- Gmina przystąpiła do związku międzygminnego i będzie reprezentowana w zgromadzeniu związku przez radnego. Czy w takim przypadku należność przysługującą radnemu z tytułu członkostwa w zgromadzeniu związku powinno ustalić to zgromadzenie?

Nie.

Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) w celu wspólnego wykonywania zadań gminy mogą tworzyć związki międzygminne. Związek ma osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność (art. 65 u.s.g.). Organem stanowiącym i kontrolnym związku jest zgromadzenie związku, które – w zakresie zadań zleconych związkowi – realizuje kompetencje przysługujące radzie gminy. Do zgromadzenia związku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rady gminy (art. 69 u.s.g.). W skład zgromadzenia wchodzą wójtowie gmin uczestniczących w związku. Na wniosek wójta rada gminy może powierzyć reprezentowanie gminy w zgromadzeniu zastępcy wójta albo radnemu. Statut związku może także przyznawać określonym gminom więcej niż jeden głos w zgromadzeniu. Dodatkowych przedstawicieli wyznacza wówczas zainteresowana rada gminy (art. 70 u.s.g.).

Zobacz tematy:

Administracja
Praca w samorządzie

W orzecznictwie zwraca się uwagę, że zgromadzenie związku międzygminnego nie jest uprawnione do ustalania diet dla osób wchodzących w skład tego zgromadzenia, tak jak czyni to rada gminy w odniesieniu do radnych (art. 25 ust. 4 i 8 u.s.g.). Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 marca 2013 r. (sygn. II OSK 2726/12, LEX nr 1316120), art. 69 ust. 3 u.s.g., regulując instytucję zgromadzenia związku międzygminnego, odsyła do odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących rady gminy, a nie do przepisów odnoszących się do radnych.

Rada i radni nie są pojęciami tożsamymi. Sytuacja prawna radnych różni się od sytuacji członków zgromadzenia związku międzygminnego, którymi są co do zasady wójtowie gmin uczestniczących w związku. Nie jest zatem możliwe stosowanie w odniesieniu do członków zgromadzenia przepisów odnoszących się do radnych. Intencją ustawodawcy było pozostawienie sprawy wysokości diet przysługujących członkom zgromadzenia związku międzygminnego do rozstrzygnięcia organom gmin, które uczestniczą w tym związku.

Zgodnie z art. 24 ust. 4 u.s.g. radnemu przysługują diety na zasadach określonych przez radę gminy. Przy ustalaniu wysokości diet, rada bierze pod uwagę funkcje pełnione przez radnego (art. 24 ust. 8 u.s.g.). Określając zasady przyznawania diet, można więc uwzględnić także fakt członkostwa radnego w zgromadzeniu związku międzygminnego.

Analogicznie może być kształtowane wynagrodzenie wójta, także ustalane przez radę gminy (art. 18 ust. 2 pkt 2 u.s.g.) – por. m.in. wyrok NSA z 1 marca 2016 r. (sygn. II OSK 3015/15, LEX nr 2037493). Jak podkreślono w wyroku NSA z 7 listopada 2017 r. (sygn. II OSK 2794/16, LEX nr 2419414), radny ma prawo do diety, o czym przesądza art. 25 ust. 4 u.s.g., ale co do zasad, na jakich przysługuje dieta, wiążące są ustalenia rady gminy.

—Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 18 ust. 2 pkt 2, art. 25 ust. 4-10, art. 64-73a ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 994 ze zm.)