Pole magnetyczne tworzące "tarczę" chroniąca naszą planetę we wczesnej fazie jej kształtowania się sprawiło, że udało się zachować na Ziemi warunki, które sprawiły, że pojawiło się na niej życie. Ustalenia naukowców w tym zakresie mogą być ważne w kontekście poszukiwania życia na innych planetach, położonych poza Układem Słonecznym.

Pole magnetyczne Ziemi pomogło w odbijaniu szkodliwych cząsteczek ze Słońca (wiatr słoneczny). Naukowcy podejrzewają, że w przeszłości Mars miał pole magnetyczne, które jednak - w którymś momencie - utracił. Po tym, jak do tego doszło, cząsteczki wiatru słonecznego pozbawiło Marsa atmosfery, a oceany znajdujące się na tej planecie wyparowały. Pole magnetyczne Ziemi ochroniło ją przed takim losem.

W 2015 roku naukowcy kierowani przez prof. Johna Tarduno z Uniwersytetu w Rochester znaleźli dowody, że pole magnetyczne Ziemi liczy co najmniej 4,2 mld lat - to znaczy, że pojawiło się wkrótce po uformowaniu się naszej planety 4,5 mld lat temu.

- We wczesnej historii Ziemi nasza planeta musiała mierzyć się z intensywnym wiatrem słonecznym - podkreślił Tarduno. - Ten wiatr mógł doprowadzić do erozji atmosfery, co pozbawiłoby Ziemię znajdującej się na jej powierzchni wody. W takim wypadku Ziemia wyglądałaby dziś jak Mars. Stało się jednak inaczej, ponieważ Ziemię chroniło pole magnetyczne, w efekcie atmosfera nie doznała erozji - dodał.

W swojej najnowszej pracy prof. Tarduno i jego zespół ustalili, że na początku pole magnetyczne Ziemi było znacznie silniejsze, niż dotychczas sądzono. Do wniosków takich naukowcy doszli na podstawie analizy kryształków cyrkonu, jednego z najstarszych minerałów na Ziemi.

Prof. Tarduno tłumaczył, że mierzenie siły pola magnetycznego Ziemi we wczesnym okresie jej istnienia jest trudne, ponieważ najstarsze skały uległy metamorfozie w ciągu miliardów lat od czasu ich powstania. - Jednak kryształki cyrkonu mogą zawierać informacje o wczesnym polu magnetycznym - podkreślał.

Analiza tych kryształków wykazała, że pole magnetyczne Ziemi istniało już 4,2 mld lat temu, a było wyjątkowo silne między 4,1 a 4 mld lat temu. 

Naukowcy uważają, że pole magnetyczne Ziemi ocaliło życie na Ziemi w dwóch kluczowych momentach - w hadeiku, tuż po powstaniu naszej planety i późnym prekambrze (ok. 565 mln lat temu), gdy pole magnetyczne niemal nie zniknęło, zanim zaczęło się formować jądro wewnętrzne Ziemi, co wzmocniło siłę pola magnetycznego.

Ustalenia naukowców mogą mieć wpływ na poszukiwanie życia na planetach położonych poza Układem Słonecznym - tzw. egzoplanetach. Jak mówi prof. Tarduno wskazują bowiem, że pole magnetyczne planety może być kluczowym czynnikiem niezbędnym do pojawienia się na niej życia.