Ożywienie gospodarcze w Europie jest cyfrowe

Artykuł powstał we współpracy z Visa

Jak wygląda rynek płatniczy w Europie Środkowo-Wschodniej kilkanaście miesięcy po wybuchu pandemii? Oddaliliśmy się przez nią od centrum świata? Czy przybliżyliśmy?

Już od dłuższego czasu rynki Europy Środkowo-Wschodniej są w gronie światowych liderów pod względem tempa rozwoju płatności cyfrowych. Wszystkie terminale w Polsce, Czechach i na Słowacji są przystosowane do przyjmowania transakcji zbliżeniowych. Obserwujemy także szybki wzrost liczby miejsc, w których ludzie mogą płacić kartą lub telefonem, szczególnie u małych sprzedawców oraz w transporcie miejskim. Visa przygląda się zmieniającym się nawykom płatniczym konsumentów, aby uchwycić dynamikę nowego cyfrowego krajobrazu i pomóc sprzedawcom, bankom i fintechom odpowiednio dostosować do niego strategię. Muszą być świadomi tych zmian, aby dotrzymywać kroku swoim klientom. Pandemia z pewnością przyspieszyła ewolucję cyfrową w płatnościach, ale w Polsce i w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej jesteśmy na te zmiany gotowi.

W tak dynamicznie rozwijającym się cyfrowym świecie konsumenci oczekują szybkich i wygodnych rozwiązań – do takich bez wątpienia należy handel cyfrowy. Jak wypada polski rynek e-commerce na tle innych krajów regionu?

Szybki rozwój cyfryzacji handlu w miesiącach po wybuchu pandemii sprawił, że zarówno Polacy, jak i nasi sąsiedzi polubili zakupy w internecie. Jeśli chodzi o rozwój e-commerce, to sytuacja we wszystkich krajach Europy Środkowo-Wschodniej, którymi się zajmuję, wygląda podobnie i muszę przyznać, że bardzo optymistycznie. Potwierdzają to skądinąd dane Visa – w grudniu ubiegłego roku liczba transakcji internetowych z wykorzystaniem kart Visa wydanych w Polsce wzrosła o 20 proc. w porównaniu z tym samym okresem w 2019 roku (dane VisaNet). Na pierwsze internetowe zakupy w okresie marzec–wrzesień 2020 zdecydowało się 15 proc. posiadaczy kart Visa w Polsce, którzy w analogicznym okresie w 2019 roku nie kupowali w ten sposób.

Co może być dla niektórych zaskakujące, na podstawie danych Visa widać, że ożywienie gospodarcze w całej Europie Środkowo-Wschodniej nabiera tempa szybciej w sprzedaży przez internet niż w tradycyjnych sklepach stacjonarnych. W Polsce w lutym 2021 r. (r./r.) wzrost liczby transakcji kartami Visa w internecie był ponad cztery razy szybszy niż w tradycyjnych sklepach i punktach usługowych. W Czechach i na Słowacji w marcu br. odnotowaliśmy podobny wzrost. W Europie ponad 20 krajów odnotowało 40-proc. lub wyższy wzrost transakcji e-commerce (marzec 2021 r./r.). Rośnie zaufanie do zakupów online, a konsumenci decydują się na wydawanie coraz większych kwot w sklepach internetowych. Kwoty za zakupy kartami Visa w internecie rosły dwa razy szybciej niż te płacone w tradycyjnych sklepach stacjonarnych w Polsce (luty 2020–luty 2021), natomiast w Czechach w marcu br. nawet pięć razy szybciej! Konsumenci w całej Europie Środkowo-Wschodniej mają dość podobne podejście do zakupów w internecie i płatności online. Większość z nich (70 proc.) robi zakupy w sieci co miesiąc lub częściej, choć przodują w nich Polacy i Węgrzy – co piąty z nich robi zakupy online przynajmniej raz w tygodniu (badanie zlecone przez Visa i przeprowadzone przez Ipsos na reprezentatywnej próbie 1000 internautów w wieku 18–65 lat dla każdego rynku Europy Środkowo-Wschodniej – łącznie 4000 – jesienią 2020 r.).

Visa koncentruje się na umożliwieniu konsumentom bezpiecznych i prostych zakupów online. Wraz ze wzrostem popularności handlu internetowego wprowadzamy nowe technologie, takie jak Click to Pay. Dzięki temu rozwiązaniu konsument może bezpiecznie przechowywać dane swojej karty w sklepie internetowym, dzięki czemu po powrocie do witryny może zapłacić jednym kliknięciem, a to sprawia, że zakupy online są łatwiejsze, szybsze, bardziej efektywne i bezpieczne – czyli dokładnie takie, jakich oczekują obecnie konsumenci.

Jakie są największe wyzwania, z którymi zmierzyli się polscy detaliści w minionych kilkunastu miesiącach? I czy przyszłość rysuje się bardziej optymistycznie?

Covid-19 i zamrożenia gospodarki znacznie wpłynęły na sytuację mikro- i małych przedsiębiorców. Zostali oni zmuszeni do zaadaptowania się do narzuconych przez pandemię zmian i funkcjonowania w tzw. nowej rzeczywistości, co w dużej mierze wiąże się z koniecznością zbudowania lub rozwoju sprzedaży w internecie. Pamiętajmy, że MŚP są filarem gospodarek, odpowiadając w Europie za ponad połowę generowanego PKB i dwie trzecie zatrudnienia.

Wierzę, że wspólnymi siłami uda nam się poprawić sytuację mniejszych przedsiębiorstw, gdyż jest to kluczowe dla odbudowy gospodarki zdestabilizowanej przez pandemię. Visa wspiera cyfryzację firm, bo wierzy, że poprzez rozwój kanałów płatności firmy szybciej się odnajdą w bardziej scyfryzowanym świecie. Dzięki naszej współpracy z Fundacją Polska Bezgotówkowa do końca 2025 r. mali i mikroprzedsiębiorcy w Polsce będą mogli w dalszym ciągu korzystać z dostępu do terminali płatniczych bezpłatnie przez pierwszych 12 miesięcy uczestnictwa w projekcie. W Polsce, w Europie i na świecie prowadzimy wiele projektów na rzecz wsparcia firm, zwłaszcza tych najmniejszych i prowadzonych przez kobiety, w rozpoczęciu czy rozwoju biznesu w oparciu o handel w internecie.

Czy płacenie kartą lub coraz modniejsze ostatnio płacenie telefonem to w takim razie przyszłość płatności, czy czeka nas jeszcze coś nowego?

Jeśli miałbym się pokusić o prognozę przyszłości płatności, to na pewno czeka nas odejście od haseł i metod pamięciowych na rzecz biometrii. Płatności coraz częściej są zaszyte w oprogramowaniu urządzeń połączonych z internetem lub w aplikacjach, co zwiastuje dalszy i nieunikniony rozwój płatności cyfrowych i zakupów przez internet. Już teraz liczba aplikacji mobilnych oferujących płatności, które Visa obsługuje w Europie, wynosi ponad 800. Przyszłość płatności to także wykorzystanie sztucznej inteligencji (nam służy do coraz skuteczniejszego wykrywania transakcji oszukańczych) i głębokiego uczenia maszynowego w zapewnianiu bezpieczeństwa płatności.

Dzisiaj szybkie płatności na kartę realizowane są w czasie rzeczywistym, niezależnie od świąt czy pory dnia, np. przy użyciu Visa Direct. To rozwiązanie dla firm, które chcą szybko przekazać pieniądze klientom (np. firmy ubezpieczeniowe wypłacające środki poszkodowanym lub platformy handlowe, które płacą sprzedawcom). Inną usługą, którą rozwinęliśmy, jest Visa B2B Connect – dzięki niej możliwe są szybkie transfery międzynarodowe. Jest ona stworzona tak, by pokonać przeszkody występujące przy transgranicznych płatnościach korporacyjnych i zapewnić maksymalne bezpieczeństwo. Współczesny handel dawno już nabrał globalnego charakteru, dlatego Visa rozwija technologie, które mogą przyspieszyć przepływy pieniężne między firmami i konsumentami na światową skalę.

Jak już powiedzieliśmy, handel się cyfryzuje. Słyszy się także, że bankomatów jest coraz mniej w Polsce, a ich utrzymanie jest mało opłacalne. Czy w takim razie czeka nas niechybnie koniec gotówki?

Dostęp do gotówki pozostaje bardzo ważną kwestią dla wielu konsumentów. Nie chcemy go ograniczać. Każdy powinien mieć możliwość wyboru tego, w jaki sposób chce zapłacić, więc nie należy wykluczać żadnego środka płatniczego. Polscy konsumenci są ogólnie otwarci na nowe formy płatności i – jak potwierdzają ostatnie badania NBP – coraz rzadziej noszą gotówkę w portfelu. Nie oznacza to jednak, że w najbliższym czasie zniknie ona z obiegu. Nie wszyscy może wiedzą, że w Polsce uruchomiliśmy i rozpowszechniliśmy usługę Visa cash back, dzięki której posiadacze polskich kart Visa mogą wygodnie wypłacać gotówkę przy okazji płacenia kartą za codzienne zakupy w ponad 130 tysiącach punktów w całym kraju, także w miejscach oddalonych od bankomatów czy kas oddziałów banków.

Świat płatności jest soczewką, w której skupiają się wszystkie zmiany społeczno-gospodarcze, jakie obserwujemy od kilkunastu miesięcy. W Visa chcemy wszystkim stronom rynku – zarówno firmom, bankom, jak i konsumentom – zapewnić jak najwygodniejsze rozwiązania. Wszystko po to, aby płatności były zawsze łatwe, szybkie i bezpieczne.