Reklama

Odkryto stellę podobną do kamienia z Rosetty

Kamienną stelę z dwoma rodzajami egipskiego pisma, podobną do słynnego kamienia z Rosetty, odkryto w Egipcie.

Aktualizacja: 26.02.2015 18:43 Publikacja: 26.02.2015 18:35

Tekst zapisano w trzech wersjach: pismem hieroglificznym, demotycznym i po grecku

Tekst zapisano w trzech wersjach: pismem hieroglificznym, demotycznym i po grecku

Foto: materiały prasowe

Na kamieniu z Rosetty, bazaltowej płycie wysokości 114 cm i szerokości 72 cm, ten sam tekst wyryty został w trzech wersjach – pismem hieroglificznym, demotycznym i po grecku. Jest to dekret wydany w 196 p.n.e. przez kapłanów w Memfis dla uczczenia faraona Ptolemeusza V z okazji pierwszej rocznicy koronacji, w podzięce za liczne dobrodziejstwa. Faraon po wstąpieniu na tron ogłosił amnestię, obniżył podatki i podniósł dochody kapłanów. Kamień znajduje się w zbiorach British Museum w Londynie.

Ponieważ tekst grecki był znany, możliwe stało się odczytanie staroegipskich hieroglifów, czego dokonali w 1822 r. Jean-François Champollion i w 1823 r. Thomas Young.

Na steli odkrytej w Taposiris Magna, 45 kilometrów na zachód od Aleksandrii, widnieje tekst utrwalony pismem hieroglificznym i demotycznym, czyli hieroglificznym uproszczonym, młodszym, bez wersji greckiej, ale i tak jest to dla egiptologów bezcenny obiekt. Odkryła go w obrębie kompleksu świątynnego poświęconego Izis i Ozyrysowi dr Kathleen Martinez z Dominikany, z Universidad Católica de Santo Domingo.

Odkryta stela jest rówieśniczką kamienia z Rosetty, powstała za panowania tego samego władcy Ptolemeusza V w latach 204–180 p.n.e. Ma ona 1,5 m wysokości, 0,65 m szerokości i 18 cm grubości.

20 linijek tekstu wyrytych jest pismem hieroglificznym, pięć demotycznym. Pismo hieroglificzne traktowano jako święte, odpowiednie do języka bóstw, dlatego tylko „wybrani spośród wybranych", elita kapłańska, potrafili je odczytać. Natomiast pismo demotyczne było uproszczonym zapisem hieroglifów, wywodziło się z nich, było przeznaczone dla zwykłych ludzi.

Reklama
Reklama

Treść odkrytego napisu nie została jeszcze opublikowana. Według egipskiego ministra do spraw starożytności Mahmouda Mohameda Eldamaty'ego w tekście wymienionych jest kilka imion osób z rodziny i otoczenia władcy, a także imiona samych władców: Ptolemeusza V, Ptolemeusza IV, jego matki Arsinoe III oraz Kleopatry I – jego siostry (nie należy jej mylić ze słynną Kleopatrą VII, 69–30 p.n.e., kochanką Rzymian – Cezara i Marka Antoniusza, ostatnią królową Egiptu).

– Teksty, które miały istnieć wiecznie, umieszczano na nośniku trwalszym od papirusu, na kamiennych stelach, frontonach świątyń. Miały one charakter upamiętniający, informowały o władzy sprawowanej legalnie. Dlatego, aby je upowszechnić, sporządzano oprócz wersji hieroglificznej wersję demotyczną, krótszą i mniej dokładną, ale dostępną nie tylko dla elity kapłańskiej – wyjaśnia prof. Pascal Vernus, francuski egiptolog z l'Institut Français d'Archéologie Orientale w Kairze.

Archeologia
Największa znana konstrukcja cywilizacji Majów. Naukowcy dokonali przełomowego odkrycia
Archeologia
„Niesamowity poziom wyrafinowania”. Nowe odkrycie zmienia pogląd na historię ludzkości
Archeologia
„Nowy obraz przeszłości”. AI pomogła odkryć zagadkę zmian w dawnej Europie
Archeologia
Nowe ustalenia na temat ewolucji człowieka. Naukowcy porównali czaszki małp człekokształtnych
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Archeologia
Przełomowe odkrycie zmienia spojrzenie na przodków człowieka. Co ujawniło nowe badanie?
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama