W ubiegłym roku zagraniczne firmy podjęły pozytywną decyzję o lokalizacji w Polsce 56 projektów inwestycyjnych – wynika z danych Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu, które „Rzeczpospolita" publikuje jako pierwsza. Ten wynik oznacza znaczący spadek liczby rozpoczętych inwestycji w porównaniu z rekordowym 2018 r., gdy nowych projektów było 71. Jak jednak zaznaczają przedstawiciele PAIH, kluczowa jest wartość inwestycji, a ta wzrosła w zeszłym roku aż o ponad jedną trzecią w porównaniu z 2018 r, do niemal trzech miliardów euro, czyli ok. 13 mld zł.
– Tym, co dla nas ważne, jest wpływ i wsparcie przy podejmowaniu przez inwestorów decyzji o reinwestowaniu. Zapewnia to stabilny rozwój gospodarki, ale przede wszystkim stabilne i wysoko jakościowe miejsca pracy. W 2019 r. reinwestycje stanowiły prawie połowę wszystkich obsłużonych przez nas projektów. Wśród nich są reinwestycje takich gigantów jak Toyota czy PSA – przypomina Grażyna Ciurzyńska, p.o. prezesa PAIH.
Lider elektromobilności
Prezes PAIH zaznacza, że w 2019 r. Polska umocniła się na pozycji regionalnego lidera w branży elektromobilności. Pomogła w tym inwestycja koreańskiej firmy SK Innovation, która w Dąbrowie Górniczej za 335 mln euro (ok. 1,4 mld zł) zbuduje fabrykę elementów składowych baterii do aut elektrycznych, oraz wart prawie miliard złotych projekt brytyjskiej firmy Johnson Matthey, która postawi w Koninie zakład wytwarzający materiały do tych baterii.
Czytaj także: Inwestorzy boją się o gospodarkę
PAIH wspiera obecnie prawie 200 projektów inwestycyjnych, których łączna wartość wynosi niemal 8 mld euro. Połowa tej kwoty przypada na 18 projektów związanych z elektromobilnością. Jeśli w tym roku zostaną potwierdzone przez inwestorów, to zeszłoroczny rekord PAIH może zostać pobity.
W danych PAIH nie widać, by sytuacja polityczna – w tym zaostrzający się spór o sądy – zniechęciła zagranicznych inwestorów do rozwoju w Polsce. Warto jednak pamiętać, że nie wszystkie projekty inwestycyjne są realizowane z pomocą agencji. Jak ocenił jej wiceprezes, Krzysztof Senger, PAIH odpowiada za ok. 30 proc. wszystkich bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) zrealizowanych w Polsce, w tym za 80 proc. projektów strategicznych. Jej statystyki pomijają więc część projektów, które mogły wpłynąć na wyniki 2019 r. Tymczasem z danych NBP wynika, że na koniec września wartość BIZ spadła do 40 mld zł, o ponad jedną czwartą w skali roku – za sprawą słabego II kwartału (podobnie było w wyborczym roku 2015). Końcówka roku 2019, gdy wyklarował się układ sił po wyborach parlamentarnych, mogła być już lepsza.
– Z naszych doświadczeń i liczby obsługiwanych klientów planujących nowe inwestycje w Polsce wynika, że 2019 r. był podobny do 2018 – mówi Paweł Tynel, partner i lider działu ulgi i dotacje inwestycyjne w firmie doradczej EY, która co wiosny ogłasza raport o atrakcyjności inwestycyjnej państw Europy, porównując je pod względem liczby nowych projektów BIZ. W raporcie za 2018 r. Polska była liderem regionu i zajęła szóste miejsce w Europie, gdzie nowych projektów ubyło.
Dla Europy i reszty państw członkowskich OECD także 2019 r. nie był udany. W pierwszym półroczu ub.r. w porównaniu z drugą połową 2018 r. inwestycje zagraniczne w krajach OECD zmalały o 43 proc., do 304 mld dol., a w całej Unii Europejskiej – aż o 62 proc., do 107 mld dol.
Jak podkreśla Paweł Tynel, dzisiaj firmy muszą decydować o inwestycjach w trudniejszych warunkach. – Inwestorzy zdają sobie sprawę, że niewiele jest obecnie na świecie lokalizacji opłacalnych ekonomicznie, które gwarantują jednocześnie poczucie pełnego bezpieczeństwa i spokoju – uważa partner EY. A Polska na tle wielu innych państw wypada dobrze.
– Sukces polskiej gospodarki przyciąga ludzi, którzy chcą w nim uczestniczyć – mówił niedawno „Rzeczpospolitej" Tony Housh, prezes Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce, przypominając, że co roku ponad połowa amerykańskich nakładów to reinwestycje dokonywane przez firmy obecne już nad Wisłą – to znak, że dobrze się tu czują i mają zaufanie do rynku.
ZUS-em w inwestora
Jak zwraca uwagę Paweł Tynel, obok napływu dużych kapitałochłonnych projektów z branży elektromobilności, w której globalni inwestorzy zapewniają sobie teraz moce wytwórcze, widać też sporo projektów mniejszego kalibru: – Są bardzo cenne, gdyż często aktywizują regiony, które nie miałyby szans przyjąć ogromnych projektów – zaznacza.
Wśród rozpoczętych w 2019 r. mniejszych projektów sporo było w sektorze nowoczesnych usług dla biznesu. Pod względem liczby inwestycji pozostaje on najbardziej aktywną branżą pomimo niepewności regulacyjnej wokół zniesienia limitu 30-krotności składek na ZUS, co podwyższyłoby koszty pracy specjalistów i menedżerów. Według Pawła Panczyja, dyrektora ds. rozwoju i strategii w Związku Liderów Sektora Usług Biznesowych (ABSL), dwie duże amerykański firmy już wstrzymały nowe projekty, czekając na rozstrzygnięcie w sprawie ZUS.
Jak jednak zaznacza Grażyna Ciurzyńska, w ubiegłym roku wspierane przez PAIH inwestycje z sektora nowoczesnych usług dla biznesu (ich liczba wzrosła do 20 z 15) stanowiły już ponad jedną trzecią zakończonych projektów: –Wśród nich tak ważne dla nas związane z tworzeniem centrów B+R.
Jak zaznacza ABSL, jeśli Polska ma przyciągnąć inwestycje w zaawansowane usługi dla biznesu, tworzące wysokiej jakości miejsca pracy, powinna zapewnić stabilność regulacji podatkowych i zawalczyć o talenty – także te z zagranicy – co utrudniają długotrwałe procedury legalizacji pobytu i zatrudnienia cudzoziemców.
Jonas Prising prezes ManpowerGroup
Z rozmów z naszymi klientami i firmami na świecie wynika, że Polska jest postrzegana jako bardzo atrakcyjne miejsce do inwestycji ze względu na dostępność konkurencyjnej i wykwalifikowanej siły roboczej. Z naszego punktu widzenia Polska przesuwa się w górę łańcucha wartości; zmierzając do pozycji kraju z produkcją, usługami i logistyką o wysokiej jakości i wartości dodanej.
