Zmiany w Banku Światowym

Tak było wcześniej, ponieważ szefami Banku, na mocy umowy USA–Europa zawsze byli Amerykanie. Oczekiwano więc, że priorytetami nowego szefa będzie pomoc finansowa dla krajów, które mają rządy demokratyczne, i walka z korupcją.

Tymczasem Jim Yong Kim, lekarz z zawodu, wziął się za przebudowę instytucji, stawiając sobie za cel, aby od 2030 r. świat zaczął zapominać, co znaczy żyć poniżej poziomu ubóstwa, czyli za mniej niż 1,25 dol. dziennie. Ten cel ma być osiągnięty dzięki rozwojowi gospodarczemu na zasadzie „all inclusive", czyli że  z gospodarczej prosperity skorzystają wszyscy.

Problemy zamiast regionów

Nowa strategia Banku ma zostać przedstawiona podczas tegorocznego walnego zgromadzenia udziałowców BŚ i Międzynarodowego Funduszu Walutowego zaplanowanego na 11–13 października.

Na razie znane są tylko jej główne założenia. Kiedy Kim objął rządy, nie mógł się nadziwić, że jego eksperci zamiast zajmować się podobnymi problemami w różnych krajach działania, podzielili świat na regiony, z których każdy ma swojego specjalistę. – Kiedy zapytałem naszych ekspertów technicznych, jak dużo czasu poświęcają innym regionom, przyznali, że pewnie nie więcej niż jeden procent – mówił.

Teraz, według nowych wytycznych Kima, cała strategia ma być skupiona wokół 14 „globalnych praktyk", m.in.: rolnictwa, oświaty, energii i kopalin, zdrowia i żywności oraz handlu i konkurencyjności. Nancy Birdsall, szefowa waszyngtońskiego Center for Global Development, kiedy przeczytała nową strategię, powiedziała: nareszcie. Bo jej zdaniem bank tak powinien działać już od dawna.

W swojej strategii prezes Kim zapisał także, że weźmie się za ukrócenie bankowej biurokracji i – jak sam mówi – jego zapędy zostały odebrane w instytucji z mieszanymi uczuciami. Kim ocenia, że pracownicy banku zbytnio zajmują się wewnętrzną transformacją, a za mało programami rozwojowymi.

12,4 mld dol. Pożyczył dotychczas Polsce Bank Światowy. Nasz kraj powrócił do grona klientów tej instytucji w 1990 roku

Cenne doświadczenia

To, co jest ważne dla Polski, to fakt, że BŚ – jak powiedział w rozmowie z „Rz" menedżer banku na nasz region Xavier Devictor – pozostanie u nas przynajmniej do 2017 r. i będzie bardziej aktywny. Intensywniejsze ma być wykorzystanie Polski jako kraju, który ma się czym dzielić z innymi. I nie chodzi tu o finanse (nasz wkład w pomoc międzynarodową jest symboliczny – wynosił zaledwie 440 mln euro w 2012 r., podczas gdy wartość programów banku w naszym kraju to 12,4 mld dol.), ale przede wszystkim o pomoc techniczną dla krajów przeprowadzających gospodarczą transformację.

Próby reorganizacji Banku Światowego są prawie tak stare jak on sam. Lou Preston, który był bankierem, chciał widzieć w tej instytucji choć trochę „prawdziwego banku".  Podobną politykę prowadził jego następca James Wolfensohn.

Po nim przyszedł były wiceminister obrony w rządzie George Busha Paul Wolfowitz, który kładł nacisk na cięcie kosztów i walkę z korupcją w krajach objętych pomocą, co zresztą nie było niczym nowym, a jedynie na nowo artykułowaną strategią i wyjątkowo obcesową retoryką. Ostatecznie Wolfowitz, po zaledwie dwuletniej kadencji (normalnie trwa ona 5 lat), poległ na własnej słabości. Z jednej strony wprawdzie rzeczywiście ciął koszty, ale z drugiej miał lekką rękę, gdy doszło do ustalania wynagrodzenia jego przyjaciółki od serca, także zatrudnionej w tej instytucji. Jego pospiesznie wybranym następcą został Robert Zoellick, gospodarczy liberał i negocjator umów o wolnym handlu. Kiedy jego kadencja dobiegła końca, nie ukrywał, że nie zamierza się ubiegać o jej przedłużenie.

Dlatego po targach i negocjacjach prezesem został Jim Yong Kim, który odziedziczył bank, o którym niektórzy analitycy mówią, że został przez jego poprzedników „zbałkanizowany i zdemoralizowany". Więc teraz wszystkie reformy zaczyna od nowa.