Wojna światów to tylko początek

Nasze czasy zaczęły się 30 października 1938 roku. Otworzył je sygnał radiowy stacji CBS i kilka pierwszych taktów „Symfonii fantastycznej" Hectora Berlioza. Znak rozpoznawczy serii słuchowisk, o której nikt by już pewnie dzisiaj nie pamiętał, gdyby nie pradziadek wszystkich fake newsów – „Wojna światów" w reżyserii Orsona Wellesa. Trwająca niespełna godzinę adaptacja powieście Herberta G. Wellsa o inwazji Marsjan na Ziemię zrealizowana w formie serwisu informacyjnego. Tak realistycznego, że tłumy Amerykanów zaczęły szturmować budki telefoniczne, planować trasę ucieczki, kupować zapasy żywności. Niektórzy byli już setki mil od swoich domów, kiedy dzień po przybyciu mieszkańców Marsa na naszą planetę dowiadywali się z czołówek porannych gazet, że jednak mogą wracać do swoich domów. A po drodze wymyślić jakąś dobrą wymówkę, żeby nie stać się w oczach sąsiadów pośmiewiskiem.

Publikacja: 04.09.2020 18:00

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński

Jan Maciejewski

Nieporozumienie pobudzające od tamtej pory wyobraźnię nieskończenie bardziej niż opowieść, która je wywołała. Początek badań nad „strategicznym zarządzaniem percepcją", pierwsze granty Fundacji Rockefellera i raporty o wpływie mass mediów na masowe społeczeństwo. A z biegiem czasu tylko nabiera tamten wieczór znaczenia. Im bardziej prymitywnym, ograniczonym w swoim oddziaływaniu medium wydaje się radio i im mniejszą porcją jawi się godzinna audycja w porównaniu z oceanem informacji, w którym bez przerwy pływamy. Od tamtej chwili wiadomo już było, że naszym światem, miejscem, z którego pochodzą nasze emocje i myśli, jest świat zmyślony. Bo jaką uciekający po nocy ze swych przedmieść Amerykanie mogli mieć pewność, że to dzisiejsze gazety mówią prawdę, a wczoraj radio kłamało? Czym innym jest od tamtej pory wiarygodność niż kwestią statystycznej przewagi zwolenników jednej z kilku wersji wydarzeń? Bo jeżeli byliśmy w stanie uwierzyć w inwazję Marsjan, to w co nie uwierzymy; gdzie nasz zdrowy rozsądek wyznaczy końcową linię oporu?

RP.PL i The New York Times!

Kup roczną subskrypcję w promocji Black Week - duet idealny i korzystaj podwójnie!

Zyskujesz:

- Roczny dostęp do The New York Times, w tym do: News, Games, Cooking, Audio, Wirecutter i The Athletic.

- RP.PL — rzetelne i obiektywne źródło najważniejszych informacji z Polski i świata z dodatkową weekendową porcją błyskotliwych tekstów magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Reklama

Plus Minus

Posłuchaj „Plus Minus”: Granice wolności słowa w erze algorytmów

Czy wolność słowa w internecie powinna mieć swoje granice? W rozmowie z Konstantym Pilawą analizujemy, gdzie koń...

Materiał Promocyjny

Twoja gwiazda bliżej niż myślisz — Mercedes Van ProCenter

Jakość premium, wpisana w trójramienną gwiazdę, to nie tylko samochody, ale i wszystkie usługi, które ich dotyczą. W Van ProCenter – wyspecjalizowanych salonach sprzedaży i obsługi klientów samochodów dostawczych marki Mercedes-Benz – wszystko zostało zaprojektowane tak, by klient mógł doświadczyć ich z najlepszej strony na każdym kroku.

„Grupa krwi” Anny Wakulik wpisuje się w modne dyskusje o klasowych dziedzictwach i konfliktach

Plus Minus

„Grupa krwi": Duch ludowej historii Polski

Ufam Teatrowi Ateneum w Warszawie. Mam wrażenie, że ponad jałowe zabawy formą preferuje rozmowę z widzem o ważny...

„Mroczna strona”, reż. Uta Briesewitz, dystr. So FILMS

Plus Minus

„Mroczna strona”: Internetowy ściek

W internecie nic nie ginie. Co gorsza, można tam wiele znaleźć.

„Football Manager 26”, prod. Sports Interactive, wyd. Sega, platf.: PC, PS5, XS, Switch

Plus Minus

„Football Manager 26”: Zmagania na boisku

„Football Manager 26” pokazuje, jak trudna jest praca menedżera piłkarskiego.

Materiał Promocyjny

Cyberprzestępcy zwiększają skalę ataków na urządzenia końcowe – komputery i smartfony

Dla biznesu oznacza to ryzyko strat finansowych i utraty ciągłości działania. Dlatego kluczowy jest wzrost świadomości firm w zakresie cyberzagrożeń i korzystanie ze sprawdzonej ochrony.