Wielu przedsiębiorców płaci niższy podatek dzięki temu, że korzysta z preferencyjnego opodatkowania z mężem lub żoną albo jako samotny rodzic. Dotychczas prawo do ulgi łatwo było jednak stracić. Wystarczyło przekroczyć ustawowy termin na złożenie zeznania rocznego, czyli 30 kwietnia, choćby o jeden dzień.

Czytaj także: Za PIT po terminie grozi kara

Teraz nie będzie już tego problemu. 1 stycznia 2019 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o PIT, która ułatwi życie spóźnialskim. W art. 6 ustawy uchylony został ust. 10. Oznacza to, że znika jeden z warunków rozliczenia na preferencyjnych warunkach, czyli konieczność złożenia zeznania w ustawowym terminie.

Także za 2018 r.

W efekcie, z preferencji skorzystają przedsiębiorcy, którzy z różnych powodów złożą PIT po terminie oraz ci, którzy zdążyli przed 30 kwietnia, ale dopiero później zdecydują się na wspólne opodatkowanie. W tym drugim przypadku będą mogli złożyć korektę.

Co więcej, nowe zasady będą obowiązywać już przy rozliczeniu PIT za 2018 r. Nie można jednak skorzystać z preferencji składając korektę za wcześniejsze lata. Potwierdza to dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 14 grudnia (0115-KDIT2-2.4011.408. 2018.1.HD). W piśmie tym czytamy: „Wyłącznie (przychody) dochody małżonków uzyskane od 1 stycznia 2018 r. podlegają nowym regulacjom. Zasady te nie będą miały zastosowania do lat poprzednich".

Aktualne pozostają jednak inne warunki wspólnego rozliczenia. Przede wszystkim należy pozostawać przez cały rok w związku małżeńskim. Nie skorzystają więc z preferencji ci, którzy w trakcie 2018 r. wzięli ślub lub rozwód. Konieczne jest też pozostawanie przez cały rok w ustroju wspólności majątkowej. Wspólnego zeznania rocznego nie mogą więc złożyć małżonkowie, którzy np. podpisali intercyzę. Nadal też trzeba będzie składać oświadczenie o łącznym opodatkowaniu dochodów. W praktyce polega to na wskazaniu takiej formy opodatkowania w zeznaniu rocznym PIT-36 lub PIT-37. Wniosek o wspólne opodatkowanie może być wyrażony przez jednego z małżonków. Traktuje się to na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez współmałżonka do łącznego opodatkowania ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Tylko według skali

Wspólne rozliczenie jest dostępne tylko dla tych przedsiębiorców, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych, według stawek 18 i 32 proc. Wysokość podatku określa się w podwójnej wysokości od połowy łącznych dochodów małżonków. Jest to szczególnie korzystne w przypadku dużej różnicy przychodów pomiędzy małżonkami. Jeśli jeden z małżonków nie zarabia, a drugi uzyskuje dochody powyżej 85 528 zł rocznie, to od nadwyżki musiałby zapłacić 32 proc. PIT. Jeśli rozliczą się wspólnie, to zapłaci 18 proc. podatku. Jednak gdy małżonkowie zarabiają podobnie i przychody obojga mieszczą się w tym samym przedziale skali podatkowej, to wspólne rozliczenie nie daje korzyści finansowych.

Wielu przedsiębiorcom udaje się też obniżyć podatek dzięki wspólnemu zeznaniu z samotnie wychowywanym dzieckiem. Małoletnie dzieci nie mają zwykle żadnych zarobków, a w przypadku dzieci pełnoletnich rodzic skorzysta z preferencji, gdy dochody studenta nie przekraczają 3089 zł rocznie. Jeśli pełnoletnie dziecko (preferencje przysługują do ukończenia przez nie 25. roku życia) zarobi ponad 3089 zł w roku, to rodzic nie może rozliczyć się wspólnie z nim ani skorzystać z ulgi prorodzinnej.

Ale uwaga, z preferencji nie skorzystają ci przedsiębiorcy, którzy jako formę opodatkowania wybrali podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany lub kartę podatkową. Dotyczy to także tych sytuacji, gdy jedynie zarejestrowali działalność i wybrali sposób rozliczenia, ale nie uzyskali z tej działalności żadnego dochodu. Co więcej, nie mogą rozliczyć z mężem czy dzieckiem innych dochodów opodatkowanych według skali, np. z pracy, jeśli zyski swojej firmy rozliczają np. według stawki liniowej. Nawet zgłoszenie przerwy na cały rok w działalności gospodarczej opodatkowanej w formie karty podatkowej bądź zawieszenie działalności opodatkowanej stawką liniową, ryczałtem ewidencjonowanym lub kartą podatkową nie uprawnia do wspólnego rozliczenia z małżonkiem.

podstawa prawna: art. 1 pkt 1 lit. c ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2018 r., poz. 2159)