Tylko 19 zł miesięcznie przez cały rok.
Bądź na bieżąco. Czytaj sprawdzone treści od Rzeczpospolitej. Polityka, wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i psychologia.
Treści, którym możesz zaufać.
Reklama
Szkorbut. Choroba żeglarzy powróciła do wielkich miast
Zdawałoby się, że są dolegliwości, które nigdy nie wrócą. Pokonaliśmy je raz na zawsze, poznając przyczyny ich występowania. Ale okazuje się, że świadomość to za mało. Trzeba jeszcze myśleć. A to nie zawsze gatunkowi ludzkiemu się udaje.
Jedną z ofiar szkorbutu był holenderski podróżnik Wiellem Barents, który zmarł podczas powrotu z wyprawy w 1597 r. Wydarzenie to stało się kanwą obrazu Christiaana Portmana z 1836 r.
Starożytni żeglarze nie cierpieli na awitaminozy jakiegokolwiek typu. Nawigowali za dnia, nie licząc przypadków, gdy żywioły nie pozwalały im przybić do brzegu lub zakotwiczyć w bezpiecznej zatoce. Co kilka dni mieli okazję zaopatrywać się w świeże owoce i mięso.
Najstarszy znany opis szkorbutu zawiera egipski papirus Ebersa sprzed 3500 lat. Także grecki lekarz Hipokrates (460–370 r. p.n.e.), a po nim Pliniusz Starszy (23–79 n.e.) opisali objawy tej choroby, ale były to raczej popisy ich erudycji, odnosili się do choroby nieznanej, wyjątkowej, niespotykanej. W starożytności ze szkorbutem zetknął się tylko Pyteasz. W 310 r. p.n.e. wyruszył z Marsylii i skierował się na wody okalające Europę od północy. Wyprawa była długa, zobaczył zorzę polarną, napotkał plemiona celtyckie i germańskie, prawdopodobnie wpłynął na Bałtyk. Po dwóch latach żeglarze nie wyglądali już na zdrowych: pomarszczeni, większość bez zębów, ze spuchniętymi, gnijącymi dziąsłami.
Pozostało jeszcze 94% artykułu
Reklama
Plus Minus
Jan Bończa-Szabłowski: Szarże do afer
Politycy zadziwiają nas swoim słowotwórstwem. Przez lata prym wodził prezes Kaczyński. Ale ma godnych naśladowców.
Materiał Promocyjny
Bank Pekao uczy cyberodporności
„Człowiek to najlepszy firewall” – to hasło tegorocznej konferencji Akademii cyberPEKAO – wydarzenia edukacyjnego zorganizowanego przez Bank Pekao S.A. Spotkanie było poświęcone jednemu z najważniejszych współczesnych wyzwań: jak budować odporność na cyberzagrożenia?
Plus Minus
Irena Lasota: Czy świat może polegać na Trumpie i jego tupiącej nodze?
Czy zachęcony swoim sukcesem na Bliskim Wschodzie Trump będzie chciał teraz oklasków w ukraińskim parlamencie? A...
Plus Minus
Tomasz P. Terlikowski: Filozofia i nauczanie Leona XIV
Leon XIV – choć kontynuuje linię Franciszka – wyraźnie nawiązuje też – co zapowiadał – do Leona XIII.
Plus Minus
Jan Maciejewski: Eposy i opusy
Osobowość wykonawcy jest przedmiotem muzyki dużo bardziej niż uszy słuchaczy, które chłoną zmianę, ruch jaki dok...
Materiał Promocyjny
Stacje ładowania dla ciężarówek pilnie potrzebne
Rozbudowa szybkich sieci ładowania jest szczególnie ważna dla wzrostu sprzedaży samochodów ciężarowych, bez których trudno myśleć o dekarbonizacji – ocenia Małgorzata Kulis, dyrektor zarządzająca Volvo Trucks Polska.
Plus Minus
Joanna Szczepkowska: Dwa dni to dziś odległość, która rozszerza się jak kosmos
Drodzy czytelnicy! To jest mój ostatni tekst w „Plusie Minusie”, kończę ten wieloletni cykl felietonów i żegnam...
Materiał Promocyjny
Transformacja energetyczna: Były pytania, czas na odpowiedzi
Dziś wszystkie technologie, które będą pomagały przemysłowi w prognozowaniu i optymalizowaniu zużycia energii, są już dostępne. Redukcja strat i przestojów czy zwiększanie elastyczności systemu nigdy nie były prostsze – mówi Anna Nowak-Jaworska, prezeska Schneider Electric Polska.
