Rusza rekrutacja do przedszkoli. Kryteria naboru tylko zgodnie z prawem

W wielu samorządach właśnie rozpoczyna się rekrutacja do publicznych przedszkoli. Okazuje się, że gminom trudno skonstruować kryteria tak, by nie dawać podstaw do zaskarżania decyzji o nieprzyjęciu do wybranej placówki. Problem pojawia się, gdy miejsc w wybranym przez rodziców przedszkolu zostanie np. osiem, a chętnych z tą samą liczbą punktów dwa razy więcej.

Komisja rekrutacyjna ma związane ręce. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych nie może sama wprowadzić dodatkowych kryteriów, ani też przeprowadzić losowania (sygn. akt: II SA/Op 286/20, II SA/Go 258/20).

Procedury

Proces rekrutacji do publicznego przedszkola odbywa się w dwóch etapach. W pierwszym z nich brane są pod uwagę kryteria wymienione w art. 131 prawa oświatowego (m.in. niepełnosprawność w rodzinie czy wielodzietność). Gdy wyniki są wyrównane, przeprowadzany jest drugi etap rekrutacji. Brane są w nim pod uwagę kryteria określone przez samorząd. Kryteria te muszą zapewniać jak najpełniejsze zaspokojenie potrzeb dziecka i jego rodziny, zwłaszcza tej, w której rodzice muszą pogodzić obowiązki zawodowe z rodzinnymi. Takich samorządowych kryteriów nie może być więcej niż sześć.

Czytaj też: Sąd: przedszkolny totolotek był nielegalny

– Kryteria te mają być pomocne w procesie rekrutacji i umożliwiać umieszczenie danego kandydata na konkretnym miejscu na liście. Gdy dochodzi do uzyskania takiej samej liczby punktów przez kandydatów, niedopuszczalne jest rozszerzanie katalogu kryteriów w drodze aktów wewnętrznych, np. w regulaminie wydawanym przez dyrektora przedszkola – mówi Arkadiusz Zachara, radca prawny z Brzeska. I dodaje, że po decyzji o odmowie przyjęcia dziecka do publicznego przedszkola z powołaniem się na kryterium wynikające z aktu wewnętrznego przedszkola rodzicom przysługuje prawo wszczęcia procedury odwoławczej.

Taka procedura nie jest wcale skomplikowana. W terminie siedmiu dni od podania do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i nieprzyjętych rodzic może wystąpić do komisji rekrutacyjnej z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia odmowy. Powinien je dostać w ciągu pięciu dni. Uzasadnienie musi zawierać przyczyny odmowy przyjęcia, w tym najniższą liczbę punktów, która uprawniała do przyjęcia, oraz liczbę punktów, którą dany kandydat uzyskał.

Jeśli rodzic się nie zgodzi z rozstrzygnięciem, może wnieść do dyrektora przedszkola odwołanie. Ma na to siedem dni od utrzymania uzasadnienia komisji. Dyrektor rozpatruje odwołanie w ciągu siedmiu dni. Na jego rozstrzygnięcie służy skarga do sądu administracyjnego.

Wśród samorządowych kryteriów coraz częściej znajduje się wykonanie obowiązkowych szczepień czy rozliczanie podatku w danej gminie.

Dochód i szczepienia

– W Warszawie wprowadzono kryterium dochodu w rodzinie. Ono bardzo precyzyjnie różnicuje kandydatów. Bardzo rzadko zdarza się, że dochód jest dokładnie taki sam. Nawet więc jeśli rodzice zarabiają dużo, warto złożyć oświadczenie o zarobkach, ponieważ może ono przesądzić o tym, czy dziecko zostanie przyjęte do placówki – mówi Anna Zabielska z Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty.

Zgodnie z prawem oświatowym przy obliczaniu dochodu przypadającego na członka rodziny bierze się pod uwagę przeciętny miesięczny dochód z trzech miesięcy wybranych spośród ostatnich sześciu miesięcy poprzedzających złożenie wniosku.

– Zgodnie z prawem wszystkie dzieci biorące udział w rekrutacji muszą zostać przyjęte. Co najwyżej nie będą chodzić do placówki wybranej przez rodziców. Ratunkiem dla gmin, które nie dysponują wystarczającą liczbą miejsc w samorządowych placówkach, jest wykupywanie ich w placówkach prywatnych – mówi Anna Grygierek, wiceprzewodnicząca Zarządu Związku Gmin Wiejskich RP. I dodaje, że jeśli w gminie brakuje miejsc, nie pomogą żadne kryteria naboru. Trzeba wesprzeć gminy finansowo w budowie nowych placówek lub chociaż znieść bariery niepozwalające na tworzenie oddziałów przedszkolnych w szkołach.