Zażalenia poziome - sprawy błahe tylko dla prawników. RPO zgłasza problem ministrowi sprawiedliwości

Usprawnienia w procedurze cywilnej, które miały odciążyć sądy drugiej instancji od spraw błahych, w niektórych przypadkach uderzają w ludzi - uważa Rzecznik Praw Obywatelskich. Chodzi o tzw. zażalenia poziome.

Aktualizacja: 07.01.2021 13:06 Publikacja: 07.01.2021 12:20

Zażalenia poziome - sprawy błahe tylko dla prawników. RPO zgłasza problem ministrowi sprawiedliwości

Foto: Adobe Stock

Instytucja zażaleń poziomych istnieje w procedurze cywilnej od marca 2012 r. Umożliwia  rozpoznawanie spraw incydentalnych o charakterze formalnym lub finansowym przez inny skład sędziowski w sądzie tej samej instancji. Do 2019 r. rozwiązanie to dotyczyło przede wszystkim postępowań przed sądem drugiej instancji. Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego z 4 lipca 2019 r.  wprowadziła zażalenia poziome także do sądów I instancji. Celem jest odciążenie sądów drugiej instancji od poprawiania drobnych błędów w orzeczeniach po to, by mogły skupić się na merytorycznym rozstrzygnięciu.

Czytaj też: Apelacja po zmianach w KPC: rozprawa tylko na życzenie

Do spraw incydentalnych należą m.in.  sprawy dotyczące opłat, jakie muszą ponieść ci,  którzy chcą, by sąd rozstrzygnął spór między nimi.

- Z punktu widzenia skomplikowanych problemów prawnych, jakie ma rozstrzygnąć sąd, kwestia zwolnienia z kosztów sądowych, opłaty sądowej albo z ponoszenia kosztów ekspertyzy biegłych może być błaha – ale nie jest to rzecz błaha dla obywateli stających przed sądami  - wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich.

Rzecznik nie kwestionuje samej instytucji zażaleń poziomych. Ze skarg od obywateli, jakie do niego trafiają, wynika jednak, że jak zwykle diabeł tkwi w szczegółach.

W obszernym piśmie do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry zastępca RPO Stanisław Trociuk przedstawia wątpliwości dotyczące zakresu postanowień oraz zarządzeń przewodniczącego, które mogą zostać poddane kontroli w drodze zażaleń poziomych. Chodzi o to, by próbując usprawnić pracę sądów, nie ograniczyć konstytucyjnych praw obywateli do sądu, w tym prawa do rozstrzygnięcia sprawy w dwóch instancjach (art. 45 i art. 77 Konstytucji).

Instytucja zażaleń poziomych istnieje w procedurze cywilnej od marca 2012 r. Umożliwia  rozpoznawanie spraw incydentalnych o charakterze formalnym lub finansowym przez inny skład sędziowski w sądzie tej samej instancji. Do 2019 r. rozwiązanie to dotyczyło przede wszystkim postępowań przed sądem drugiej instancji. Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego z 4 lipca 2019 r.  wprowadziła zażalenia poziome także do sądów I instancji. Celem jest odciążenie sądów drugiej instancji od poprawiania drobnych błędów w orzeczeniach po to, by mogły skupić się na merytorycznym rozstrzygnięciu.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów