Estonia: Spór o wolność czy o granicę

– Traktat obowiązuje do dziś. Pozwala na odbudowanie niepodległości we wszystkich jej przejawach, łącznie z państwową granicą – mówił w niedzielę przewodniczący parlamentu Henn Pőllnaas. – Rosja okupuje 5 proc. powierzchni naszego kraju – dodał. Pőllnaas jest przedstawicielem partii prawicowych, które podnoszą problem dawnej granicy. Estonia straciła między sierpniem 1944 a styczniem 1945 roku pas terenu o szerokości ok. 12 kilometrów na wschodnim brzegu rzeki Narwy (wraz z Iwangorodem, który faktycznie był przedmieściem miasta Narwa) oraz część obecnego okręgu peczorskiego na południe od jeziora Pejpus (wraz z maleńką wysepką na samym jeziorze).

– Musimy szanować międzynarodowy konsensus w sprawie odmowy rewizji powojennych granic państwowych w Europie – natychmiast odpowiedziała mu prezydent, pani Kersti Kaljulaid.

To jednak nie różnice zdań wśród estońskiej elity politycznej uniemożliwiły w ciągu 30 lat podpisanie nowego traktatu granicznego. Pierwsza jego wersja była gotowa w 2005 roku i nawet ratyfikowana przez estoński parlament. Ponieważ jednak w preambule dokumentu wpisano odwołanie do traktatu w Tartu, Kreml odmówił jego ratyfikacji. Estończycy uznali w końcu, że wystarczy im wzmianka o tym traktacie w konstytucji („Lądowa granica jest określona przez traktat w Tartu i inne międzynarodowe porozumienia graniczne") i do 2014 roku gotowa była kolejna wersja umowy granicznej z Rosją. Ale wtedy właśnie Kreml najechał Ukrainę, co natychmiast doprowadziło do zerwania rozmów z Estonią.

Według źródeł estońskich w okręgu peczorskim mieszka obecnie jedynie 300 Estończyków. Rosjanie mówią zaś o 174 osobach tej narodowości na 19,4 tys. mieszkańców.