Zawieszenie traktatu INF: W kogo celuje Waszyngton

– Administracja Trumpa popełniła ogromny błąd – to załamanie kontroli zbrojeń. USA będą miały problemy z sojusznikami w Europie i jednocześnie zaangażują się w nowy wyścig zbrojeń z Chinami – uważa Mark Fitzpatrick z waszyngtońskiego think tanku IISS.

Podpisany w 1987 roku układ INF był podstawową umową zapewniającą bezpieczeństwo państwom europejskim. Dzięki niemu wycofano i zlikwidowano ok. 2,5 tys. amerykańskich i radzieckich rakiet średniego i małego zasięgu (zarówno z głowicami jądrowymi, jak i konwencjonalnymi), rozmieszczonych w Europie lub wycelowanych w nasz kontynent. USA i ZSRR (a potem Rosja) zobowiązały się nie produkować tego rodzaju broni.

Jednak Waszyngton co najmniej od 2014 roku (a według innych źródeł – już od 2008 roku) co najmniej 30 razy zwracał Rosji uwagę, że prowadzi prace naruszające ten układ. Jednocześnie coraz większy niepokój w USA budziły Chiny (a do pewnego stopnia i Iran), które – nieobjęte ograniczeniami traktatu – budowały swoje rakiety.

– Żeby było jasne – Rosjanie oszukiwali. To była prowokacja, by wystraszyć Europejczyków i sprawdzić, czy są w stanie zmusić Amerykanów do odejścia (z Europy) – uważa kolejny analityk Tom Nichols.

Moskwa natychmiast również formalnie zawiesiła wykonywanie układu. „Rosja może teraz rozmieścić swoje rakiety Kalibr (mające zasięg 1,5 tys. km z wyrzutni naziemnych). Szybko staną się dodatkowym zagrożeniem, pokrywając swym zasięgiem całą Europę” – napisał były szwedzki minister spraw zagranicznych Carl Bildt.

„Rosja może rozmieścić broń, która jest w stanie zaatakować europejskie cele bez zagrażania USA. A to z kolei rozdziela bezpieczeństwo europejskie i amerykańskie, co może doprowadzić do podziałów w NATO – tym bastionie przeciw rosyjskiej agresji” – zauważył „Washington Examiner”.

Analitycy są zgodni, że USA z kolei będą miały problem w namówieniu krajów europejskich do przyjęcia swoich pocisków. Wskazywana jest jedynie Polska i Rumunia, które zgodziłyby się to zrobić, ale taka decyzja „mogłaby doprowadzić do problemów w NATO, którego większość członków tego nie chce”.

„USA nie osiągnęły żadnego strategicznego zysku” – sądzi jeden z ekspertów.

Fitzpatrick jednak uważa, że główną przyczyną amerykańskiej decyzji było zagrożenie ze strony Chin w rejonie zachodniego Pacyfiku. Szacunki chińskiego arsenału różnią się znacznie: od kilkudziesięciu do ok. 2 tys. pocisków średniego zasięgu. Bez wątpienia jednak Pekin niezwiązany ograniczeniami układu rozbudowuje ten rodzaj broni.

Ale w Azji państwa zagrożone przez chiński arsenał (Japonia i Korea Południowa) wcale nie palą się do przyjmowania amerykańskich rakiet. „Decyzja USA była niepożądana” – powiedział o zawieszeniu wykonywania INF sekretarz japońskiego gabinetu Yoshida Suga. „Niepożądana, ale zrozumiała” – natomiast dodał minister spraw zagranicznych Taro Kano.

Tokio obawia się, że również w Azji rozpocznie się teraz wyścig zbrojeń, co pogrzebie możliwości rozmów z Rosją na temat Wysp Kurylskich. Równie niepokoi go perspektywa rozmieszczenia amerykańskich rakiet.