Nowelizacja ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów (dalej nowelizacja) wejdzie w życie 11 lutego 2019 r. Ustanowiono w niej pilotażowy program umożliwiający poprawę jakości powietrza na terenie wybranych samorządów poprzez termomodernizację budynków jednorodzinnych. Nowelizacja przewiduje zawieranie porozumień między ministrem właściwym do spraw gospodarki a gminami, które umożliwią współfinansowanie gminnych przedsięwzięć niskoemisyjnych z Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Takie porozumienia będzie można zawierać do 31 grudnia 2024 r.

Najważniejsze zmiany

W ustawie o wspieraniu termomodernizacji i remontów wprowadzono zmiany polegające m.in. na:

- dodaniu definicji „przedsięwzięcia niskoemisyjnego" i „standardów niskoemisyjnych" oraz przepisów regulujących ustanawianie gminnych programów niskoemisyjnych,

- przejęciu rozwiązań, zgodnie z którymi przedsięwzięcia niskoemisyjne ujęte w gminnym programie będą realizowane w drodze porozumienia zawieranego przez ministra właściwego do spraw gospodarki z gminą, która będzie gotowa współuczestniczyć w sfinansowaniu wymiany (lub likwidacji) starych urządzeń grzewczych na nowe, spełniające standardy niskoemisyjne oraz termomodernizacji jednorodzinnych budynków mieszkalnych osób mających trudności z zaspokojeniem swoich potrzeb energetycznych,

- określeniu katalogu osób, z którymi gmina będzie mogła zawrzeć umowę o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjne.

Zgodnie z nowymi przepisami przez „przedsięwzięcia niskoemisyjne" należy rozumieć przedsięwzięcia obejmujące przygotowanie i realizację ulepszenia, w wyniku którego nastąpi:

- wymiana urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne bądź urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych, na spełniające standardy niskoemisyjne,

- likwidacja urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki jednorodzinne bądź urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych, oraz przyłączenie budynku odpowiednio do sieci ciepłowniczej lub gazowej,

- zmniejszenie zapotrzebowania budynków jednorodzinnych na ciepło grzewcze (z równoczesną wymianą lub likwidacją urządzeń grzewczych bądź podgrzewających wodę, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych albo gdy istniejące urządzenia grzewcze spełniają standardy niskoemisyjne).

„Standardy niskoemisyjne" oznaczają wymagania, jakie muszą spełniać urządzenia lub systemy grzewcze bądź urządzenia lub systemy podgrzewające wodę użytkową w jednorodzinnych budynkach, wynikające z rozporządzeń unijnych oraz z odrębnych przepisów, w tym aktów prawa miejscowego.

Gminny program niskoemisyjny

W celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń i poprawy jakości powietrza w gminie będzie można ustanowić gminny program niskoemisyjny. Przyjmie go rada gminy w drodze uchwały i będzie on stanowić akt prawa miejscowego. Program musi być zgodny z planem gospodarki niskoemisyjnej oraz z planem zaopatrzenia gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, jeżeli takie plany zostały uchwalone przez radę gminy, a także z programem ochrony powietrza, o ile został on uchwalony przez sejmik województwa.

W gminnym programie trzeba określić m.in.:

- szacowane liczby: budynków jednorodzinnych, wielorodzinnych oraz budynków użyteczności publicznej stanowiących własność gminy, w których istnieją urządzenia lub systemy grzewcze niespełniające standardów niskoemisyjnych,

- opis dotychczasowych działań zmierzających do poprawy jakości powietrza w gminie, w szczególności w okresie 5 lat przed dniem przyjęcia gminnego programu niskoemisyjnego, ze wskazaniem wysokości środków przeznaczonych przez gminę na ten cel oraz

- opis planowanych działań (w tym planowane rodzaje przedsięwzięć niskoemisyjnych i przyłączenia do sieci ciepłowniczej lub gazowej, niebędące przedsięwzięciami niskoemisyjnymi, proponowane instrumenty wsparcia dla mieszkańców oraz działania edukacyjne, informacyjne i promocyjne). ?

Ustanowienie programu – procedura

Przy ustanowieniu programu niskoemisyjnego będzie obowiązywać następująca procedura:

Krok 1. Projekt programu zostanie sporządzony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Krok 2. Następnie trzeba będzie uzyskać zaopiniowanie projektu przez:

- operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego,

- operatora systemu dystrybucyjnego gazowego oraz

- przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją ciepła.

Chodzi tu o podmioty wykonujące działalność gospodarczą odpowiednio w zakresie przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, ciepła lub paliw gazowych, na obszarze, na którym jest planowana realizacja przedsięwzięć niskoemisyjnych. Podmioty te powinny przedstawić opinię do projektu w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania, a nieprzedstawienie opinii w terminie będzie równoznaczne z brakiem zastrzeżeń do projektu. Wójt może nie uwzględnić otrzymanych opinii, ale w takim przypadku powinien przestawić swoje stanowisko podmiotowi, który zaopiniował projekt.

Krok 3. Rada gminy podejmie uchwałę ustanawiającą gminny program niskoemisyjny. Uchwała ta będzie aktem prawa miejscowego, w związku z czym musi zostać ogłoszona w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Gmina będzie miała obowiązek prowadzić działania informacyjne i promocyjne dotyczące przedsięwzięć niskoemisyjnych.