Aktualizacja: 15.08.2021 18:09 Publikacja: 15.08.2021 17:45
Foto: Fotorzepa / Jerzy Dudek
Ile postępowań o stwierdzenie nieważności decyzji nacjonalizacyjnych dziś pan prowadzi?
W tej chwili jest to ok. 30 postępowań dla ok. 20 klientów.
Ile trwa prowadzone najdłuższej?
Jedno o stwierdzenie nieważności orzeczenia nacjonalizacyjnego z 1949 r. toczy się od 2001 r., a więc już 20 lat.
Jak to możliwe?
Ta sprawa dotyczy bardzo dużej przedwojennej działki w skład której wchodzą atrakcyjne tereny inwestycyjne – bez kamienic z lokatorami – które częściowo pozostają w zasobach miasta stołecznego Warszawy, a częściowo Skarbu Państwa. Trudno już zliczyć, ile w sprawie tej nieruchomości zapadło rozstrzygnięć nadzorczych i ile razy były one kwestionowane. Sprawa trzykrotnie trafiała do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który nie miał wątpliwości, że nacjonalizacja była rażąco sprzeczna z komunistycznym prawem. W 2017 roku udało się uzyskać decyzję nieważnościową, która uwzględniła wytyczne sądów administracyjnych. Dotyczyła jednak jedynie jednej części wspomnianej działki. W stosunku do drugiej części mieliśmy powtórkę z rozrywki i karuzelę rozstrzygnięć. Obecnie po raz kolejny postępowanie administracyjne nadzorcze – na szczęście już „tylko" w drugiej instancji – zmierza do końca. Mamy zawiadomienie o jego zakończeniu i zamiarze wydania decyzji, która – pomimo ciągłych odwołań ze strony Warszawy i Skarbu Państwa – wiadomo jaka będzie. Zapewniam, że mogę takich przykładów ponad dziesięcioletnich postępowań nadzorczych podać jeszcze wiele, ale gazety by nie wystarczyło.
Czytaj także: Prezydent postanowił podpisać nowelizację KPA
Czyli teoretycznie jest szansa na zakończenie tej sprawy przed wejściem w życie noweli kodeksu postępowania administracyjnego, którą w sobotę podpisał prezydent i która zamknie drogę osobom walczącym o stwierdzenie nieważności decyzji nacjonalizacyjnych starszych niż 30 lat?
Oczywiście że tak. W praworządnym państwie, jak organ administracji komunikuje, że zebrał materiał dowodowy i jest gotowy do wydania decyzji, powinna ona zostać wydana niezwłocznie po zajęciu przez strony ostatecznych stanowisk lub upływie terminu do jego zajęcia. Mam nadzieję, że do czasu wejścia tej skandalicznej nowelizacji przedstawicielom organów administracji nie zabraknie nawet nie tyle odwagi, ile zwykłej, ludzkiej przyzwoitości, aby zakończyć te postępowania, które są na to gotowe. Niestety, nie mogę wykluczyć, że w niektórych przypadkach będą silne naciski podmiotów publicznych, aby organy administracji stworzyły sztuczne przeszkody rzekomo nakazujące dalsze prowadzenie postępowań nadzorczych – aż do szczęśliwego dla nich końca, czyli umorzenia tych postępowań z mocy nowego prawa.
I co pan wtedy powie klientom?
Powiem im, że po raz kolejny państwo polskie ich oszukało, ale po raz pierwszy zrobiło to państwo wolne, demokratyczne i teoretycznie praworządne. Państwo to staje się paserem w majestacie prawa – dokonuje legalizacji, konwalidacji bezprawia, a następnie będzie mogło swobodnie sprzedawać „uwolnione" w niemoralny sposób od roszczeń nieruchomości, których pozostanie właścicielem. Czyli państwo komunistyczne bezprawnie zabrało, państwo demokratyczne to bezprawie legalizuje, a następnie sprzedaje, zarabiając w ten sposób na krzywdzie dawnych właścicieli. A chodzi o grunty położone w atrakcyjnych lokalizacjach, przeznaczone na cele inwestycyjne. I to jest prawdziwy cel uchwalonej właśnie ustawy – zabronić jakichkolwiek zwrotów, zablokować prawo do odszkodowań i jeszcze zarobić dla budżetu państwa. Ale powiem klientom też, że się nie poddajemy. Dopóki są w Polsce wolne sądy, mogą one samodzielnie oceniać nie tylko oczywistą dla każdego prawnika sprzeczność nowelizacji k.p.a. z konstytucją, ale także i wadliwość jej uchwalenia po słynnej już reasumpcji głosowania w Sejmie. Zapewniam panią, że sądy zostaną zalane nowymi pozwami z tytułu bezprawia legislacyjnego i pozbawienia prawa do dochodzenia odszkodowań.
Są jakieś szacunki, ile osób bezpowrotnie utraci prawo do odszkodowania za utracone mienie?
Żaden z przedstawicieli władz w trakcie procesu legislacyjnego nie przedstawił takich szacunków i ja też ich nie znam. W Senacie padła liczba 2 tysięcy postępowań nadzorczych wobec decyzji administracyjnych starszych niż 30 lat tylko w samorządowych kolegiach odwoławczych, a są jeszcze i inne organy prowadzące takie postępowania. Trzeba jednak zaznaczyć, że nie wszystkie postępowania nadzorcze wobec nacjonalizacji kończą się sukcesem dla dawnych właścicieli, gdyż każdy przypadek oceniany jest indywidualnie i może się okazać, że nacjonalizacja była zgodna z ówczesnym prawem. Wtedy właściciel zostaje z niczym, ale to nic nowego, tak było i wcześniej.
Nowela k.p.a. zakończyła temat reprywatyzacji w Polsce?
W żadnym wypadku. Przede wszystkim dotknięci tą nowelą będą podejmować liczne kroki prawne, aby doprowadzić do stwierdzenia jej niekonstytucyjności lub bezprawności, a także takiej wykładni sądowej, która pozwoli na stwierdzanie np. wydania decyzji z naruszeniem prawa bez jej unieważniania w sprawach w toku, np. w przypadkach, w których postępowanie jest już w drugiej instancji po korzystnej decyzji nadzorczej w pierwszej instancji.
Ale przecież sprawy w toku mają zostać umorzone?
Teoretycznie tak. Prawda jest jednak taka, że dopiero co uchwalone na kolanie przepisy są niechlujne i niejasne co do zakresu przedmiotowego. Poza tym nie można mówić o końcu reprywatyzacji, bo ta ustawa w ogóle nie dotyka wielu roszczeń reprywatyzacyjnych cywilnoprawnych możliwych do dochodzenia np. z reformy rolnej, dekretu o nacjonalizacji lasów lub tzw. dekretu warszawskiego. Takich spraw są nadal tysiące. Ponadto spodziewam się tysięcy procesów sądowych o odszkodowanie za wieloletnią bezczynność lub przewlekłość administracji oraz jej błędy, skutkujące obecnie umorzeniem postępowań, mimo oczywistych podstaw do unieważnienia nacjonalizacji w latach poprzednich. Liczę też na to, że sądy powszechne, widząc zamknięcie drogi administracyjnej do wykazania nielegalności decyzji nacjonalizacyjnych, będą same przeprowadzać ocenę ich legalności jako jedną z przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa. Nie możemy też zapominać o kolejnych tysiącach procesów odszkodowawczych, które już się toczą przed sądami lub zostaną tam wszczęte na podstawie decyzji nadzorczych wydanych przed wejściem w życie nowelizacji k.p.a.
Spodziewał się pan takiego zakończenia prac nad nowelizacją k.p.a.?
Tliła się we mnie nadzieja na zdrowy rozsądek, jednak Sejm, bez żadnej merytorycznej dyskusji i jakiegokolwiek chociaż uzasadnienia, odrzucił kompromisowe – chociaż zamykające drogę do zwrotów nieruchomości, co dla wielu środowisk właścicielskich nadal było nie do przyjęcia – poprawki Senatu. Propozycja senacka zmierzała do zachowania równowagi pomiędzy z jednej strony koniecznością stabilizacji stosunków własnościowych wywołanych bezprawną, powojenną nacjonalizacją oraz ochroną praw nabytych przez osoby trzecie, w tym lokatorów kamienic, a z drugiej strony zachowaniem prawa dla dawnych właścicieli lub ich spadkobierców do dochodzenia słusznych odszkodowań za rażąco wadliwe odbieranie im majątków w okresie dyktatury komunistycznej. Wnikliwe prace w Senacie, gdzie umożliwiono przedstawienie argumentów przez różne strony tego – skądinąd sztucznie wywołanego sporu – dawały nadzieję na uczciwe, zgodne z konstytucją i prawem międzynarodowym rozwiązanie prawne. Niestety, stało się inaczej, Sejm stanął po stronie wyłącznie jednej grupy społecznej, co skutkować będzie kolejnymi tysiącami procesów sądowych, w tym zalaniem sądów administracyjnych skargami na umorzenie postępowań nadzorczych, a następnie Trybunału Konstytucyjnego skargami na oczywistą i rażącą niekonstytucyjność większości uchwalonych przepisów. Ta ustawa jest sprzeczna z konstytucją, prawem międzynarodowym oraz zwykłą ludzką uczciwością i moralnością, a ponadto jest skrajnie cyniczna, gdyż nie rozwiązuje żadnego problemu społecznego, stojącego u podstaw jej uchwalenia – nie ochroni praw lokatorów kamienic tam, gdzie doszło już do stwierdzenia nieważności nacjonalizacji, ani tam, gdzie majątek został znacjonalizowany w innych trybach niż decyzje administracyjne, a także nie ma nic wspólnego z obroną przed roszczeniami o tzw. mienie bezspadkowe, gdyż doskonale wiadomo, że prawo polskie nie zna takiego pojęcia i roszczenia te są z gruntu bezzasadne, a ewentualne rozwiązanie kwestii mienia bezspadkowego to problem polityczny, a nie prawny.
Duża część właścicieli skieruje z pewnością skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, skoro państwo polskie zamknęło właśnie jedyną efektywną drogę dochodzenia odszkodowań za bezprawne decyzje administracyjne tam, gdzie postępowania nadzorcze nie zostały zakończone. Ale najpierw trzeba będzie wyczerpać wszystkie tryby procesowe w Polsce, poczynając od umorzeń postępowań przez skargi do WSA i NSA. Ostateczne i prawomocne zamknięcie drogi prawnej do podważenia legalności decyzji administracyjnej to oczywiste naruszenie prawa do wynagrodzenia szkody za niezgodne z prawem działania administracji, a to już podpada pod prawo międzynarodowe.
Postępowanie reprywatyzacyjne nie kończy się na etapie postępowań o stwierdzenie nieważności decyzji zwrotowych. Do tego, żeby na ich podstawie odzyskać nieruchomość czy uzyskać odszkodowanie jeszcze daleka droga. Jak dziś wyglądają zwroty w Warszawie?
W Warszawie od ponad pięciu lat nie ma żadnych zwrotów. Toczą się tysiące postępowań zwrotowych w trybie tzw. dekretu Bieruta lub ustawy o gospodarce nieruchomościami, lecz Urząd m.st. Warszawy dopuszcza się zorganizowanej i systemowej obstrukcji. Pozoruje swoją aktywność, aby tych postępowań nigdy nie zakończyć. Tymczasem dawnym właścicielom przysługują realne roszczenia zwrotowe, wynikające wprost z obowiązujących przepisów. Warszawa te prawa jawnie ignoruje i woli płacić milionowe kary nakładane przez WSA w Warszawie wskutek skarg bezradnych właścicieli na bezczynność lub przewlekłość niż podjąć jakiekolwiek decyzje, nawet odmowne. Zdaje sobie bowiem z tego sprawę, że wtedy właściciele mogliby się odwołać do organów drugiej instancji i tam uzyskać zmianę decyzji. To systemowa luka prawna, która powinna być niezwłocznie wypełniona przez ustawodawcę, jeżeli nie chce narazić Polski na kolejne milionowe kary, nakładane tym razem przez Trybunał w Strasburgu.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Ile postępowań o stwierdzenie nieważności decyzji nacjonalizacyjnych dziś pan prowadzi?
W tej chwili jest to ok. 30 postępowań dla ok. 20 klientów.
Państwo ma prawo ograniczać ustawą zakres własności ze względu np. na bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej.
Leasing to umowa cywilnoprawna, która zawiera zasady, w oparciu o które możesz korzystać z pojazdu, a także warunki, na jakich możesz wykupić samochód. Na co zwrócić uwagę podpisując tego rodzaju zobowiązanie? O czym pamiętać, gdy planujesz wykup auta z leasingu?
Praca na stanowiskach związanych z nadzorem i kontrolą nad ruchem zakładu górniczego nie zawsze może zostać uwzględniona w stażu uprawniającym do emerytury górniczej - uznał Sąd Najwyższy.
"Te represje dotykają nie tylko nas, ale chociażby mojej rodziny. Wobec mojej żony, która pracuje w instytucji publicznej, wszczęto postępowanie dyscyplinarne" - powiedział podczas wtorkowej konferencji prasowej Maciej Wąsik.
Trudno mi zrozumieć, dlaczego kwestie wieloletnich sporów między sędziami mają się przekładać na wykonywanie przez Sąd Najwyższy jego podstawowych obowiązków – mówi prof. Joanna Misztal-Konecka, prezes Izby Cywilnej SN.
Przez aplikację mobilną, serwis internetowy, telefon i w placówce – w Biurze Maklerskim Pekao klienci sami mogą wybrać najdogodniejszy sposób zakupu detalicznych obligacji skarbowych.
Do orzekania w stołecznym sądzie rejonowym wrócił właśnie sędzia Łukasz Piebiak, były wiceminister sprawiedliwości wymieniany w kontekście tzw. afery hejterskiej – ustaliła „Rzeczpospolita”.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę przedstawiła wyniki pierwszego polskiego badania dotyczącego przemocy wobec małoletnich w sporcie. Wyniki są wyjątkowo pesymistyczne, tylko jeden na dziesięciu ankietowanych nie spotkał się z żadną z form agresji.
Choć dochody kasy państwa rosną w niezłym tempie, jeszcze szybciej zwiększają się wydatki, w tym na 800+ czy na podwyżki płac dla nauczycieli - wynika z danych Ministerstwa Finansów.
Francja ma drugi rok duży problem z deficytem budżetowym: w tym roku wzrośnie do 5,1 proc., a nie jak zakładano 4,4 proc. Resort finansów szuka więc źródeł cięć wydatków o dalsze 10 mld euro, aby zmniejszyć go.
Nowy rząd Portugalii obiecuje utrzymać zrównoważony budżet, zmniejszać dług finansów publicznych i sprywatyzować wreszcie narodowego przewoźnika TAP. Ogłosił to w parlamencie premier Luis Montenegro, ale nie ma w nim większości i musi szukać sojuszników.
W budżecie państwa na koniec marca br. odnotowano 24 mld zł deficytu i "budżet wygląda całkiem dobrze", poinformował minister finansów Andrzej Domański w Radiu Zet.
Przyszły premier, będąc w opozycji, krytykował rosnące wydatki KPRM. Teraz chce mocno je ściąć, jednak nie w ramach oszczędności, lecz przesunięć.
Kijów zdecydował się wystawić w tym roku na sprzedaż największe państwowe zakłady o równowartości łącznej 490 mln zł. Celem jest wypełnienie dziury budżetowej i usprawnienie funkcjonowania gospodarki w czasie wojny.
Z polskimi finansami publicznymi nie jest ani tak źle, jak można by się obawiać, ani tak dobrze, jak można by się pocieszać.
Nasz harmonogram wygaszania bloków węglowych był jasny, a teraz zbliża się czas podejmowania decyzji. Osiem bloków węglowych ma jeszcze szansę na dalszą pracę, ale potrzebuje ekonomicznego rozwiązania. Nikt nie pozostanie bez pracy - zapewnił na konferencji wynikowej prezes Grupy Tauron Grzegorz Lot.
Funkcjonariusze Centralnego Biura Antykorupcyjnego prowadzili w piątek działania w spółce Lubelski Węgiel Bogdanka — poinformował rzecznik prasowy ministra koordynatora służb specjalnych Jacek Dobrzyński.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Premier Ukrainy zapewnia, że pomoc wojskowa z USA trafi na Ukrainę natychmiast po przyjęciu ustawy przyznającej administracji dodatkowe środki na taką pomoc.
Iga Świątek po dobrym i zaciętym meczu wygrała w Porsche Tennis Grand Prix z Emmą Raducanu 7:6(2), 6:3. Teraz Polka zagra o finał z Jeleną Rybakiną, która nie ma prawa jazdy, ale chciałaby odjechać ze Stuttgartu nowym autem.
Już w niedzielę wieczorem co najmniej jeden z obecnych parlamentarzystów ma realną szansę zostać prezydentem polskiego miasta. A może się okazać, że w sumie mandaty prezydenckie zdobędzie aż czwórka kandydatów zasiadających obecnie przy Wiejskiej.
Sąd Apelacyjny w Łodzi utrzymał w piątek wyrok w procesie o obrazę uczuć religijnych przez łódzkiego grafika i fotografa Marcela Zammenhofa (wł. Piotr Wygachiewicz), autora wystawy "Wagina polska".
Ostatni dzień tygodnia - podobnie jak 7 dni wcześniej - rozpoczął się w ciężkiej atmosferze, ale tym razem z czasem popyt nabrał pewności siebie.
Kursy euro i dolara zniżkują w piątek po południu po około 0,5 proc.
Anna Bryłka, kandydatka Konfederacji w wyborach do Parlamentu Europejskiego, zadeklarowała, że gdyby rozpisano referendum i kraj byłby do tego gotów, to ona zagłosowałaby za wyjściem Polski z Unii Europejskiej. W rozmowie z RMF FM przekonywała, że w związku z unijną polityką koszty obecności Polski w UE rosną, a proces federalizacji przyspieszył.
Armenia zgodziła się zwrócić Azerbejdżanowi cztery opuszczone przygraniczne wioski, które kontrolowała od początku lat 90. XX wieku.
Prokurator Krajowy Dariusz Korneluk powołał zespół do spraw przeciwdziałania praktykom mobbingowym, dyskryminacyjnym i molestowania.
Kadrowa miotła dotarła do PZU Życie. Jak ogłosiła w piątek spółka, z rady nadzorczej odwołano siedmiu członków, a z zarządu – sześciu. Były wiceprezes mBanku Jarosław Mastalerz będzie pełnił obowiązki prezesa.
Były senator Prawa i Sprawiedliwości Waldemar Bonkowski usłyszał prawomocny wyrok bezwzględnego więzienia za znęcanie się nad psem ze szczególnym okrucieństwem. Skazany uważa, że to "nagonka polityczna".
Dziś rano odszedł od nas adw. Jakub Jacyna, sekretarz Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie - poinformowała w piątek Izba Adwokacka w Warszawie.
Niszczejąca przez lata wieża wyciągowa szybu Krystyna w Bytomiu – górująca nad miastem od 1929 roku – może przejść niebawem metamorfozę. Pracownia architektoniczna Medusa Group stworzyła projekt jej rewitalizacji.
Po ataku na Ukrainę runął na ziemię odrzutowy Tu-22. Ukraińcy twierdzą, że go zestrzelili
Adidas i BIZUU ubiorą reprezentację Polski w Paryżu, choć od igrzysk w Vancouver (2010) kolekcję olimpijską przygotowywała dla naszych sportowców firma 4F.
Z najnowszego raportu wynika, że młodzi konsumenci już nie chcą podążać za trendami w modzie. Wolą kupować ponadczasowe, uniwersalne ubrania.
Dla zainteresowanych historią – w 81. rocznicę wybuchu powstania w warszawskim getcie „Przysięga Ireny”. Dla zainteresowanych sztuką – dokument „Anselm”, dla zainteresowanych muzyką – „Back to Black. Historia Amy Winehouse”.
Podobnie jak wcześniej właściciel Facebooka i X od przyszłego roku, także streamingowa platforma przestanie podawać, ilu ma aktywnych subskrybentów. Inwestorzy uznali, że to znak, iż już nie będzie ich przybywać.
Na kilkunastometrowy lokalik w Łodzi wystarczy mniej niż 200 tys. zł. W Warszawie trzeba wyłożyć nawet 700 tys. zł.
Podczas jazdy próbnej w Ghanie, pociąg Pesy najechał na pozostawioną na torach ciężarówkę. Nikt nie ucierpiał, a pociąg jest do naprawy.
19 kwietnia mija 81 lat od wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim. W tym dniu przypina się do ubrań zawieszki w kształcie żonkila. Co one oznaczają wyjaśnia Przewodnicząca Rady Muzeum Auschwitz- Birkenau w Oświęcimiu.
Nie możemy zapomnieć, że medycy też są hibakusha. Badając kataklizm spowodowany przez bombę atomową, hiroszimscy lekarze zaglądają coraz to głębiej i głębiej w piekielne czeluści, do których sami trafili.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas