- Rada gminy zamierza podjąć uchwałę w sprawie określenia warunków i trybu udzielania i rozliczania dotacji służących rozwojowi sportu. W celu realizacji uchwały chce wprowadzić zapisy umożliwiające wójtowi procedurę przyznania dotacji, w tym prawo wzywania podmiotów do uzupełniania wniosków. Wysokość dotacji ma wynieść do 70 lub do 80 proc. kosztów danego zadania sportowego (np. zakup sprzętu). Czy takie zapisy będą właściwe?
Analiza podanej problematyki wymaga odniesienia się do regulacji ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie. Z art. 27 ust. 2 tej ustawy wynika, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania zadania własnego, o którym mowa w ust. 1, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć. We wspomnianym ust. 1 ustawodawca postanowił, że tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego. Warto zauważyć, że ww. przepis stanowi delegację m.in. dla rady gminy do ustalenia warunków i finansowania zadań z zakresu sportu. Przy tym, nie jest to obligatoryjne dla jednostki samorządu terytorialnego, o czym świadczy użycie sformułowania „może określić w drodze uchwały". Co jednak istotne, jeśli jednostka już się zdecyduje na taki krok, to musi przestrzegać delegacji ustawowej.
Powyższe założenie ma kluczowe znaczenie w kontekście oceny prawnej dopuszczalności umieszczenia proponowanych zapisów w uchwale dotacyjnej. I tak, jeśli chodzi o możliwość upoważnienia wójta do dokonywania czynności związanych z przyznaniem dotacji (w tym wzywania do uzupełniania wniosków o dotację podmioty ubiegające się), to zasadniczo jest to założenie trafne. Jednak w uchwale dotacyjnej powinny zostać sprecyzowane uchybienia, które można uzupełnić poprzez wezwanie do uzupełnienia wniosku. Zwróciło na to uwagę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku w uchwale z 28 kwietnia 2016 r. (Nr 107/g317/D/16). Podkreślono tam, że „organ stanowiący nie może udzielić uprawnienia polegającego na żądaniu uzupełnienia lub sprostowania wniosku, nie precyzując nawet, jakie to mogą być uchybienia. Kolegium nie kwestionowało możliwości wezwania przez uprawniony organ do usunięcia uchybień formalnoprawnych lub uzupełnienia wniosku przez wnioskodawcę, wskazało jednak, że z zapisów uchwały powinno wynikać, o jakie to uzupełnienia i sprostowania formalne wniosku chodzi. Brak doprecyzowania we wskazanym zakresie, mógłby bowiem doprowadzić do zupełnej swobody działania wójta w przypadku oceny wniosku, co oznaczałoby scedowanie kompetencji organu stanowiącego na organ wykonawczy, co w ocenie Kolegium stanowi naruszenie ww. art. 27 ust. 2 ustawy.
Odmiennej oceny prawnej wymaga druga propozycja legislacyjna, dotycząca określenia wysokości dotacji na poziomie do 70 lub do 80 proc. kosztów danego zadania. Problemem jest niewłaściwy sposób określenia wysokości dotacji, który może budzić wątpliwości u podmiotów, jakiej wysokości dotacji mogą się spodziewać. Oceny prawnej ww. zagadnienia dokonano w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 10 maja 2018 r. (sygn. akt I SA/Rz 266/18). Jakkolwiek jest to orzeczenie nieprawomocne, to zawarte tam poglądy prawne mogą być pomocne w ocenie ww. zapisów. W orzeczeniu tym podzielono stanowisko Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie, że nieokreślenie wysokości możliwej do uzyskania przez ubiegające się podmioty dotacji (stawki dotacji) oznacza pozostawienie dowolności w tym zakresie organowi wykonawczemu gminy, co nie znajduje uzasadnienia w regulacjach ustawowych. Dalej podkreślono: „Uchwała regulująca zasady udzielania dotacji konkretnym beneficjentom określa warunki ubiegania się o nie, wśród których mieści się również sprecyzowana wysokość dotacji, o jaką może ubiegać się dany podmiot". I dodano: ustalenie jednoznacznej wysokości stawki dotacji ma uzasadnienie w zasadzie jawności i przejrzystości w gospodarowaniu środkami publicznymi, której znaczenie jest kluczowe i niepodważalne. Ostatecznie wskazano, że brak określenia stawek dotacji należy uznać za naruszenie prawa.
—Marcin Nagórek, radca prawny
