Aktualizacja: 11.08.2015 05:40 Publikacja: 11.08.2015 05:40
Sesja rady gminy
Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński
Zgodnie z przepisami kodeksu wyborczego wygaśnięcie mandatu radnego następuje w przypadku:
- śmierci,
- utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów,
- odmowy złożenia ślubowania,
- pisemnego zrzeczenia się mandatu,
- naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności,
- wyboru na wójta oraz niezłożenia w terminach określonych w odrębnych przepisach oświadczenia o swoim stanie majątkowym.
Wystąpienie któregokolwiek z wymienionych wyżej zdarzeń powoduje, że mandat radnego wygasa z mocy prawa. Fakt ten wymaga jednak potwierdzenia. Przepisy kodeksu wyborczego wskazują dwa podmioty zobowiązane do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego. Pierwszym jest organ uchwałodawczy danej jednostki samorządu terytorialnego. Będzie to zatem rada (gminy, powiatu) sejmik województwa. Drugim jest komisarz wyborczy. O ile np. rada gminy wygaśnięcie mandatu radnego stwierdza uchwałą, o tyle komisarz wyborczy wydaje w tej sprawie postanowienie.
Zarówno uchwała rady (sejmiku), jak i postanowienie komisarza wyborczego stwierdzające wygaśnięcie mandatu radnego mają charakter wyłącznie deklaratoryjny (tzn. że nie kreują nowej sytuacji prawnej i faktycznej, ale jedynie stwierdzają jej zaistnienie).
Kompetencje organu uchwałodawczego i komisarza wyborczego w zakresie stwierdzania, że mandat radnego wygasł, zostały podzielone według rodzaju zdarzeń ten skutek wywołujących.
I tak rada stwierdza wygaśnięcie mandatu radnego w przypadku: odmowy złożenia ślubowania; naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności; niezłożenia w terminach określonych w odrębnych przepisach oświadczenia o swoim stanie majątkowym.
Komisarz wyborczy stwierdza, że mandat radnego wygasł, w przypadku śmierci, pisemnego zrzeczenia się mandatu i wyboru na wójta.
Natomiast gdy przyczyną wygaśnięcia mandatu radnego jest utrata prawa wybieralności lub nieposiadanie go w dniu wyborów, wystąpienie tego zdarzenia raz stwierdza komisarz wyborczy, a raz właściwy organ uchwałodawczy gminy.
W sytuacji, w której przyczyną wygaśnięcia mandatu radnego jest prawomocne orzeczenie sądu:
- pozbawiające radnego praw publicznych;
- ubezwłasnowolniające radnego;
- skazujące radnego na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
- stwierdzające utratę prawa wybieralności za tzw. kłamstwo lustracyjne
– wówczas postanowienie stwierdzające wygaśnięcie mandatu radnego wydaje komisarz wyborczy. On też stwierdza, że mandat wygasł na skutek prawomocnego orzeczenia Trybunału Stanu pozbawiającego radnego praw wyborczych.
Natomiast organ uchwałodawczy stwierdza wygaśnięcie mandatu radnego w pozostałych przypadkach utraty lub nieposiadania w dniu wyborów prawa wybieralności, czyli w sytuacjach określonych w art. 10 § 1 i art. 11 § 1 kodeksu wyborczego.
Komisarz ma mniej czasu
Postanowienie komisarza wyborczego stwierdzające wygaśnięcie mandatu radnego wydawane jest w terminie 14 dni od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu. Następnie ogłasza się je w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz podaje do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej jednostki samorządu terytorialnego, w której radny był członkiem organu stanowiącego.
Natomiast w przypadkach, gdy organem właściwym do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu jest organ uchwałodawczy jednostki samorządu terytorialnego, to uchwałę taką podjąć należy w ciągu miesiąca od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu.
Ponadto przed podjęciem uchwały o wygaśnięciu mandatu należy umożliwić radnemu złożenie wyjaśnień. Podjętą uchwałę o wygaśnięciu mandatu radnego doręcza się niezwłocznie zainteresowanemu i przesyła wojewodzie oraz komisarzowi wyborczemu.
Zarówno 14-dniowy termin wyznaczony przez ustawodawcę komisarzowi wyborczemu, jak i miesięczny termin na zajęcie stanowiska przez organ uchwałodawczy mają jedynie instrukcyjny charakter. Oznacza to, że po ich upływie ani komisarz wyborczy, ani rada nie tracą kompetencji do wydania stosownych postanowień czy uchwał.
Jednocześnie ustawodawca w sposób jednoznaczny wskazał tryb postępowania w sytuacji, w której to rada gminy (powiatu) sejmik województwa nie podejmują uchwały stwierdzającej, że mandat radnego wygasł. W takiej sytuacji kodeks wyborczy wskazuje, że wojewoda może wydać zarządzenie zastępcze stwierdzające, że mandat radnego wygasł.
A jak należy postępować, gdy w zwłoce pozostaje komisarz wyborczy? Na to pytanie kodeks wyborczy wprost nie odpowiada. Jednak jak wskazuje Maciej Kiełbus, partner w kancelarii Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna sp.k., jedyną możliwością wydaje się tutaj skarga do Państwowej Komisji Wyborczej, która zgodnie z art. 160 § 1 kodeksu wyborczego m.in. sprawuje nadzór nad przestrzeganiem prawa wyborczego oraz rozpatruje skargi na działalność komisarzy wyborczych. Konsekwencją takiej skargi mogą być wytyczne PKW wydane w trybie art. 161 kodeksu wyborczego, które są wiążące dla pozostającego w bezczynności komisarza.
Co do zasady radny ma możliwość zaskarżenia uchwały organu stanowiącego (postanowienia komisarza wyborczego) stwierdzającego, że jego mandat wygasł do sądu administracyjnego. Skargę taką wnieść trzeba w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia radnemu uchwały lub postanowienia. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, który stwierdził wygaśnięcie mandatu.
Z woli ustawodawcy skarga do sądu administracyjnego nie przysługuje radnemu w dwóch przypadkach. Po pierwsze, gdy przyczyną wygaśnięcia mandatu jest śmierć radnego. Po drugie w sytuacji, w której radny traci mandat w związku z wyborem na wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
Skoro uchwała rady gminy (powiatu) sejmiku województwa, jak i postanowienie komisarza wyborczego stwierdzające wygaśnięcie mandatu radnego ma charakter deklaratoryjny, oznacza to, że momentem, w którym nastąpiło wygaśnięcie mandatu, jest data zdarzenia wywołującego ten skutek. Może to być zatem np. data śmierci radnego czy data uprawomocnienia się wyroku skazującego. Należy jednak pamiętać, że w niektórych sytuacjach wygaśnięcie mandatu radnego nastąpi z inną datą.
Tak jest w przypadku, gdy wygaśnięcie mandatu stwierdza wojewoda. Zgodnie bowiem z art. 98 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym wydane przez wojewodę zarządzenie zastępcze staje się prawomocne wraz z upływem terminu do jego zaskarżenia. Zatem dopiero po upływie tego terminu mandat radnego wygasa.
Tak samo będzie w przypadkach, w których uchwała rady bądź postanowienie komisarza wyborczego zostanie zaskarżone do sądu administracyjnego. W takich sytuacjach mandat radnego wygasa wraz z uprawomocnieniem się orzeczenia sądu oddalającego skargę.
Wyrok wojewódzkiego sądu administracyjnego oddalający skargę na uchwałę o wygaśnięciu mandatu radnego staje się prawomocny po upływie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, czyli po upływie 30 dni od dnia doręczenia stronie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem, które sporządzane jest na wniosek.
Natomiast wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego jest prawomocny od dnia jego ogłoszenia. Jeżeli wniesiono skargę kasacyjną od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego oddalającego skargę na uchwałę o wygaśnięciu mandatu radnego, wygasa on z chwilą ogłoszenia wyroku przez Naczelny Sąd Administracyjny.
podstawa prawna: ustawa z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (DzU z 2011 r. nr 21, poz. 112 ze zm)
Mandatu radnego stołecznej dzielnicy wybranego do jej zarządu nie wygasza komisarz wyborczy, ale rada.
Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 lipca 2015 r. NSA rozpatrywał skargę kasacyjną prezydent m.st. Warszawy od wyroku WSA w Warszawie, który stwierdził ważność uchwały Rady Dzielnicy Bemowo stwierdzającej wygaśnięcie mandatu radnego z powodu jego wyboru na wiceburmistrza tej dzielnicy. W swojej skardze kasacyjnej prezydent Warszawy argumentował, że mandat radnego wybranego do zarządu dzielnicy m.st. Warszawy wygaszać powinien komisarz wyborczy, a nie rada.
NSA tego stanowiska nie podzielił. W swoim wyroku wskazał, że wybór na stanowisko wiceburmistrza dzielnicy m.st. Warszawy nie może być uważany za równoważny z wyborem wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Jest bowiem wyborem pośrednim, dokonywanym przez radę, podczas gdy wybór wójta następuje w wyborach bezpośrednich przez mieszkańców.
W ocenie NSA jest to argument wystarczający, aby stosować odmienny tryb stwierdzania wygaśnięcia mandatu radnego, który został wybrany na wójta, i odmienny w przypadku radnego wybranego na wiceburmistrza warszawskiej dzielnicy, która jest jedynie jednostką pomocniczą gminy.
O ile zatem radnemu wybranemu na wójta mandat wygasi komisarz wyborczy i radny na to postanowienie do sądu skarżyć się nie może, o tyle w przypadku radnego wybranego do zarządu dzielnicy sprawa jest odmienna. Jego mandat wygasza rada, a na jej uchwałę zainteresowany może wnieść skargę do sądu. sygnatura akt: II OSK 1548/15
W świetle art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym dopuszczalne jest korzystanie przez radnego przy prowadzeniu działalności gospodarczej z mienia gminy, które jest powszechnie dostępne. Przykładowo nie będzie wykorzystywaniem mienia gminy w rozumieniu ww. przepisu korzystanie przez radnego przy wykonywaniu działalności gospodarczej z publicznej drogi gminnej.
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 listopada 2014 r., sygn. II OSK 2843/14
Żaden przepis powszechnie obowiązującego prawa nie nakłada na radę gminy obowiązku uzasadniania uchwały o wygaśnięciu mandatu radnego. Uchwała ta może mieć uzasadnienie i jeśli je ma, to jest to okoliczność bardzo pomocna przy dokonywaniu oceny jej prawidłowości. Sam fakt braku uzasadnienia nie powoduje jednak, że uchwała rażąco narusza prawo.
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 września 2014 r., sygn. II OSK 2282/14
Radny, wcześniej pełniący również funkcję burmistrza, powinien mieć świadomość znaczenia faktu zamieszkiwania na terenie działania danej rady. Ustawodawca uzależnił czynne prawo wyborcze, a przez to również bierne prawo wyborcze, od zamiaru osoby stałego pobytu w danej miejscowości. Ustalenie faktu stałego zamieszkania na potrzeby czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach municypalnych powinno mieć z jednej strony na względzie ułatwienie obywatelom – członkom lokalnej wspólnoty samorządowej – dostępu do udziału w wyborach, z drugiej zaś strony nie może być przyzwoleniem na nadużywanie tego prawa. Dlatego dla oceny miejsca stałego pobytu nie należy kierować się wyłącznie oświadczeniem osoby zainteresowanej. Konieczne jest też uwzględnienie okoliczności zewnętrznych mogących świadczyć o tym, że dana osoba rzeczywiście zamierza stale przebywać w tej miejscowości.
wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 17 kwietnia 2014 r., sygn. II SA/Go 223/14
Uprawnienia do głosowania w wyborach samorządowych nie należy wiązać z dokonaniem czynności materialno-technicznej, jaką jest zameldowanie. Instytucja zameldowania ma bowiem charakter wyłącznie ewidencyjno-porządkowy. Nie można utożsamiać miejsca zamieszkania z miejscem zameldowania na pobyt stały.
wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 27 marca 2014 r., sygn. II SA/Po 137/14
Jeżeli radny zawarł z gminą umowę dzierżawy nieruchomości stanowiącej własność gminy, uzyskując w ten sposób tytuł prawny o charakterze obligacyjnym do nieruchomości gminnej, natomiast w czasie trwania umowy dzierżawy gmina bez rozwiązania tej umowy nie mogła zawierać z innymi podmiotami umów dzierżawy, użyczenia, należy uznać, że w tych okolicznościach została spełniona norma określona w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, co skutkowało wygaśnięciem mandatu radnego.
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 marca 2014 r., sygn. II OSK 415/14
Podjęcie przez radę gminy uchwały o wygaśnięciu mandatu radnego może nastąpić tylko wtedy, gdy zaistnieją kumulatywnie wszystkie przesłanki określone w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym: prowadzenie przez radnego działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami i wykorzystanie przy prowadzeniu tej działalności gospodarczej mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat. Stwierdzenie wystąpienia przesłanek z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, przy jednoczesnym ustaleniu niezaprzestania prowadzenia przez radnego tej działalności gospodarczej w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia ślubowania, stanowi podstawę do wygaśnięcia mandatu radnego.
wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 18 lutego 2014 r., sygn. II SA/Bd 107/14
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Zgodnie z przepisami kodeksu wyborczego wygaśnięcie mandatu radnego następuje w przypadku:
- śmierci,
Gdy umowa z bankiem zawiera abuzywne klauzule, nie można ich zastąpić innymi przepisami. Na te i inne ważne dla frankowiczów pytania odpowiedziała Izba Cywilna SN w czwartek wieczorem.
Polska ma zapłacić 7 mln euro - zdecydował w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. To kara za niewdrożenie dyrektywy o ochronie sygnalistów.
O dwa i pół miesiąca obniżył się w ciągu roku średni wiek osób, które uzyskały uprawnienia do renty. Powodem tego niepokojącego zjawiska mogą być problemy natury psychicznej – mówią specjaliści.
65-letni adwokat Waldemar G., rektor Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji w Warszawie został zatrzymany przez funkcjonariuszy CBA w śledztwie dotyczącym powoływania się na wpływy - poinformowała w środę Prokuratura Krajowa.
Kolejny kandydat na dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, który uzyskał rekomendację komisji Adama Bodnara, przepadł, mimo że wygrał konkurs.
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jako jedyna w Polsce zbudowała swój system miejskich wypożyczalni rowerów jako równoważny element transportu publicznego.
Już dziś region Pomorza Zachodniego jest w krajowej czołówce pod względem ułatwień dla pasjonatów dwóch kółek. Wiele jednak robi, by w przyszłości stać się też jedną z największych europejskich atrakcji rowerowych.
Rezygnacja z auta to szereg korzyści, zarówno dla miasta, jak i mieszkańców. Katowice stawiają na rozwój infrastruktury rowerowej.
Inwestycje w infrastrukturę rowerową odmieniają polskie miasta. Mamy szansę zachęcić do roweru zupełnie nowych użytkowników. Jak to zrobić?
W ostatnich latach bialczanie, bez względu na wiek i styl życia, wsiadają na rowery. Stąd bezprecedensowe sukcesy miasta.
Region znany z bogactwa atrakcji turystycznych pamięta o gościach ze szczególnymi potrzebami – rodzinach z dziećmi, seniorach, osobach z niepełnosprawnością czy przewlekle chorych
Niekiedy budowa domu wiąże się ze zmianą przeznaczenia gruntu. W tym celu należy uzyskać pozytywną decyzję o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej i leśnej.
Dziura w sektorze finansów publicznych w minionym roku wyniosła 5,1 proc. PKB, gorzej było tylko w czterech krajach UE. W 2024 r. nie będzie dużo lepiej. Procedura nadmiernego deficytu jest pewna.
Ponad 7 proc. wzrosty walorów tuż po otwarciu giełdy odnotowała Grupa Tauron. Pozostałe spółki również odnotowały duże wzrosty. Reakcja inwestorów jest głównie efektem doniesień „Parkietu” i „Rzeczpospolitej” o rozpoczętym procesie rozmów o wydzieleniu elektrowni węglowych ze spółek energetycznych.
Od przyszłego roku w Polsce ma zacząć obowiązywać tzw. globalny podatek minimalny. Ma być oparty na trzech uzupełniających się filarach: globalnym i krajowym podatku wyrównawczym oraz podatku wyrównawczym od niedostatecznie opodatkowanych zysków.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Wołodymyr Zełenski mówi, że ukraiński przemysł zbrojeniowy ma już większe możliwości produkcyjne od możliwości finansowych Ukrainy.
Ministerstwo Finansów opublikowało projekt przepisów o kasowym PIT, czyli zasadzie rozliczania przychodu i podatku dopiero po otrzymaniu zapłaty od kontrahenta. Nowa metoda ma wejść w życie od 1 stycznia 2025 roku.
W tym roku nie wystarczy pieniędzy na zatrudnienie wszystkich prokuratorów delegowanych z Polski do Prokuratury Europejskiej - informuje RMF FM.
Unia pojawia się tu nieprzypadkowo. 1 maja tego roku minie 20 lat, od kiedy do niej weszliśmy. To były dobre dwie dekady, gospodarczo wręcz znakomite.
Poprawka republikańskiego senatora do niedawnej ustawy o pomocy dla Ukrainy i innych państw znacznie zaostrza rygor antyrosyjskich sankcji USA. Zwiększa też kary dla tych, którzy łamią ograniczenia.
Nowa data uruchomienia obowiązkowego KSeF zakłada etapowe wdrażanie obligatoryjnej e-Faktury. System będzie obowiązkowy od 1 lutego 2026 r. dla przedsiębiorców, których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) przekroczyła w 2025 r. 200 mln zł, a dla pozostałych przedsiębiorców od 1 kwietnia 2026 r. - poinformowało w piątek Ministerstwo Finansów.
Dyrektor Zagranicznego Ośrodka Polskiej Organizacji Turystycznej w Wiedniu Marcin Płachno pokonał na rowerze jednego dnia drogę z Berlina do Poznania. Jak mówi, promuje w ten sposób polską turystykę i zdrowy tryb życia.
Sprzedaż mieszkań w gdyńskiej Cisowej rozpoczyna Atal. Ceny lokali na osiedlu Symbioza zaczynają się od 10,7 tys. zł za mkw.
Sąd zdecydował w piątek o aresztowaniu ministra rolnictwa Ukrainy, Mykoły Solskiego. Minister jest podejrzany o nielegalne pozyskanie należących do państwa gruntów wartych 7 mln dolarów. Minister opuścił już areszt po uiszczeniu kaucji i "wrócił do pełnienia obowiązków".
Do połowy maja autobusy Keukenhof Express Bus kursujące do słynnych ogrodów Keukenhof pod Amsterdamem oklejone będą reklamami polskich atrakcji turystycznych.
Dbając o maksymalny komfort ofiar zgwałceń nie zapominajmy, że określony kształt prawa może prowadzić do wypaczeń i nadużyć. W skrajnych przypadkach może być narzędziem wykorzystywanym do celów całkowicie obcych intencji ustawodawcy.
Od kilku dni najbardziej znane polskie aktywistki ciałopozytywości informują na swoich profilach w mediach społecznościowych o niestosownej ich zdaniem reklamie, która pojawiła się na stronie internetowej Librus Rodzina.
Magda Linette zagrała swój najlepszy mecz w tym roku, ale uległa Arynie Sabalence 4:6, 6:3, 3:6 i po dwugodzinnej bitwie odpadła z turnieju Mutua Madrid Open.
- Automatyzacja rutynowych zadań w IT za sprawą AI w teorii powinna prowadzić do ograniczania liczby pracowników, a mamy jednak sytuację, w której prowadzi do powstania nowych możliwości zatrudnienia - mówi Natalia Gębska z Centralnego Ośrodka Informatyki.
Ukraiński wywiad wojskowy (HUR) informuje o zniszczeniu rosyjskiego śmigłowca wielozadaniowego Ka-32 na lotnisku Ostafiewo pod Moskwą.
Wyzwiska, pogróżki, wybijanie szyb, a w końcu strzelanie z pistoletu na race i zabicie psa. W zachodniopomorskiej wsi Granowo jeden z mieszkańców zgotował sąsiadom piekło.
Mężczyźni postrzegali zawsze moje zalety jako wady. To, że mam w sobie siłę, determinację i asertywność było interpretowane jako bezczelność i krnąbrność - mówi Justyna Dąbrowska-Bień, otorynolaryngolog, rynochirurg, zajmująca się chirurgią twarzy i szyi.
Apartamentowiec w centrum Moskwy zdobył złotą nagrodę w konkursie dla budynków z cegły. To nie jedyne wyróżnienie dla moskiewskiej architektury - w tym samym konkursie wyróżnienie zdobył także x
Prokuratura Okręgowa w Piotrkowie Trybunalskim przekazała, że nie ma podstaw do zmiany zarzutu dla Sebastiana M. Do tragicznych wydarzeń, którymi żyła cała Polska, doszło we wrześniu 2023 roku na autostradzie A1.
Rosyjscy żołnierze, którzy powrócili z wojny, zabili co najmniej 107 osób, a co najmniej 100 innych poważnie ranili - wynika z wyliczeń niezależnego rosyjskiego dziennika „Wierstka”. Prawie połowa z nich to wcześniej ułaskawieni więźniowie.
Dynamiczny, nieograniczony, różnorodny – tak można opisać rozwój, którego często poszukujemy w życiu zawodowym i prywatnym.
17. edycja Międzynarodowego Festiwalu Kina Niezależnego Mastercard OFF CAMERA startuje już dzisiaj.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas