związku Banków Polskich w trzech kwartałach 2012 r. banki pożyczyły na mieszkania 30,2 mld zł. Nie ma jeszcze wyników za IV kw., ale już wiadomo, że rok będzie gorszy od 2011, w którym banki udzieliły kredytów hipotecznych na kwotę 49,2 mld zł.

Wprawdzie w 2013 r. nadzór finansowy ma złagodzić zasady badania zdolności kredytowej przy udzielaniu finansowania na zakup mieszkań, co zwiększy ich dostępność, ale z drugiej strony negatywnie na ich sprzedaż będzie oddziaływać brak rządowego wsparcia w zastępstwie wygasającego programu „Rodzina na swoim".

Nowy program „Mieszkania dla młodych" wejdzie w życie najwcześniej w połowie roku, a może dopiero na początku 2014 r. Dodatkowo bankowcy przewidują, że klienci indywidualni przy decyzjach finansowych mogą zachowywać rezerwę z uwagi na sygnały spowolnienia gospodarczego i wzrost bezrobocia.

– Dlatego należy się liczyć z tym, że Polacy będą ostrożniejsi przy zaciąganiu zobowiązań kredytowych. Z naszych badań wynika, że w 2013 r. planują oszczędzać – tak zadeklarowało ponad 30 proc. badanych. Tylko ok. 5,5 proc. zamierza skorzystać z kredytu gotówkowego, a niecałe 3 proc. z mieszkaniowego – mówi Paweł Dziekoński, dyrektor zarządzający obszarem produktów kredytowych Deutsche Bank PBC.

Bankowcy oczekują, że spodziewany spadek konsumpcji wywołany sytuacją gospodarczą i wzrost bezrobocia będą negatywnie wpływać także na kredyty konsumpcyjne. Wartość tego portfela spada już od jesieni 2011 r. – W 2012 r. sytuacja się jeszcze pogorszyła i wszystko wskazuje na to, że w 2013 r. nastąpi dalszy regres. Szacujemy, że spadek wolumenu kredytów konsumpcyjnych może wynieść nawet 6–7 proc. – uważa Piotr Lebiedziński, wicedyrektor departamentu planowania i strategii BPS.

Pozytywnym impulsem będzie planowane złagodzenie przez nadzór zasad udzielania kredytów. – Sytuacja powinna się jednak poprawić szybciej niż dla kredytów długoterminowych. Oczekiwane zmiany w rekomendacji T mogą przynieść pozytywne rezultaty już w II półroczu – uważa Krystian Kulczycki, wiceprezes Euro Banku, odpowiedzialny za pion dystrybucji.

Ekonomista PKO BP Radosław Bodys przewiduje wyhamowanie spadku kredytów konsumpcyjnych do -1,3 proc. z -3,2 proc. w 2012 r.