Nadzór nad działalnością gminną w zakresie spraw finansowych – na podstawie kryterium zgodności z prawem – sprawuje regionalna izba obrachunkowa (dalej rio). W ustawie o finansach publicznych przyjęto, że zarząd jednostki samorządu terytorialnego (w przypadku gminy wójt, burmistrz lub prezydent miasta) przedstawia rio, w terminie do 31 marca roku następującego po roku budżetowym, sprawozdanie roczne z wykonania budżetu tej jednostki. Powinno ono zawierać zestawienie dochodów i wydatków wynikające z zamknięć rachunków budżetu danej jednostki, w szczegółowości nie mniejszej niż w uchwale budżetowej.

Czytaj także: Budżety obywatelskie w gminach na nowych zasadach

Sprawozdanie obejmuje także wykaz oświatowych jednostek budżetowych gromadzących dochody na wydzielonym rachunku. Sprawozdania z wykonania budżetu gminy, powiatu i województwa są ogłaszane w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Przedstawienie danych radzie gminy

Zarząd jednostki samorządu terytorialnego (w przypadku gminy wójt) przedstawia, do 31 marca roku następującego po roku budżetowym, organowi stanowiącemu tej jednostki (w przypadku gminy – radzie gminy):

- sprawozdanie roczne z wykonania budżetu tej jednostki,

- sprawozdania roczne z wykonania planu finansowego samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, instytucji kultury i innych osób prawnych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych (z wyłączeniem m.in. przedsiębiorstw i spółek prawa handlowego), dla których organem założycielskim jest dana jednostka samorządu terytorialnego oraz

- informację o stanie mienia tej jednostki.

Informacja o stanie mienia powinna zawierać m.in. dane dotyczące przysługujących danej jednostce praw własności, innych niż własność praw majątkowych oraz posiadania, a także dane o zmianach w stanie mienia komunalnego, w powyższym zakresie, od dnia złożenia poprzedniej informacji. W uchwale Kolegium RIO w Kielcach z 29 kwietnia 2014 r. (sygn. 61/2014, Dz.Urz. woj. święt. z 2014 r. poz. 1573) zwrócono uwagę, że z obowiązku przedstawienia przez wójta radzie gminy powyższych dokumentów nie można wywodzić prawa lub obowiązku rady podejmowania uchwały o ich przyjęciu.

Wyodrębnienie funduszu sołeckiego

Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze (np. sołectwa). W ustawie o funduszu sołeckim przyjęto, że rada gminy rozstrzyga o wyodrębnieniu w budżecie gminy środków stanowiących ten fundusz. Następuje to przez podjęcie uchwały, w której rada wyraża zgodę albo nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu sołeckiego. Uchwała podjęta po 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy, jest nieważna.

Uchwała o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie do kolejnych lat budżetowych następujących po roku, w którym została podjęta (np. podjęta w 2019 roku – ma zastosowanie do 2020 roku i kolejnych lat). Podejmując uchwałę o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie w budżecie środków funduszu sołeckiego nie można więc ograniczyć tego wyodrębnienia do jednego roku (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 24 września 2015 r., sygn. I SA/Ol 414/15, LEX nr 1929434). Natomiast uchwała o niewyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie wyłącznie do roku budżetowego następującego po roku, w którym została podjęta (np. podjęta w 2019 roku – ma zastosowanie do 2020 roku).

Gmina otrzymuje z budżetu państwa zwrot, w formie dotacji celowej, części wydatków wykonanych w ramach funduszu. Zasadą jest, że wydatki wykonane w ramach funduszu podlegają zwrotowi w wysokości: 40 proc., 30 proc. bądź 20 proc. tych wydatków – w zależności od stosunku kwoty bazowej w gminie (obliczonej jako iloraz wykonanych dochodów bieżących tej gminy za rok poprzedzający rok budżetowy o 2 lata i liczby mieszkańców zamieszkałych na obszarze tej gminy, według stanu na 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy o 2 lata) do średniej kwoty bazowej w kraju.

sprawozdanie z wykonania bu

podstawa prawna: art. 2 pkt 2, art. 267, art. 269 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 2077 ze zm.)

podstawa prawna: art. 13 pkt 7 ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1523 ze zm.)

podstawa prawna: art. 2-4, art. 12 ustawy z 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (DzU z 2014 r. poz. 301 ze zm.)