Zestrzelenie malezyjskiego boeinga. Zarzuty zabójstwa dla czterech osób

JIT tworzą śledczy z Holandii, Australii, Malezji, Belgii i Ukrainy. Zespołowi przewodniczy holenderski prokurator Fred Westerbeke. Na konferencji prokurator ogłosił nazwiska czterech podejrzanych w związku z zestrzeleniem malezyjskiego boeinga. Są to: Igor Girkin, 48-letni były pułkownik FSB, Siergiej Dubinski, 56-letni były oficer GRU, Oleg Pułatow, 52-letni były żołnierz podlegającego GRU Specnazu oraz Leonid Charczenko, 47-letni Ukrainiec bez przeszłości wojskowej.

AFP

Przerwany lot MH17

Kim są podejrzani

Jak podali śledczy, 17 lipca 2014 r. Girkin był ministrem obrony i dowódcą wojsk samozwańczej Donieckiej Republiki Ludowej (DRL), na której terytorium doszło do zestrzelenia lotu MH17. Według JTI, jako najwyższy rangą oficer Girkin pozostawał w kontakcie z Rosją. Drugi z podejrzanych, Dubinski, w 2014 r. był według śledczych jednym z zastępców Girkina oraz szefem służb wywiadowczych DRL. Miał również utrzymywać kontakt z przedstawicielami Rosji. Pułatow w 2014 r. miał być jednym z zastępców Dubinskiego. Z kolei Charczenko miał otrzymywać rozkazy bezpośrednio od Dubinskiego, a w lipcu 2014 r. miał być dowódcą jednostki bojowej w regionie Doniecka, gdzie trwały walki między prorosyjskimi rebeliantami a siłami zbrojnymi Ukrainy.

Zdaniem śledczych, podejrzani tworzyli łańcuch łączący DRL z Rosją. W ten sposób separatyści byli w stanie uzyskać z Rosji ciężki sprzęt wojskowy, w tym wyrzutnię Buk, której użyto do zestrzelenia lotu MH17.

Zarzuty holenderskiej prokuratury

Holenderska prokuratura wezwie czterech podejrzanych, by przedstawili swoją wersję wydarzeń przed sądem. Proces ma ruszyć 9 marca 2020 r. w Hadze, ponieważ obywatele Holandii stanowili największy odsetek zabitych w katastrofie.

Oskarżeni będą ścigani z artykułu 168 holenderskiego kodeksu karnego za doprowadzenie do katastrofy lotu MH17, w rezultacie której zginęły wszystkie osoby znajdujące się na pokładzie oraz z artykułu 289 kodeksu za morderstwo 298 osób lecących boeingiem malezyjskich linii lotniczych.

Na konferencji śledczy podkreślali, że przedstawiają jedynie zarzuty, natomiast ewentualne orzeczenie winy leży w gestii sądu.

Trzej Rosjanie i Ukrainiec są podejrzewani o dostarczenie systemu rakietowego, który posłużył do zestrzelenia maszyny Malaysia Airlines nad Ukrainą.

Śledczy wyrazili przekonanie, że czterej oskarżani mężczyźni nie nacisnęli przycisku uruchamiającego start pocisku z wyrzutni osobiście, ale ponieważ dostarczyli system rakietowy na terytorium Ukrainy, można ich pociągnąć do odpowiedzialności karnej.

Bez ekstradycji

Śledczy poinformowali, że według ich informacji trzej podejrzani znajdują się w Rosji, a jeden we wschodniej Ukrainie. JIT nie wystąpi do Rosji i Ukrainy o ekstradycję podejrzanych, ponieważ konstytucje tych państw zabraniają ekstradycji swych obywateli. Zespół śledczych ma zwrócić się do Moskwy o pozwolenie na przesłuchanie podejrzanych, którzy znajdują się na terytorium Rosji. Na konferencji członek zespołu sceptycznie odniósł się do szans, by podejrzani stawili się na procesie.

To nie koniec śledztwa

Wytypowanie czterech podejrzanych nie kończy międzynarodowego śledztwa w sprawie zestrzelenia maszyny Malaysia Airlines. Śledczy zwrócili uwagę, że ważne informacje o sprawie może mieć załoga wyrzutni, z której wystrzelono pocisk, który strącił boeinga.

Dowody śledczych

Na konferencji przedstawiono szereg dowodów, że malezyjski samolot został zestrzelony przez pocisk wystrzelony z wyrzutni należącej do 53. Rakietowej Brygady Przeciwlotniczej stacjonującej w Kursku. Wyrzutnia miała zostać przetransportowana z Rosji w okolice Doniecka, a po zestrzeleniu samolotu - z powrotem do Rosji. Śledczy zaprezentowali nagrania rozmów telefonicznych oraz rozmów internetowych, m.in. żołnierza 2. batalionu 53. Brygady, który był członkiem konwoju, jaki wyruszył 23 czerwca 2014 r. z bazy w Kursku w kierunku Millerowa w Rosji. W konwoju tym znajdowała się samobieżna wyrzutnia, z której później wystrzelono feralny pocisk. Śledczy powołali się też na analizę materiałów wideo, zeznania świadków i zdjęcia satelitarne.

Świadkom może grozić niebezpieczeństwo

Zespół śledczych informował, że w śledztwo wciąż zaangażowanych jest 50 detektywów oraz 25 pracowników prokuratury. W sprawie przesłuchano wielu świadków. Śledczy podkreślili, że mają świadomość, iż byłym i potencjalnym świadkom może grozić niebezpieczeństwo, co jest traktowane z pełną powagą. W grę wchodzi zastosowanie programu ochrony świadków.

Czterech podejrzanych zostało wytypowanych z grupy ok. 100 osób, które śledczy brali pod uwagę. Nie ujawniono precyzyjnie, ile osób z tej setki pozostaje wciąż w kręgu zainteresowania JIT.

Odpowiadając na pytania dziennikarzy śledczy oświadczyli, że zainteresowani są ustaleniem, jak wyglądał łańcuch dowodzenia oraz gdzie i kto podejmował decyzje, które doprowadziły do relokowania wyrzutni Buk na teren Ukrainy i zestrzelenia lotu MH17.
 
Na pytanie, czy wobec tego, że podejrzani znajdują się poza Holandią proces będzie przeprowadzony pod nieobecność oskarżonych (in absentia) i czy adwokaci oskarżonych będą na sali sądowej, przedstawiciel zespołu śledczych odrzekł: To zależy od sądu. - Holenderski system prawny tego nie przewiduje. Kto jest na sali, ten ma głos - dodał prokurator. Wcześniej podkreślał, że wszyscy oskarżeni mają prawo i możliwość, aby przed holenderskim sądem przedstawić swoją wersję wydarzeń z 17 lipca 2014 r.

Związek z Rosją

Odnosząc się do ewentualnej winy Rosji za tragedię śledczy mówili, że pod względem prawnym takie werdykty może wydawać jedynie sąd. Wskazywali jednak, że mają dowody, że to Rosja dostarczyła wyrzutnię, z której zestrzelono malezyjski samolot.

Jeden z członków zespołu śledczych ocenił, że brak zaangażowania Rosji w pomoc w ustaleniu sprawców tragedii oraz nieujawnienie znanych temu państwu faktów dotyczących sprawy to policzek w twarz dla rodzin ofiar.

Śledczy oświadczyli, że poinformowali rodziny ofiar katastrofy lotu MH17 o ustaleniach śledztwa zanim wyniki zaprezentowane zostały publicznie.

Przerwany lot MH17

Samolot Boeing 777-200ER należący do Malaysia Airlines lecący z Amsterdamu do Kuala Lumpur został 17 lipca 2014 r. zestrzelony nad wschodnią Ukrainą. Do ataku doszło na obszarze kontrolowanym przez rosyjskich separatystów. W katastrofie zginęło 298 osób będących na pokładzie maszyny, nikt nie przeżył. Większość ofiar to obywatele Holandii.