Kto i kiedy sprawuje władzę zamiast wójta

Nieobecność osoby piastującej urząd o monokratycznym i wykonawczym charakterze powoduje w istocie paraliż decyzyjny funkcjonowania urzędu, ale również gminy. Ustawodawca postanowił takim sytuacjom przeciwdziałać.

Publikacja: 10.05.2016 05:50

Kto i kiedy sprawuje władzę zamiast wójta

Foto: www.sxc.hu

W przypadku przemijającej przeszkody w wykonywaniu zadań i kompetencji wójta, spowodowanej niezdolnością do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni, jego zadania i kompetencje przejmuje zastępca. W gminach, w których wójt ma kilku zastępców, obowiązki szefa przejmuje pierwszy zastępca. Tak wynika z art. 28g ust. 1 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. To niejedyny przypadek, w którym władza w gminie przechodzi z wójta na pierwszego zastępcę. Tak samo będzie w sytuacji, gdy wójt:

- jest tymczasowo aresztowany,

- odbywa karę pozbawienia wolności za przestępstwo nieumyślne albo karę aresztu

- został zawieszony w obowiązkach służbowych.

Urzędowo potwierdzone

W art. 28g ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym ustawodawca wymienia dokumenty, które uznaje za niezbędne do potwierdzenia okoliczności wystąpienia jednej z pięciu przesłanek zaistnienia „przemijającej przeszkody". Ich dostarczenie traktuje się jako formalną przesłankę przejęcia zadań i kompetencji wójta, choć same dokumenty mają wyłącznie walor informacyjny, zaś przejęcie kompetencji następuje ex lege, czyli z mocy prawa.

Fakt tymczasowego aresztowania wójta potwierdza zawiadomienie skierowane do jego pracodawcy w trybie art. 261 § 3 kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z jego treścią o zastosowaniu tymczasowego aresztowania sąd jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić pracodawcę, szkołę lub uczelnię, w stosunku do żołnierza – jego dowódcę, a w przypadku, gdy oskarżonym jest przedsiębiorca lub niebędący pracownikiem członek organu zarządzającego przedsiębiorcy, na jego wniosek – zarządzającego przedsiębiorstwem.

Gdy przemijającą przeszkodą w sprawowaniu przez wójta urzędu jest odbywanie przez niego kary pozbawienia wolności (za przestępstwo nieumyślne) albo kary aresztu, dokumentem potwierdzającym ten fakt jest wezwanie sądu do odbycia kary.

O zastosowaniu środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych pracodawcę informuje wydane przez prokuratora albo sąd postanowienie, o którym mowa w art. 276 kodeksu postępowania karnego.

Natomiast potwierdzeniem, że wójt jest niezdolny do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni, jest zaświadczenie lekarskie, o którym mowa w ustawie z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 21 marca 2016 r., poz. 372).

Maksymalnie do końca kadencji

Zastępca wójta wykonuje jego obowiązki przez cały czas trwania przemijającej przeszkody. W przypadku tymczasowego aresztowania trwa to zatem od dnia zatrzymania wójta do dnia jego zwolnienia.

Podobnie jest w sytuacji odbywania kary pozbawienia wolności lub aresztu. W tym wypadku dniem, w którym zastępca zaczyna pełnić obowiązki wójta, jest określony w wezwaniu dzień rozpoczęcia odbywania kary. Okres ten kończy się w dniu zwolnienia wójta.

Nie jest natomiast jasne, czy w przypadku przerwy w odbywaniu kary wójt może wrócić do wykonywania swoich obowiązków.

W przypadku nieobecności wójta spowodowanej chorobą trwającą powyżej 30 dni zastępstwo trwa przez okres wskazany w zwolnieniu. Jeżeli jednak wójt wyzdrowieje wcześniej, to nie ma przeszkód, aby powrócił na swe stanowisko wcześniej na podstawie zaświadczenia lekarskiego o zdolności do podjęcia pracy.

PRZYKŁAD

Wójt zachorował. Potwierdza to zaświadczenie lekarskie wystawione na 14 dni. A także następne, na kolejne 14 dni. I kolejne, które leczący wójta lekarz wystawił na siedem dni. W którym momencie pierwszy zastępca powinien przejąć obowiązki wójta i na jak długo? Z literalnego brzmienia przepisów ustawy o samorządzie gminnym wynika, że w przedstawionym w pytaniu stanie faktycznym pierwszy zastępca wójta przejmie obowiązki swojego szefa dopiero w 31. dniu jego nieobecności i będzie wykonywał zadania i kompetencje wójta przez cztery dni. Inaczej by było, gdyby wójt od razu przedstawił zwolnienie lekarskie opiewające na 35 dni. Wówczas bowiem zastępca objąłby jego kompetencje i zadania od pierwszego dnia zwolnienia.

A gdy zastępcy brak

W przypadku wystąpienia przemijającej przeszkody w wykonywaniu zadań i kompetencji wójta ustawodawca nałożył pewne obowiązki na przewodniczącego rady gminy. W ciągu 48 godzin od uzyskania informacji o zaistnieniu jednej z wymienionych wyżej okoliczności (patrz art. 28g ust. 1 pkt 1–4 ustawy o samorządzie gminnym) zawiadamia on o nich wojewodę. Podaje w nim również informacje o osobie (zastępcy), która przejęła zadania i kompetencje organu wykonawczego gminy.

Ponieważ powołanie zastępcy wójta nie jest obowiązkowe, ustawodawca postanowił, że w gminach, w których tego stanowiska nie obsadzono lub w których nie został wskazany pierwszy zastępca, obowiązki wójta przejmuje osoba wyznaczona przez prezesa Rady Ministrów.

Wniosek w tej sprawie składa wojewoda za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej. Premier wyznacza osobę zastępującą również w sytuacji, gdy okoliczności wymienione w art. 28a ust. 1 gminnej ustawy ustrojowej dotknęły zarówno wójta, jak i jego pierwszego zastępcy.

Więcej na ten temat: „Kto może zastępować burmistrza i w jakim zakresie" – „Administracja" z 2 lutego 2016 r.

podstawa prawna: ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU z 2016 r., poz. 446)

W przypadku przemijającej przeszkody w wykonywaniu zadań i kompetencji wójta, spowodowanej niezdolnością do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni, jego zadania i kompetencje przejmuje zastępca. W gminach, w których wójt ma kilku zastępców, obowiązki szefa przejmuje pierwszy zastępca. Tak wynika z art. 28g ust. 1 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. To niejedyny przypadek, w którym władza w gminie przechodzi z wójta na pierwszego zastępcę. Tak samo będzie w sytuacji, gdy wójt:

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawnicy
Awans prokuratora szykanowanego za Ziobry i Święczkowskiego
Prawo karne
Prokuratura przeszukała dom Zbigniewa Ziobry. "Okien nie wybijano"
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe