Nowa kwota wolna wspomoże 2,4 mln rodzin

W efekcie zmian podatkowych w kieszeniach Polaków, głównie najuboższych, zostanie 800 mln zł – szacuje Centrum Analiz CenEA.

Aktualizacja: 30.11.2016 21:10 Publikacja: 30.11.2016 20:23

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak

Od stycznia 2017 r. Polacy będę odliczać kwotę wolną na zupełnie nowych zasadach. Skorzystają na tym osoby, które osiągają do 11 tys. zł dochodu (do opodatkowania) rocznie, podatnicy o dochodach od 11 tys. do 85,5 tys. zł ani nie skorzystają, ani nie stracą, a zamożniejsze osoby – o dochodach ponad 85,5 tys. zł – zapłacą większy podatek – tak wynika z ustawy, którą we wtorek podpisał prezydent.

Centrum Analiz CenEA przeanalizowało, jak te zmiany wpłyną na zawartość kieszeni Polaków. Według jego wyliczeń na nowych rozwiązaniach skorzysta ok. 2,4 mln rodzin, których portfele powiększą się o ok. 800 mln zł (w 2017 r.). Szczególne korzyści odniosą osoby samotne nieposiadające dzieci, bo z tej ogólnej kwoty trafi do nich ok. 320 mln zł, a także małżeństw bez dzieci – 230 mln zł.

Znacznie mniej trafi do rodziców samotnie wychowujących dzieci – ok. 50 mln zł. Ale ponieważ takich rodzin nie jest dużo, przeciętnie skorzystają oni znacznie więcej niż małżeństwa z dziećmi i osoby w wieku emerytalnym, których dochody w większości przekraczają 11 tys. zł rocznie.

Badania CenEA potwierdzają też, że zgodnie z intencją ustawodawcy zmiany w kwocie wolnej będę wsparciem dla najuboższych gospodarstw domowych. I tak korzyści dla 10 proc. rodzin o najniższych dochodach (pierwsza grupa decylowa) wyniosą średnio 17,4 zł na miesiąc, co stanowi 1 proc. ich dochodów do dyspozycji. W drugiej grupie decylowej korzyści sięgną 12 zł na miesiąc, czyli 0,5 proc. dochodu. Najbogatsi oczywiście stracą. W grupie 10 proc. gospodarstw domowych o najwyższych dochodach przeciętna strata wyniesie 11,9 zł miesięcznie (ok. 0,1 proc. dochodów do dyspozycji).

Warto dodać, że nowa kwota wolna nie przynosi żadnych korzyści podatnikowi, który zarabia minimalne wynagrodzenie (w 2017 to 2 tys. zł brutto). Jeśli jednak podatnik wspólnie rozlicza się z małżonkiem, który nie pracuje, zyski sięgną 31,40 zł na miesiąc.

CenEA zwraca też uwagę, że malejąca kwota wolna oznacza de facto wprowadzenie nowych stawek podatkowych. A dla podatników o wyższych dochodach (ponad 85,5 tys. zł) oznacza wprost wzrost opodatkowania, choć PiS obiecał, że nie będzie podatków podnosił. Ale to niejedyny minus.

Andrzej Rzońca, przewodniczący Towarzystwa Ekonomistów Polskich, zwraca uwagę, że teraz rozliczanie się z podatku PIT będzie bardziej złożone, a podatkowe zmiany, zamiast wyciągać z szarej strefy osoby o niskich zarobkach, będą w nią wpychać je jeszcze bardziej.

Chodzi o to, że wyższa kwota wolna dostępna będzie tylko do pewnej wysokości dochodów (11 tys. zł na rok). Oznacza to, że osoba zatrudniona na cały etat za minimalne wynagrodzenie nic nie skorzysta na zmianach. Ale jeśli będzie zatrudniona na pół etatu, może zyskać ok. 22 zł na miesiąc. – Rzeczywiście, w takim kontekście może dojść do sytuacji, że ktoś zostanie oficjalnie zatrudniony na pół etatu, a resztę będzie dostawał pod stołem – mówi Wiktor Wojciechowski, główny ekonomista Plus Banku. – Nie sądzę jednak, by skala tego zjawiska była bardzo duża, szczególnie w obecnej sytuacji na rynku pracy, gdy brakuje rąk do pracy – zaznacza.

Także Mariusz Korzeb, ekspert Pracodawców RP, przyznaje, że nowa kwota wolna może zachęcać do pracy na szaro. – Lepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie kwoty wolnej 6,6 tys. zł dla wszystkich, dzięki czemu unikalibyśmy takich ryzyk. Ale ze względu na stan budżetu jest to niemożliwe – uważa Korzeb.

Od stycznia 2017 r. Polacy będę odliczać kwotę wolną na zupełnie nowych zasadach. Skorzystają na tym osoby, które osiągają do 11 tys. zł dochodu (do opodatkowania) rocznie, podatnicy o dochodach od 11 tys. do 85,5 tys. zł ani nie skorzystają, ani nie stracą, a zamożniejsze osoby – o dochodach ponad 85,5 tys. zł – zapłacą większy podatek – tak wynika z ustawy, którą we wtorek podpisał prezydent.

Centrum Analiz CenEA przeanalizowało, jak te zmiany wpłyną na zawartość kieszeni Polaków. Według jego wyliczeń na nowych rozwiązaniach skorzysta ok. 2,4 mln rodzin, których portfele powiększą się o ok. 800 mln zł (w 2017 r.). Szczególne korzyści odniosą osoby samotne nieposiadające dzieci, bo z tej ogólnej kwoty trafi do nich ok. 320 mln zł, a także małżeństw bez dzieci – 230 mln zł.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Budżet i podatki
Polska w piątce krajów UE o najwyższym deficycie. Będzie reakcja Brukseli
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Budżet i podatki
Ponad 24 mld zł dziury w budżecie po I kwartale. VAT w górę, PIT dołuje
Budżet i podatki
Francja wydaje ciągle za dużo z budżetu
Budżet i podatki
Minister finansów: Budżet wygląda całkiem dobrze
Budżet i podatki
Polacy zmienili nastawienie do podatków. Zawinił Polski Ład