Trzeba wystawić fakturę VAT od zaliczki na czynsz

Nawet jeśli samorząd nie jest jeszcze właścicielem odcinka drogi, to od zaliczki na poczet czynszu dzierżawnego wystawi fakturę VAT.

Publikacja: 10.05.2016 05:00

Foto: www.sxc.hu

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi rozstrzygnął w interpretacji z 21 kwietnia 2016 r. (1061-IPTPP2.4512.37. 2016.2.KW) kwestię rozliczenia czynszu dzierżawnego.

Z pytaniem zwróciła się gmina, która jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

31 sierpnia 2015 r. rada miejska podjęła uchwałę w sprawie wyłączenia odcinka drogi gminnej z użytkowania. Będzie to jednak możliwe dopiero po wybudowaniu i oddaniu do użytkowania przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad nowego odcinka drogi krajowej, czego skutkiem będzie zmiana dotychczasowej kategorii drogi z krajowej na wojewódzką. Gmina zaznaczyła jednak, że na dzień złożenia wniosku o interpretację indywidualną nie jest jeszcze właścicielem odcinka drogi.

26 października 2015 r. gmina zawarła przedwstępną umowę dzierżawy z kopalnią. Dzierżawca prowadzi działalność górniczą, polegającą m.in. na eksploatacji złoża siarki, a nieruchomość będzie wykorzystywana na cele związane z prowadzeniem eksploatacji złoża znajdującego się pod jej powierzchnią. Umowa wejdzie w życie z dniem wyłączenia z eksploatacji odcinka drogi krajowej. Po jej wejściu w życie dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu czynsz wynoszący 186 tys. zł rocznie, do 10 stycznia każdego roku.

Ponadto 30 dni po podpisaniu umowy dzierżawca wpłacił na rachunek wydzierżawiającego jednorazowo kwotę 244 tys. zł tytułem zaliczki na poczet przyszłego czynszu dzierżawnego oraz kwotę 6 tys. zł stanowiącą równowartość kosztów poniesionych na sporządzenie operatu szacunkowego, również zaliczoną na poczet czynszu.

Gmina nie wystawiła faktury VAT, ponieważ otrzymanie zaliczki nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Wystawienie faktury powinno nastąpić z upływem terminu płatności, czyli z dołu do 10 stycznia każdego roku, począwszy od dnia wyłączenia odcinka drogi z eksploatacji. Taką informację przedstawił konsultant Krajowej Informacji Podatkowej. Problem w tym, że 25 stycznia 2016 r. dzierżawca zwrócił się z pismem o wystawienie i doręczenie faktury VAT dokumentującej wpłatę zaliczki.

Gmina wystąpiła więc o interpretację, by upewnić się, w jakim terminie powinna wystawić fakturę w związku z tą wpłatą. Uznała, że po jej stronie nie powstaje obowiązek podatkowy od otrzymanej zaliczki (tj. kwoty 244 tys. zł oraz od kwoty 6 tys. zł) zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę. Gmina nie ma więc obowiązku wystawienia faktury na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 4. Fakturę powinna wystawić po wejściu w życie umowy dzierżawy, czyli po wyłączeniu odcinka drogi z eksploatacji.

Dyrektor izby skarbowej uznał jednak jej stanowisko za nieprawidłowe. Przypomniał, że zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Na podstawie art. 19a ust. 2 ustawy, w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną w przypadku wykonania jej części, dla której określono zapłatę.

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4 (art. 19a ust. 8 ustawy).

Zgodnie z art. 106i ust. 1 ustawy fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2–8. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy (art. 106i ust. 2 ustawy).

Dyrektor izby zaznaczył, że wskazane regulacje ustawy przewidują szczególny moment powstania obowiązku podatkowego dla usługi najmu, tj. z chwilą wystawienia faktury. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje nie późnej niż z chwilą upływu terminu płatności. Innymi słowy, o tym, kiedy ma być rozliczony podatek należny z tytułu świadczenia m.in. usług najmu, decyduje co do zasady moment wystawienia faktury, jednak nieprzekraczalnym momentem jest termin płatności ustalony pomiędzy stronami umowy.

Tymczasem wątpliwości wnioskodawcy dotyczą momentu wystawienia faktury w związku z wpłatą zaliczki na poczet przyszłego czynszu dzierżawnego oraz równowartości kosztów poniesionych przez wydzierżawiającego na sporządzenie operatu szacunkowego.

Dyrektor izby uznał na podstawie analizy przepisów, że choć kwoty 244 tys. zł i 6 tys. zł zostały wpłacone wydzierżawiającemu przed wykonaniem usługi i mają być zaliczone na poczet czynszu dzierżawnego (pomniejszać jego ostateczną kwotę do zapłaty), to należy stwierdzić, że w podpisanej przedwstępnej umowie dzierżawy wskazano dla tych należności termin płatności na 30 dni po podpisaniu umowy. Skoro więc strony umowy ustaliły termin płatności części czynszu z tytułu usługi dzierżawy jako 30 dni po jej podpisaniu, to gmina powinna wystawić fakturę nie później niż z upływem 30. dnia od dnia podpisania umowy, w myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT.

Komentarz eksperta

Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg Tomczykowski

W omawianej sprawie płatności zaliczkowe dotyczą najmu, a więc zasadniczo nie rodzą one obowiązku podatkowego w VAT, który powstaje w dniu wystawienia faktury, nie później niż w dniu terminu płatności (art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT). Wobec niewystawienia faktury w terminie płatności: zaliczki na poczet przyszłego czynszu dzierżawnego oraz zwrotu kosztów operatu szacunkowego, który mijał 30. dnia po podpisaniu umowy, organ interpretacyjny słusznie przyjął, że w tej właśnie dacie powstał obowiązek podatkowy w VAT po stronie gminy jako wydzierżawiającego. Wątpliwości budzi natomiast fakt, że obowiązek podatkowy w VAT powstaje, mimo że nie doszło jeszcze faktycznie do wydania przedmiotu dzierżawy.

W niniejszej sprawie pominięto więc jeden zasadniczy wątek, o którym wnioskodawca wspominał w treści wniosku, mianowicie większość postanowień umowy nie weszła w życie do dnia złożenia wniosku o wydanie interpretacji. Wnioskodawca wskazał bowiem, że zgodnie z umową wchodzi ona w życie z dniem wyłączenia z eksploatacji odcinka drogi krajowej, co nie nastąpiło. Trudno mówić, że płatności warunkowe i niepewne na poczet przyszłej umowy dzierżawy stanowią zaliczkę w rozumieniu VAT. Wydaje się, że sprawiedliwościowo przedpłaty te nie powinny też rodzić obowiązku podatkowego w VAT, nawet jeżeli umownie określony termin płatności już minął. Literalnie (gramatycznie) interpretując przepisy ustawy o VAT, mimo powyższych wątpliwości, w niniejszym stanie faktycznym obowiązek podatkowy w VAT po stronie gminy powstał 30. dnia po podpisaniu umowy.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi rozstrzygnął w interpretacji z 21 kwietnia 2016 r. (1061-IPTPP2.4512.37. 2016.2.KW) kwestię rozliczenia czynszu dzierżawnego.

Z pytaniem zwróciła się gmina, która jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe